Boeken / Fictie

De underdogs van Hollywood

recensie: Patrick deWitt (vert. Saskia van der Lingen & Caroline Meijer) - Afwassingen

Voordat Patrick deWitt doorbrak met zijn alom geprezen De gebroeders Zusters werkte hij in een grimmige bar in Hollywood. Zijn ervaringen vormden de inspiratie voor zijn debuut Afwassingen, dat onlangs in een Nederlandse vertaling verscheen.

Het is niet het glamoureuze en succesvolle Hollywood dat DeWitt beschrijft, integendeel. De clientèle van de bar bestaat uit zwervers, junks, een cokedealer die soms zijn kinderen meeneemt, een in de vergetelheid geraakte kindster en alcoholistische juffen. Onder invloed van heftig drank- en drugsgebruik zitten de klanten hun dagen uit, terugverlangend naar betere tijden. De ondertitel van de roman, ‘Aantekeningen voor een roman’, verklaart de vertelsituatie die DeWitt hanteert. Afwassingen is namelijk geschreven vanuit de tweede persoon, een vertelvorm die steeds vaker gehanteerd lijkt te worden. Het hoofdpersonage blijft overigens naamloos.

Verknipte figuren

DeWitt heeft niet veel woorden nodig om zijn sneue personages treffend te schetsen. Dit gebeurt dan ook op een weinig flatteuze manier. Zo bezitten sommigen met lippenstift besmeurde grijze tanden of wasemen ze de geur van per uur verhuurde motelkamers uit. Schroom kennen ze niet of nauwelijks. De meeste stamgasten teren zo lang mogelijk op gratis drankjes van de hoofdpersoon, tot ze wakker worden in hun eigen braaksel.

Hoewel de hoofdpersoon zelf in de bar werkt, weerhoudt dit hem er niet van ook veel te drinken. Dit is immers het gebruik van al het barpersoneel en wordt zodoende getolereerd, of zelfs verwacht. Het is echter niet goed voor zijn huwelijk. Om zijn katers dragelijk te maken, slikt hij handenvol voor zijn vrouw verborgen aspirines. Ook is hij, naar eigen zeggen, een geoefend stille braker. Toch is de breuk tussen hem en zijn vrouw onontkoombaar. Deze is van mijlenver te zien voor de lezer, maar dringt pas tot de hoofdpersoon door als het te laat is.

Roadtrip

Om orde op zaken te stellen besluit de hoofdpersoon een auto te huren en af te reizen naar Las Vegas en de Grand Canyon. Wat volgt is het relaas van een bizarre trip die gekenmerkt wordt door oneindig veel drankstops bij tankstations, met veel moeite verkregen met blauwschimmelkaas gevulde olijven in het Bellagio hotel en huilbuien bij de Grand Canyon. Het opzwepende avontuur is een welkome breuk met de cafésetting, waar het gros van de roman zich afspeelt.

Afwassingen schetst beslist geen rooskleurig beeld van alcohol en haar gebruikers. Toch is het boek doorspekt van humor. Zwarte humor, welteverstaan. Dit is een gouden combinatie wat het boek een echte pageturner maakt, zonder de ernst van verslaving te ondermijnen. Afwassingen is niet voor lezers met een zwakke maag, maar liefhebbers van Trainspotting, Fear and Loathing in Las Vegas en Pulp Fiction kunnen hun hart ophalen.