Verbindingen

Keith Mabbut was ooit een onderzoeksjournalist. Hij won zelfs een prijs voor een artikel over illegale lozingen in een rivier, die ziekte onder de bevolking van een Engels dorp veroorzaakten. Helaas voor hem zorgde die prijs niet alleen voor erkenning en bekendheid, maar ook voor een reputatie. Deuren die eerder voor hem opengingen bleven gesloten. Mabbut kon niet langer goed onderzoek doen en moest zijn carrière opgeven.

Broodschrijver in de marge
Na zijn journalistieke loopbaan wordt Mabbut schrijver. Niet van fictie, maar van monografieën zoals Succes in tegenspoed, de officiële geschiedenis van de Sullom Voe-olieterminal. Een viering van het dertigjarig bestaan van de terminal: een milieunachtmerrie die de Shetlands veel welvaart heeft gebracht. Mabbut heeft twee jaar aan het boek gewerkt en vele gevechten over de inhoud gestreden als De waarheid begint.

Ook in Mabbuts privéleven gaat het niet lekker. Hij is vervreemd van zijn vrouw, die een scheiding heeft aangevraagd, en kan niet goed omgaan met het feit dat zij een nieuwe vriend heeft. Daarnaast heeft hij geen contact meer met zijn zoon. Alleen de relatie met zijn dochter is nog niet verloren. Tegelijkertijd twijfelt hij aan zijn loopbaan, heeft hij het gevoel dat hij zichzelf verloochent. Net als hij daar iets aan wil gaan doen – hij is van plan een groots verhaal over het begin van de mensheid te schrijven – krijgt hij een nieuwe opdracht: de biografie van Hamish Mellville schrijven.

Man met een missie
Mellville is een invloedrijk figuur in de wereld van grote concerns. Hij organiseert de protesten die ervoor zorgen dat grootschalige projecten ten koste van natuur en lokale bevolking vaak niet door kunnen gaan. Mellville heeft een reputatie opgebouwd als een man die dingen gedaan krijgt, die zich voor de goede zaak inzet. Én als een man die nauwelijks te vinden is. Uiteraard praat hij nooit met journalisten. Over hem moet Mabbut, zelf ook begaan met het welzijn van de aarde, een biografie gaan schrijven. Daar heeft uitgever Urgent belachelijk veel geld voor over.

De hoogte van zijn gage maakt Mabbut wantrouwend. Niet alleen blijft hij voortdurend op zoek naar de waarheid achter de man Mellville, hij zoekt ook steeds naar de redenen van de opdracht. Welke verborgen agenda heeft zijn uitgever? Waarom pusht zijn agent hem zo om het boek te schrijven? Waarom moet alles zo snel? En waarom krijgt hij bijna onbeperkte middelen om zijn werk te doen? De journalist in Mabbut komt naar boven, hij vertrouwt het zaakje van geen kant.

Relaties en reizen
Over het geheel gezien handelt De waarheid vooral over relaties. De verbindingen in het gezin Mabbut die verslechteren en verbeteren, vriendschappen en liefdes die opbloeien, vertrouwen en verraad. Niet alleen binnen de persoonlijke sfeer van Mabbuts gezin, ook in zijn professionele relaties rommelt het. En ook de relaties tussen verschillende grote bedrijven spelen een belangrijke rol; de samenhang in beleid, beslissingen en belangen tussen wereldwijde conglomeraten.

Wat potentieel een sentimenteel en dertien-in-een-dozijnverhaal is, wordt interessant door de schrijfstijl van Palin. Hij schrijft geen onnodig woord, hoewel de sprongen in de tijd het boek af en toe een beetje verwarrend maken. Palin schrijft eigenlijk zoals je hem op tv ziet: op en top Brits, ingetogen met ingehouden humor, bij tijd en wijle bevlogen. De waarheid is uiteindelijk een soort roadnovel, een coming-of-middle-ageroman, waarin Mabbut niet alleen Melville, maar ook de wereld en zichzelf leert kennen. Het is een uitnodigend geheel, vol interessante personages – dat vooral.