Zen, ziel en zaligheid

Japan is een mierenhoop. Een land waar de massa krioelt met een gemeenschappelijk doel: niet boven het maaiveld uitsteken. Een land van uitersten. Het futuristische, levendige Tokio dat contrasteert met het traditionele, stille noordelijke sneeuwland. Een maatschappij waar hightech en natuur in elkaar overvloeien. Gedurende zes decennia, waarin Japan van een door oorlog verwoest land verandert in een welvarende maatschappij, vecht een man op twee fronten. Zijn strijd draait niet alleen om het redden van een eeuwenoud berghondenras, maar ook om het behoud van tradities.

Voering voor officiersjassen
De Akita staat in hoog aanzien in Japan. Het ras stamt uit de tijd van de samoerai en werd oorspronkelijk gebruikt bij de berenjacht. Er bestaan talloze sagen, mythes en verhalen over de hond. Wie in Tokio station Shibuya uitloopt, ziet een van deze verhalen in koper gegoten. Het is een beeld van Hachiko. Deze Akita liep in de twintiger jaren elke dag met zijn baas, professor Ueno, naar het station. Nadat de trein met de professor was vertrokken, ging Hachiko huiswaarts. Hij wachtte zijn baasje elke middag om 15.00 uur weer op. Nadat professor Ueno op zijn werk overleed aan een hartaanval, kwam Hachiko tien jaar lang elke dag om 15.00 uur naar het station om tevergeefs op zijn baasje te wachten. Zo’n twintig jaar later zijn er nog maar zestien Akita’s in Japan.

De hoofdpersoon in Man met hond is Morie Sawataishi, die ten tijde van de Tweede Wereldoorlog een jonge ingenieur is. Samen met zijn vrouw Kitako woont hij in het noorden van Japan in een bergachtig gebied dat de naam ‘sneeuwland’ draagt. Terwijl Japan lijdt onder dagelijkse bombardementen en de hongerige bevolking in angst leeft, komt Morie thuis met een pup. Het is een van de laatste Akita’s. De wanhoop van de oorlog heeft mensen ertoe gebracht hun honden op te eten en de vachten te gebruiken als voering voor officiersjassen. Morie zorgt in het geheim voor de pup. Een extra maag die gevuld moet worden in tijden van honger ligt gevoelig.

Nationale schat

Over het waarom van het kopen van een Akitapup en het voor uitsterven behoeden van het ras zegt Morie: ‘Het idee was er gewoon.’ Gaandeweg het boek komt het werkelijke antwoord bovendrijven. Morie is een complexe, individualistische man die houdt van het traditionele Japan. In tegenstelling tot zijn vrouw Kitako moet hij niets hebben van de stad. Zijn hart ligt bij het isolement en de puurheid van de bergen. Met het fokken van Akita’s redt hij een stukje van het traditionele Japan dat onder druk staat van de moderniteit. Hij redt een hondenras dat is uitgeroepen tot levende nationale schat en net als Morie complex en zelfstandig is.

Met eindeloos geduld weet Morie in de loop der jaren Akita’s te fokken die er oorspronkelijk uitzien en het karakter, kishõ, hebben van hun voorouders. Deze honden zijn letterlijk en figuurlijk onbetaalbaar. Morie verkoopt zijn Akita’s voor geen goud. Hoe moeilijk hij en Kitako het ook hebben, Morie geeft zijn honden alleen gratis weg.

Het leven van Morie en Kitako Sawataishi is fascinerend. Martha Sherrill schreef met Man met hond niet alleen de biografie van Morie, maar en passant ook de biografie van het land van de rijzende zon, waar millenniumoude tradities binnen zes decennia achter de horizon verdwenen.