Een visuele stoomcursus filosofie

Maar filosofie betekent niets meer of minder dan ‘liefde voor het denken’, en denken doen we allemaal. Striptekenares Margreet de Heer probeert de basis van de westerse filosofie toegankelijk te maken voor een breed publiek, in eenvoudige taal en beelden. En slaagt daar ook heel aardig in.

Margreet de Heer publiceert sinds 1999 strips in uiteenlopende media, onder haar eigen naam en het pseudoniem Senoeni. Zo verschijnt in Zij aan zij de strip Mijntje, en tekent ze strips en illustraties voor onder andere nrc.next en Trouw. Haar achtergrond – ze is afgestudeerd theologe – schemert vaak door in haar werk in de vorm van maatschappelijke betrokkenheid en filosofie. Met haar meest recente boek onderstreept ze dat nog eens.

Sneltreinvaart

Filosofie in beeld valt in het begin vooral op door het enorme tempo waarin De Heer door de westerse filosofie dendert. Op chronologische wijze begint ze met de grote klassieke denkers: van Socrates via Aristoteles naar Plato. Daarna slaat ze een aantal eeuwen over. Via Augustinus en Thomas van Aquino komt ze uit bij namen als Descartes en Spinoza.

Ze stipt alleen de hoofdlijnen aan en laat het nodige weg. Het heeft daardoor iets weg van ‘bluff your way into philosophy’, maar dan met plaatjes. De manier waarop ze klassieke ideeën, zoals Plato’s grotvergelijking weet te visualiseren in haar toegankelijke tekenstijl, werkt erg goed en ontdoet het onderwerp van alle onnodige complexiteit.

Het boek is extra aantrekkelijk door de slimme keuzes die De Heer heeft gemaakt voor wat betreft de structuur van het boek. Ze plaatst zichzelf en haar man Yiri centraal en betrekt veel van de voorbeelden op zichzelf. De eeuwenoude vraagstukken krijgen op die manier een eigentijds perspectief dat met veel humor wordt gebracht. 

Persoonlijk
Tegen het einde van het boek maakt De Heer een sprong die erg goed uitpakt. In plaats van door te gaan met het beschouwen van ‘oude’ filosofen, laat ze mensen uit haar directe omgeving hun eigen denkbeelden onder woorden brengen. Daar wordt filosofie pas echt persoonlijk en ontdaan van het stof. Het levert verrassende voorbeelden van hedendaagse personen op die het denken beïnvloeden, zoals George Carlin en Rudolf Steiner. De Heers boodschap is duidelijk: filosofie is iets alledaags en binnen handbereik voor iedereen die het interessant vindt om af en toe eens stil te staan bij de zin het leven.