Persoonlijk verslag van een ramp

A.D. toont de gevolgen voor vijf gewone mensen.

Wie herinnert zich de beelden van vijf jaar geleden niet? Een stad in chaos, lichamen dobberend in de straten, hulp die veel te laat op gang kwam. Na de ellende kwam de schuldvraag, daarna de verwijten en vervolgens de verwerking. Spike Lee heeft er al een documentaire over gemaakt, het wachten is nu op de speelfilm. A.D. New Orleans na de watersnood zou daarvoor een goede basis zijn: waargebeurde verhalen uit het midden van de storm.

Rode Kruis
Josh Neufeld, de auteur van A.D., heeft de nasleep zelf meegemaakt. Als vrijwilliger van het Rode Kruis was hij na de ramp drie weken in Biloxi, Mississippi. Over zijn ervaringen daar schreef hij een blog en een eerste strip, die de aandacht trok van Larry Smith, de redacteur van een internetverhalensite. Met behulp van Smith ging Neufeld op zoek naar de echte verhalen van Katrina om die in stripvorm te publiceren op de site van Smith. Voorzien van links naar filmpjes, rapporten en foto’s werd A.D. daar voorgepubliceerd.

Nu ligt er dan de boekuitgave. Het interactieve gedeelte is verdwenen, maar Neufeld heeft de gelegenheid aangegrepen om het verhaal nog uitgebreider te vertellen en er een epiloog aan vast te knopen. Daarnaast heeft een goed verzorgd boek natuurlijk zijn eigen charme. Het is daarom jammer dat het boek toch een paar minpuntjes vertoont.

Zwart-wit

Zo pakt de keuze om het verhaal niet in zwart-wit, maar in egaal gekleurde plaatjes af te drukken niet geweldig uit. Vooral het geel is regelrecht pijnlijk voor de ogen. Ook onbegrijpelijk zijn de losse plaatjes die over de volle breedte van twee pagina’s werden afgedrukt. Natuurlijk heeft het een dramatisch in-your-face-effect, maar het is doodzonde dat het midden van het plaatje verloren gaat in de vouw.

Genoeg. A.D. draait natuurlijk om het verhaal, en dat maakt gelukkig veel goed. Neufeld heeft zijn hoofdpersonen uit alle lagen van de bevolking gehaald: arm en rijk, jong en oud, zij die bleven en zij die weggingen. Intensieve interviews en gedegen documentatie geven A.D. de benodigde authenticiteit. Neufeld vermijdt de valkuil van de schuldvraag en wijst nergens met een vingertje naar de verantwoordelijken. Dit is het verhaal van de gewone mensen, daar blijft het bij. Er wordt geen sensatie gezocht, zelfs niet als een van personages in de Superdome terecht komt.

Afgeraffeld
Daarmee is niet gezegd dat het boek vlak is. Integendeel: Neufeld zet de verschillende karakters mooi neer en het kost weinig moeite om mee te leven met hun verlies, hun wanhoop, hun gelatenheid of hun verwarring. Het tekenwerk is zonder krachtpatserij, simpel en leidt de lezer niet af. Het draait om het verhaal en nergens anders om. A.D. leest dan ook als een trein.

Het is dan ook zonde dat de belevenissen van de hoofdpersonen ten tijde van de ramp abrupt tot een einde komen als ze nog midden in de nasleep zitten. Na 160 bladzijden minutieus zijn personages gevolgd te hebben lijkt het wel alsof Neufeld er plotseling geen zin meer in had. Ze mogen in een epiloog nog even voor het voetlicht komen om te vertellen hoe hun leven na de ramp eruit heeft gezien, maar het voelt een beetje alsof daarmee het boek is afgeraffeld. Desondanks is A.D. een krachtig voorbeeld van moderne orale geschiedschrijving. Neufeld geeft ons een sterk stukje documentatie in stripvorm.