Boeken / Fictie

Kilo’s en de oorlog

recensie: Doorzakken bij Jamin

Gaat het nou alleen maar over eten en afvallen? Nee, het gaat ook over een jeugd in de oorlog, over het feminisme, over mannen, kinderen, kleinkinderen en zwangerschap. In Doorzakken bij Jamin schrijft Hanneke Groenteman, onder meer bekend van haar abonnement op de zondagmiddagtelevisie, openhartig over verschillende facetten en stadia van haar leven. Soms ontroerend, soms grappig en hier en daar wat vervelend.

~

Over het geheel genomen gaat het boek echter inderdaad over haar gewichtsproblemen en de manieren waarop zij geprobeerd heeft die problemen een hoofd te bieden. Tevergeefs overigens, want Hanneke weegt nu naar eigen zeggen meer dan honderd kilo en zit nog steeds heel erg met haar uiterlijk.

Zelfspot

Doorzakken bij Jamin is een boek dat zich zeer makkelijk laat lezen. Het werk telt 23 korte verhalen met titels als Oprah, Etende Rug en Buffet, waarvan enkele reeds in Elegance verschenen. Deze verhalen hebben gemeen dat ze bol staan van de zelfspot. Spot niet zozeer altijd gericht op haar omvang maar misschien wel net zo vaak op de manier waarop zij met zichzelf omgaat. In het verhaal Feest geeft Hanneke een beeld van de hel die zij doorstaat voordat zij op een hip feestje verschijnt. Natuurlijk zijn de kleren in de kast niet goed: zwart is saai, er zit een vlek in dat hemd en blauw is te opvallend. Bijna besluit ze om helemaal niet te gaan, maar een behoorlijke dosis wilskracht weet dit te voorkomen. “Het feest wou een feest worden. En ik wou dansen. En zo is het gegaan.”

Het hart op de goede plaats

~

Natuurlijk wisten we allemaal al dat Hanneke Groenteman problemen heeft met haar gewicht. Zij kwam hier al geregeld openlijk voor uit op de televisie. Het getuigt echter van lef om deze zeer persoonlijke en vaak pijnlijke problematiek aan het papier toe te vertrouwen, zodat iedereen een kijkje kan nemen in de wereld van een dik iemand. Of liever gezegd iemand die zichzelf dik vindt en denkt dat de buitenwereld daar enorm over valt. Natuurlijk weet zij zelf ook wel dat niets minder waar is en dat wij als buitenwereld helemaal niets geven om de omvang van deze televisiepersoonlijkheid. Met nadruk op het woord persoonlijkheid, want in mijn weliswaar beperkte optiek is Hanneke Groenteman een erg vriendelijke vrouw met het hart op de goede plaats.

Zuurkool

Dat laatste blijkt uit het mooiste verhaal uit Doorzakken bij Jamin, getiteld Zuurkool (een klein drama in bedrijven), waarin Hanneke probeert haar gezin nog een keer bij elkaar te halen. Het gaat slecht met de gezondheid van vader en zijzelf is zwanger, over een aantal weken wordt de baby verwacht. Broer snapt niet waarvoor nu ineens de familiebanden weer moeten worden aangehaald en moeder doet er alles aan moeilijke onderwerpen te ontwijken. Hanneke wil het echter nog een keer hebben over haar broer Ruud, die na de oorlog werd geboren en geen oorlogsverhalen kan vertellen en over haar grootouders die in de oorlog werden opgepakt. Als diner eet het herenigde gezin zuurkool, omdat Hanneke daar zelf bijzondere herinneringen aan heeft. Groenteman ontpopt zich hier voor het eerst echt als een groot schrijver.

Een prachtig ontroerend verhaal als Zuurkool doet enkele saaie passages in Doorzakken bij Jamin vergeten. Op een gegeven moment heb je het namelijk wel even gehad met de diëten, de eetproblemen en de kilo’s die er steeds weer aankomen. Met name haar overzicht van gevolgde afslankprocedures en momentopnames van haar lichaamsgewicht wordt een beetje zeurderig. Vooral wanneer je erbij stilstaat dat Hanneke Groenteman in 1939 werd geboren en dus al dik in de zestig is. Dan ziet ze er toch nog heel goed uit voor haar leeftijd, ondanks haar omvang. Een compliment voor haarzelf en een compliment voor een leuk boek.