Freudiaanse moorden

Wiener bloed is het tweede deel in de Liebermann-serie van Frank Tallis. Dodelijke driften was het eerste boek in deze reeks en zorgde ervoor dat Tallis in 2005 op de shortlist van de Ellis Peters Historical Dagger Award kwam te staan. Naast schrijver is Tallis ook klinisch psycholoog, waar hij dankbaar gebruik van maakt in zijn boeken.

Muziek
Tallis begint zijn boek met een scene waarin Liebermann schermles krijgt van een Italiaan. Met die scene maakt hij meteen duidelijk dat het verhaal zich niet in het heden afspeelt, maar in een verleden dat ver van ons vandaan ligt. In de drukke stad Wenen proberen inspecteur Oskar Rheinhardt en dokter Max Liebermann een seriemoordenaar te pakken die er plezier in heeft sadistische genoegens te uiten. Ook gaat de moordenaar het schrijven met bloed niet uit de weg en worden er onheilspellende symbolen gevonden op de plaats delict. Vlak na de eerste moord is Rheinhardt al in het nauw gedreven en voelt hij zich genoodzaakt de hulp in te roepen van dokter Liebermann. Liebermann helpt Rheinhardt vooruit met zijn suggesties en overpeinzingen omtrent deze zaak, die later in het boek tot ‘Salieri’ gedoopt zal worden.

Naarmate het tweetal hun zoektocht vordert, wordt duidelijk dat muziek op verschillende manieren een belangrijke rol vervult in het verhaal. Het is voornamelijk deze muziek die het decor van het Wenen van 1902 vormt: Tallis schuwt korte analyses van Mozarts opera’s niet en dat brengt de setting van het boek duidelijk naar voren. Met de muziek wekt Tallis de wereld van het oude Wenen en de beide hoofdpersonages tot leven.

Daarnaast zorgt muziek voor ontmoetingen tussen Liebermann en Rheinhardt waarin belangrijke ontknopingen onthuld worden. Tijdens hun wekelijkse muzieksessies vinden Liebermann en Rheinhardt tijd om over de zaak te praten en tot nieuwe inzichten te komen. Tijdens deze bijeenkomsten valt de naam Freud meer dan eens en al snel wordt duidelijk dat Liebermann aansluiting en hulp vindt bij de beroemde psycholoog. Uiteindelijk is het een gesprek tussen Liebermann en Freud dat tot de oplossing van de moorden leidt.

Dan Brown
Naarmate het boek vordert, gaan ook de vrijmetselaars een rol spelen in het geheel. Hiermee loopt Tallis het gevaar in de voetsporen van Dan Brown te treden en een avontuurlijke literaire thriller te schrijven, waarin verschillende snode geheimen uit het verleden aan het licht komen. Maar zo ver gaat Tallis gelukkig niet. Hij beseft heel goed dat hij een literaire thriller schrijft waarbij hij maar een doel voor ogen heeft: het ontmaskeren van een gruwelijke seriemoordenaar.

Helaas is dit ook waar Tallis de fout ingaat. Het einddoel van Wiener bloed zorgt er meerdere keren voor dat de hoofdpersonen in een situatie verzeild raken, waaruit zij in de realiteit niet meer zouden kunnen ontsnappen. Maar het einde moet gehaald worden en dus beroept Tallis zich meermaals op een deus ex machina. Als Liebermann bijvoorbeeld een plek moet zien te krijgen binnen de vrijmetselaars, blijkt een vriend van hem, die tot dan amper genoemd is, toevallig een lid te zijn dat hem wel mee naar binnen wil smokkelen.

Spannend
Daarnaast is het meer dan eens te merken dat Tallis een klinisch psycholoog is. Niet altijd legt hij de ziektebeelden die hij noemt uit, wat enigszins hinderlijk kan zijn. Niettemin weet hij een goede schrijfstijl te combineren met de juiste hoeveelheid screen time voor beide hoofdpersonen en weet hij zijn onthullingen prima te doseren, waardoor Wiener bloed spannend en aansprekend genoeg blijft. Als je er eenmaal aan bent begonnen, wil je ook weten hoe het eindigt. Wie pleegt deze moorden en vooral: waarom? Het antwoord op die laatste vraag komt nogal abrupt, waardoor het als onbevredigend ervaren kan worden, maar dat maakt niet dat de aandacht waarmee Tallis schrijft verslapt.

Toch is het Tallis niet gelukt zich los te maken van de algemene literaire thrillers. Hoewel goed geschreven en opgebouwd uit zorgvuldig gekozen woorden, is Wiener bloed niet specialer dan menig andere literaire thriller, tenzij je erg gesteld bent op het Wenen van 1902 en de muziek die een grote rol speelt in het boek.