Andrei Molodkin & Robert Longo

Het werk van zowel Robert Longo als Andrei Molodkin heeft een donkere gloed. De realistische houtskooltekeningen van Longo en de olie-installaties van Molodkin zijn niet vies van politiek in de kunst. Hun oordeel over de hedendaagse wereld is niet al te positief.

Een Europese vlag opgespoten in olie is zo direct als je het in de kunst maar kan maken. Ruwe olie als grondstof voor een politiek commentaar is even simpel als effectief. Iedere kijker heeft er een directe, en meestal negatieve, associatie mee. Bij het gebruik van ruwe olie voor een kunstwerk is demagogie dus niet ver te zoeken. Het boek Liquid Black staat vol krachtige leuzen en volksmennerij.

Olieverslaving

Andrei Molodkin specialiseert zich sinds 2004 in een artistieke strijd tegen de invloed van olie op de politiek en de dominante cultuur. Molodkin was tijdens zijn militaire dienst in Siberië gestationeerd voor de olieleveranties van het leger; hier deed hij zijn inspiratie op. Voor Molodkin representeert olie de hergeboorte van afgestorven materie. Maar natuurlijk draait het bij olie ook om machtskwesties. De kunstenaar laat geregeld zijn scherpe tong zien met werk zoals Yes we can fuck you. Nagetekende Obama verkiezingsposters worden aangevuld met een woordeninstallatie met buizen olie die de uit-plastic-gegoten woorden Fuck You vullen. Ook de Jezus en Maria worden gevuld met ‘Islamitische olie’. Een scherpe herwaardering van westerse normen in een herkenbaar beeld vervat.

De techniek achter de installaties is op geen enkele manier zo simpel als de boodschap. Olie aangevoerd door slangen vult de buizen en de lege plastic vormen gedurende zijn expositie. De grote hoop buizen brengt de olieverslaving van het westen mooi in beeld. Het gaat wel eens mis met de buizen, zo vertelt Molodkin in een olieplakkaat. In een galerie stroomde zoveel olie weg dat kunstwerken een verdieping lager vernield werden. Maar dat gegeven maakt het werk alleen maar spannender en geeft de installaties meer bestaansrecht.

Dwingend realisme

De kraakheldere realistische tekeningen van Longo zijn merkwaardig genoeg subtieler in hun maatschappelijke commentaar dan de installaties van Molodkin. De kijker wordt overdonderd met metersgrote gitzwarte doeken. De beeltenissen erop kunnen voor hun expressiviteit putten uit hun grondstof. Het houtskool maakt dat een enkel paar ogen in boerka dwingend de kijker om beoordeling vraagt. Het presenteert de islamdiscussie als een dialoog waar niemand zich afzijdig van kan houden.

In plaats van neutrale registratie gebruikt Longo een scherp realisme om zijn boodschap over de wereld gewicht te geven. In Sickness of reason verrijzen atoomontploffingen in minuscuul detail. Longo maakt zijn eigen artistieke universum van angstaanjagende paddenstoelen en de flits die de verwoesting voorspelt. De serie Heroes bestaat uit de gelikte helmen en zuurstofmaskers van piloten uit gevechtsvliegtuigen. Het zijn bijna buitenaardse en toch menselijke tekeningen. 

Longo’s tekeningen zijn uitgegeven in een erg mooie vorm. Het boek tilt het werk van Longo naar een hoger niveau. Charcoal doet recht aan de indrukwekkende metersgrote tekeningen die in exposities van zijn werk te zien zijn. Andrei Molodkin komt er wat slechter vanaf. Zijn Liquid Black staat vol teksten over het werk die de kunst zelf bijna naar de achtergrond drukken. Beide boeken zijn echter interessante exploraties naar brandstoffen als politieke grondstof in de kunst.

Liquid Black • Andrei Molodkin • Kehrer Verlag • 3 sterren • 144 bladzijden • 28 euro • ISBN 978-3-86828-317-4

Charcoal • Robert Longo • Hatje Cantz • 4 sterren • 152 bladzijden • 68 euro • ISBN 978-3-7757-3196-6