Thom de Graaf (D66):

“Ik vind het belangrijk dat mensen zelf kunnen kiezen, dat geldt dus ook voor mijn kinderen. Ze kennen het beslag dat de politiek op mij legt, zeker in campagnetijd. Maar je kunt heel veel doen in de politiek zonder beroepspoliticus te zijn.”

Ziet u de immigratie uit Islamitische landen als een verrijking van of een bedreiging voor de Nederlandse cultuur?
“Ik zie het als een verrijking, maar dan moeten de mensen zich wel inspannen om onze taal te leren en goed wegwijs te worden in onze cultuur. Een baan is daarvoor de beste manier.”

Wat is uw muzikale voorkeur en houdt deze verband met uw politieke positie?
“Ik ben een echte Beatle-fan, al jaren en nog steeds. Misschien heb ik een tik uit de jaren ’60 meegekregen. De verandering, de vernieuwing, de idealen.”

Wat vindt u van het Bachelors/Mastersysteem dat de universiteiten straks moeten invoeren?
“Ik zie het als een vernieuwing in de richting van een Europees stelsel van hoger onderwijs. Omdat er in modules gewerkt gaat worden kunnen studenten makkelijker switchen tussen onderwijsinstelling en ook tussen landen. Meer eigen vrijheid dus en minder keurslijf voor studenten.”

Hoe zou u de toekomst van Nederland in enkele woorden willen omschrijven?
“D66 streeft naar een vrije samenleving waarin ieder zijn eigen verantwoordelijkheid neemt. Een samenleving waarin mensen respect voor elkaar en elkaars verschillen kunnen opbrengen, waarin ieder zelf kan kiezen wanneer hij wil werken en wanneer hij tijd aan andere zaken wil besteden. Een samenleving die flexibel is en opgebouwd rond mensen, geen bureaucratie, geen betutteling.”

Nederland seculariseert. Hoe vaak gaat u nog naar de kerk?
“D66 is een partij die de scheiding van kerk en staat aanhangt. Als ik naar de kerk ga, is dat een privé aangelegenheid.”

Verwacht u na de verkiezingen een linkse of een rechtse meerderheid in de Tweede Kamer?
“Wat ik verwacht van de verkiezingsuitslag doet niet zoveel ter zake. Ik voer campagne voor een sterk D66 en hoop dat D66 in de dubbele cijfers eindigt.”

“Het zijn vooral Marokkaanse jongeren die problemen veroorzaken”

Kars Veling (ChristenUnie):

Wat voor opleiding heeft u zelf gevolgd en heeft u daar tegenwoordig in uw werk nog iets aan?

“Mijn wegen zijn na mijn studie nogal kronkelig geweest. Ik studeerde aanvankelijk alleen wiskunde en na twee jaar ook wijsbegeerte in Groningen. De filosofie raakte meer dan de wiskunde thema’s die me ook persoonlijk raken. Toen ik na m’n studie ging werken als docent filosofie, o.a. aan een sociale academie, ging ik me verdiepen in de grondslagen van de sociale wetenschappen. Dit mondde uit in een promotie in Leiden in de sociale faculteit. Het is niet altijd concreet aanwijsbaar, maar ik ben nog altijd dankbaar voor de training die ik heb gekregen. Een praktische instelling, die ik door mijn leidinggevende functies heb ontwikkeld, combineer ik met aandacht voor achtergronden en samenhangen. Dat is ook in de politiek nooit weg, lijkt me.”

Als uw kinderen tegen u zeggen dat ze de politiek in willen raadt u ze dat dan aan of af?
“Ik vind dat ieders leven een buitenkant heeft, dat wil zeggen open moet staan naar anderen, naar de samenleving. Dit is ook een sterke christelijke waarde. Deze overtuiging heeft ook in ons gezin altijd invloed gehad. Of het besef van verantwoordelijkheid voor de samenleving om je heen zich moet vertalen in politieke activiteit, is een tweede. Ik zou mijn kinderen zeker niet afraden om in de politiek te gaan, maar er zijn ook wel andere manieren om maatschappelijk actief te zijn.”

Ziet u de immigratie uit Islamitische landen als een verrijking van of een bedreiging voor de Nederlandse cultuur?
“Ik ben een overtuigd christen. Nederland is in de laatste halve eeuw sterk ontkerstend. Nederland is moeilijk nog een land te noemen met een christelijke cultuur. Wat de instroom van moslims betreft, wil ik niet in gemakkelijke one-liners spreken. De invloed van moslims in onze samenleving kan betekenis hebben als zij leren omgaan met de onderscheiding van kerk en staat, die voor onze rechtsstaat belangrijk is. Het radicalisme dat in bepaalde islamitische kringen opgeld doet, is gevaarlijk. Hiermee is overigens niet gezegd dat mensen in de politiek niet vanuit hun geloof zouden kunnen optreden. Op moreel terrein, bij voorbeeld pro life, heb ik waardering voor opvattingen van moslims. De vraag naar de gevolgen van de binnenkomst van immigranten heeft nog een belangrijke kant. Door generatie-conflicten binnen bepaalde allochtone gemeenschappen en door de ontworteling van met name jongere allochtonen, zijn hardnekkige problemen ontstaan die bedreigend zijn voor de samenleving. De criminaliteit in bepaalde groepen is onaanvaardbaar groot. Let wel, het is niet per se de culturele eigenheid van gemeenschappen die daarvan de oorzaak is. Dat kan bij voorbeeld blijken uit de vergelijking van Turkse en Marokkaanse jongeren. De Turkse gemeenschap is niet meer geïntegreerd dan de Marokkaanse, maar het zijn vooral Marokkaanse jongeren die problemen veroorzaken.”

Wat is uw muzikale voorkeur en houdt deze verband met uw politieke positie?
“Mijn voorkeur gaat uit naar klassieke muziek in veel van z’n vormen. Mede doordat ik zelf als tenor zing in het vocaal ensemble Intonatus heb ik veel met koormuziek, met name met een religieuze achtergrond. Bach is subliem, maar ook 20e-eeuwse kerkmuziek is boeiend. Verder heb ik veel belangstelling voor muziek met een theatrale inslag, voor opera’s, maar ook voor combinaties van muziek en dans bij voorbeeld. En er is muziek die voor mij als zodanig een theatrale uitstraling heef, bij voorbeeld Mahler. Of hier een verbinding ligt met mijn politieke werk? Ik zou het niet kunnen zeggen.”

Wat vindt u van het Bachelors/Mastersysteem dat de universiteiten straks moeten invoeren?
“Het BaMa-systeem kan op zichzelf wel goed werken, denk ik. Alles hangt af van de concrete invulling. Kwalitatief sterk onderwijs is en blijft een zaak van goede docenten, een goed doordacht en goede faciliteiten voor studie en onderzoek.”

Hoe zou u de toekomst van Nederland in enkele woorden willen omschrijven?
“De toekomst van Nederland in een paar woorden, dat vind ik een onmogelijke opdracht. Ik ben somber over het groeiende individualisme in ons land. En de overheersende aandacht voor geld verdienen en geld uitgeven, vind ik ronduit benauwend. Misschien is bij mij de wens de vader van de gedachte, maar ik kan me niet voorstellen dat de wal het schip niet zal keren. Aan mij en aan de ChristenUnie zal het niet liggen.”

Nederland seculariseert. Hoe vaak gaat u nog naar de kerk?
“Ik ga wekelijks twee keer naar de kerk. Het is altijd weer goed om met geloofsgenoten te zingen en te bidden. En steeds wordt weer het evangelie van Gods liefde verkondigd. Voor mijn politieke werk is die rustdag belangrijk. Mijn motivatie voor de politiek hangt nauw samen met mijn geloof in Christus Koning. Ik wil hem volgen, ook in het zoeken naar wat voor de samenleving goed is.”

Verwacht u na de verkiezingen een linkse of een rechtse meerderheid in de Tweede Kamer?
“Welke regeringscoalitie te vinden zal zijn na 15 mei is erg onzeker. Als de peilingen ons niet op het verkeerde been zetten, zullen tenminste drie partijen nodig zijn voor een parlementaire meerderheid. En dan nog wordt het lastig. Een voorspelling zou ik niet durven wagen. Interessant is in deze onzekere situatie de rol van de ChristenUnie.”

“De geestelijke leegte waarin velen zich ophouden, moet worden gevuld”

Bas van der Vlies (SGP):

Wat voor opleiding heeft u zelf gevolgd en heeft u daar tegenwoordig in uw werk nog iets aan?
“Eindopleiding Technische Universiteit Delft: civiel ingenieur. In engere zin doe ik met deze studie nu dus niets meer. In ruimere zin – abstract denken op academisch niveau enerzijds en oplossingsgerichte instelling anderzijds – uiteraard wel.”

Als uw kinderen tegen u zeggen dat ze in de politiek willen, raadt u ze dat dan aan of af?
“Ze moeten daarover zelf beslissen. Wat we ze wel proberen bij te brengen is het dragen van verantwoordelijkheid voor alles en iedereen in hun omgeving; zeg maar sociaal besef en burgerzin. Wij doen dat vanuit een positief-christelijke levensovertuiging: God lief te hebben boven allen en alles en onze naasten lief te hebben als onszelf ( o.a. Lukas 10:27).”

Ziet u de immigratie uit Islamitische landen als een verrijking van of bedreiging voor de Nederlandse cultuur?
“We moeten ons hoofd niet in het zand steken, de komst en aanwezigheid van grote aantallen allochtonen stellen onze samenleving voor grote spanningen en vraagstukken. We moeten gastvrij zijn ten opzichte van hen die omwille van lijf en goed de wijk moesten nemen. Anders ligt het met het zogeheten economische vluchtmotief. Wat is verrijking? Wij vinden het pas echt verrijkend als meer mensen willen leven naar de zegenrijke waarden en normen van de Bijbel en de openbare ruimte die we met elkaar delen daarvan de gedaante is. En wat is bedreigend? We willen een vreedzame samenleving en die wordt het best gegarandeerd binnen een context die de Bijbelse waarden en normen gehoorzaamt. De andere kant van deze medaille is dat moet worden geweerd wat daarmee in strijd is of komt.”

Wat is uw muzikale voorkeur en houdt deze verband met uw politieke positie?
“Helaas ben ik muzikaal niet zo ontwikkeld. Mijn ouders hebben er indertijd voldoende achteraan gezeten, maar ik stelde (dom genoeg) andere prioriteiten. Als ik dan toch een voorkeur uitspreek is dat voor de klassieke muziek. Volgens mij heeft dat weinig tot niets met mijn politieke positie van doen.”

Wat vindt u van het Bachelor/Master systeem dat de universiteiten straks moeten invoeren?
“Namens mijn fractie was ik voor dit wetsvoorstel, dat inmiddels door de Tweede Kamer met onze steun is aanvaard, woordvoerder. Uiteindelijk hebben we voor gestemd, omdat er op het punt van het behoud van het binaire stelsel (hbo-wo) concrete toezeggingen zijn gedaan en ter zake van de collegegelden voor de ‘masters’ veranderingen zijn aangebracht die voor ons nodig waren. Elke bachelor-opleiding heeft straks een vervolg in de master-opleiding en zo hoort het. In het kader van de internationalisering van het Hoger onderwijs en de daarover gemaakte afspraken op Europees niveau levert dit wetsvoorstel de nodige impuls tot vernieuwing en kwalitatief internationaal vergelijk.”

Hoe zou u de toekomst van Nederland in enkele woorden omschrijven?
“Ons land is een rijk land, één van de rijkste ter wereld. We hebben de financiële mogelijkheden overigens niet voldoende weten te benutten voor algemene voorzieningen in de zorgsector, het onderwijs en wat betreft de veiligheid op straat. Zo is meer te noemen, waar ‘paars’ ernstig in is tekort geschoten. Dat moet dus echt anders. Onze samenleving heeft harde en kille trekken! Het kan ook zo anders! De geestelijke leegte waarin velen zich ophouden, moet worden gevuld: herbronning heet dat. Dé Bron is het Woord van de levende God, de Bijbel. Het is onze vaste overtuiging en onze ondervinding dat het ‘in dat spoor’ goed toeven is voor elke burger.”

Nederland seculariseert. Hoe vaak gaat u nog naar de kerk?
“Helaas is het inderdaad zo dat Nederland seculariseert, niet dan met grote schade voor eigen leven en voor de kwaliteit van onze samenleving.
Met grote vreugde ga ik met echtgenote en kinderen – en zij ervaren dat ook als een vreugde en groot geluk – elke zondag twee maal naar de kerk. Wij kerken in de Hervormde gemeente van onze woonplaats, waar gelukkig nog vele jongeren en ouderen met ons aanwezig zijn. Dat stemt tot dankbaarheid.”

Verwacht u na de verkiezingen een linkse of een rechtse meerderheid in de Tweede Kamer?
“De ontevredenheid onder de kiezers is groot. Dat is zeer begrijpelijk. Veel proteststemmen lijken te worden geparkeerd bij lijsten die daarop inspelen. Leefbaar Nederland, Pim Fortuyn. Men ziet dan voorbij aan het feit dat deze lijsten niet een doordacht alternatief aanbieden, laat staan een doortimmerde integrale visie presenteren. Maar er is ontegenzeggelijk van alles en nog wat in beweging. Vanzelfsprekendheden zijn er in deze campagne waarschijnlijk niet. Dit alles bijeen betekent doorgaans een ruk naar rechts. Ik verwacht dan ook een kleine rechtse meerderheid.”

“Nederland is één van de meest welvarende landen ter wereld”

Hans Dijkstal (VVD):

Wat voor opleiding heeft u zelf gevolgd en heeft u daar tegenwoordig in uw werk nog iets aan?
“Gymnasium alfa en 3 jaar rechten Amsterdam.
Heel veel. Van talenkennis via historisch inzicht tot en met normen en
waarden.”

Als uw kinderen tegen u zeggen dat ze in de politiek willen, raadt u ze dat dan aan of af?
“Als zij het zelf zeggen, raad ik het ze aan!”

Ziet u de immigratie uit Islamitische landen als een verrijking van of bedreiging voor de Nederlandse cultuur?
“Géén van beiden Islam is als elke andere wereldgodsdienst, die op grond van de Grondwet een eigen plek in Nederland heeft, waarbij iedereen zich aan de Nederlandse Grondwet en wetten moet houden.”

Wat is uw muzikale voorkeur en houdt deze verband met uw politieke positie?
“Jazz, al vanaf mijn 15e jaar en toen had ik nog geen politieke positie.”

Wat vindt u van het Bachelor/Master systeem dat de universiteiten straks moeten invoeren?
“Zeer goed en noodzakelijk om in internationaal verband te kunnen concurreren!”

Hoe zou u de toekomst van Nederland in enkele woorden omschrijven?
“Nederland is één van de meest welvarende landen ter wereld. Het allerbelangrijkste is dat zo te houden. Dan ook zijn we in staat (financieel) belangrijke problemen op te lossen (goede infrastructuur, schoner milieu, bepaalde sociale problemen als integratie).”

Nederland seculariseert. Hoe vaak gaat u nog naar de kerk?
“Ik ben niet kerkelijk.”

Verwacht u na de verkiezingen een linkse of een rechtse meerderheid in de Tweede Kamer?
“De begrippen “links” en “rechts” zijn niet zo makkelijk hanteerbaar. Het hangt sterk van het onderwerp af. Er zal wel meer steun zijn voor een stevigere aanpak van bijv. de criminaliteit, het asielbeleid en de WAO.”