Door de geschiedenis ingehaald

Class of 1984 gaat over de muziekleraar Andy Norris, die les gaat geven op een nogal gewelddadige high school. Bij de ingangen staan metaaldetectoren en de school wordt als het ware geregeerd door de jongeren. De ultieme leider is Peter Stegman. Deze godfather van de school heeft de touwtjes stevig in handen. Drugs worden niet zonder zijn inmenging verhandeld en als je wat wilt bijverdienen in de prostitutie moet je ook bij hem zijn; Stegman regelt het allemaal. Dat de naïeve, vredelievende Norris en de sluwe, agressieve Stegman niet de grootste vrienden zijn zal niemand verbazen. Als Norris’ vrouw door Stegman en zijn bende wordt verkracht springen bij de muziekleraar de stoppen.

Vroeger en nu

Het zijn vooral de verkrachting en de gebeurtenissen die daarop volgen die de gemoederen in 1982 bezig hielden. Norris vermoordt Stegmans bendeleden namelijk een voor een. Hierbij vloeit het nodige bloed: er worden armen afgezaagd en jongeren in de fik gestoken – zaken die daarvoor niet eerder waren vertoond in een leraar-leerling-verhouding. Er werd schande van gesproken en dat leverde meer bioscoopbezoekers op. Door het verkoopsucces én de kritiek werd Class of 1984 een beroemde film.

Een kwart eeuw later blijft er niet zo heel veel van deze film over. De geladenheid die de film destijds had is er al lang vanaf, de werkelijkheid heeft de fictie ingehaald. Bloedbaden op middelbare scholen in Amerika zijn ons helaas niet meer vreemd. Daarnaast zijn de beelden van punkers en punkfeesten ons ook niet vreemd meer, terwijl juist dat een sterk visueel aspect van de film was op het moment dat de film uitkwam. Punk was een nauwelijks voorkomend fenomeen in de Verenigde Staten; door Stegman en zijn bendeleden een punkuiterlijk mee te geven kreeg de film destijds een onwerkelijk, futuristisch aspect.

Schokkend

Wat eens de meest gewelddadige film van de jaren tachtig was, komt nu redelijk mat over. Een verkrachtingsscène waarin handen en gezichten de enige zichtbaar ontblootte lichaamsdelen zijn, zul je vandaag de dag niet snel meer in een film tegenkomen. Daarnaast zijn sommige elementen voor ons Europeanen sowieso minder schokkend. Zo zie je op een gegeven moment een dode tiener op de grond liggen met de Amerikaanse vlag half over hem heen. Dat deze vlag daarbij ook nog eens op de grond terecht is gekomen was voor het Amerikaanse publiek in 1982 een ware schok. Wij zullen deze ‘heiligschennis’ echter schouderophalend tot ons nemen. Al met al heeft Class of 1984 door de jaren heen behoorlijk aan kracht ingeboet.

Het belang van deze film zit hem dan ook met name in het sociaal historische perspectief. Wat men in 1982 als een verre, schokkende, maar onrealistische toekomst zag is vandaag de dag misschien wel de harde realiteit geworden. In dat opzicht is Class of 1984 een interessante film om gezien te hebben. Als film zelf ontstijgt het de middelmatigheid echter niet.

Mager

De dvd bevat weinig extra’s die het verder de moeite waard zouden kunnen maken. Afgezien wat trailers en tv-spotjes bevat de dvd een Making of en een commentaartrack. Van deze laatste twee had er eentje echter beter door iets anders vervangen kunnen worden, aangezien zowel de Making of als de commentaartrack dezelfde feiten belichten. Dan had men bijvoorbeeld beter kunnen kiezen voor het plaatsen van de originele krantenknipsels ten tijde van het verschijnen van Class of 1984 in 1982. Deze zijn namelijk wel opgenomen in de Amerikaanse release van de dvd van Anchor Bay. Al met al is Class of 1984 een sterk verouderde film, die alleen vanuit historisch perspectief nog iets te betekenen heeft (al was het maar om een jonge Michael J. Fox voor het eerst in een grote film te zien spelen). Als op zichzelf staande film is Class of 1984 echter ingehaald door bijna 25 jaar (film-)geschiedenis.