Film / Achtergrond
special: Deel 2

IFFR 2011

Het tweede van vele delen van ons jaarlijkse verslag van het International Film Festival Rotterdam.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6 | DEEL 7 | DEEL 8 | DEEL 9 | DEEL 10

Inhoud: 127 Hours | Animal Kingdom | Attenberg | Love in a Puff | Pa negre | You Are Here

Optimisme met flair

127 Hours – Spectrum
Danny Boyle • VS/VK, 2010

~

Bergwandelaar gaat in zijn eentje de bergen in; rotsblok komt los en zijn hand komt klem te zitten. Omdat Danny Boyles verfilming van het relaas van Aron Ralston op feiten is gebaseerd, weet elke kijker al dat die hand er na vijf dagen uiteindelijk af gaat, en dus moest Boyle iets anders bedenken om de aandacht vast te houden. Maar dat biedt zijn bronmateriaal niet: een paar nietszeggende flashbacks doen niet meer dan aangeven dat Ralston in dramatisch opzicht geen interessante figuur is. Het is een sterke prestatie van James Franco dat hij van de hedonistische klimmer toch een overtuigend personage maakt: in een film waarin de acteur vrijwel onafgebroken in close-ups en medium close-ups in beeld is, speelt Franco nooit gemaakt.

Hoe dan ook, om het gebrek aan spanning te verdoezelen heeft de regisseur de film als directe vertaling gemaakt van Ralstons hyperactieve levenslust. Boyle neemt die voor lief en maakt van de hele film een vaak hysterische verheerlijking van energiek optimisme. Het zal dan ook niemand verbazen dat de climax wordt bedolven onder de extatische klanken van Sigur Rós. Het is, voor wat dat waard is, effectief, maar meer betekenis dan de alom bespotte scène in The Beach waarin Leonardo Dicaprio’s personage zich plotseling in een computerspel bevindt, heeft het niet. Boyle doet dus weer waar hij ontegenzeglijk goed in is: het oppervlakkigste materiaal van zoveel mogelijk audiovisuele flair voorzien. (Paul Caspers)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Het recht van de sterkste

Animal Kingdom – Bright Future
David Michôd • Australie, 2010

~

De 17-jarige J staat er alleen voor wanneer zijn moeder bezwijkt aan een overdosis heroïne. Zijn oma Smurf ontfermt zich over hem en neemt hem mee naar huis. Hier wordt J geconfronteerd met de criminele activiteiten van zijn ooms. Alleen Pope (een duistere rol van Ben Mendelsohn), de oudste telg van de familie, houdt zich schuil voor de Melbournse politie. Wanneer de explosieve Pope onverwachts terugkeert, gaat alles mis. De politie is er snel bij en J wordt verhoord. Hij moet kiezen tussen het beschermen van zichzelf of zijn familie.

Met Animal Kingdom levert David Michôd zijn debuut af. De film heeft een broeierige sfeer, voorzien van dreigende soundscape-achtige muziek. De eerste helft van de film is het sterkst. Op kille wijze wordt de criminele familie, noestig bewaakt door moederkloek Smurf, in beeld gebracht. Gezien zijn afhankelijke positie kan J niet anders dan zich aan hen overleveren. Wanneer het mis gaat, gaat het ook goed mis. Wat volgt is een vicieuze cirkel van dood en geweld. De film zakt in de tweede helft wat in. De ondervraging van J staat centraal, uitgevoerd door detective moordzaken Leckie (een rol van Guy Pearce). Hoewel Leckie J aan zijn kant probeert te krijgen, missen de dialogen aan overredingskracht. De pressie vanuit de familie, waarin Pope zich ontpopt als een psychopaat en Smurf alles op alles zet om haar familie bijeen te houden, is krachtiger. De rechtszaak verloopt met wat vreemde, en niet altijd even geloofwaardige wendingen naar een ongenadig einde toe. Een einde dat als een klap in het gezicht aankomt en een verbluffende indruk achterlaat. Helaas doet de film dat als geheel niet. (Suzan Groothuis)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

De naakte aap

Attenberg – Bright Future
Athina Rachel Tsangari • Griekenland, 2010

~

De naakte aap is een boek van Desmond Morris, dat ook door Sir David Attenborough graag gelezen zal zijn. Morris beschrijft hoe de mens zich weliswaar heeft losgeworsteld van zijn oorsprong, maar nog steeds gedreven wordt door zijn oude driften. Attenborough observeert in zijn natuurdocumentaires het dierlijk leven om ons heen en trekt voortdurend parallen met het menselijk gedrag. In Attenberg draait het ook om oerdriften; de onmacht die de mens daarover voelt en het verlangen die dierlijke vorm te ontstijgen.

De 23-jarige Marina wil van haar vriendin Bella leren wat tongzoenen is. Marina heeft geen enkele ervaring met verlangens en begeerte en ze begrijpt werkelijk niet waarom de mens zoiets walgelijks als tongen, laat staan neuken, zou doen. Langzamerhand begint ze er echter iets van te snappen en in een reeks grappige, maar ook ontroerende scènes komt ze steeds dichterbij dat gevoel van wat een menselijke relatie bijzonder maakt. Ze zorgt voor haar zieke vader en de manier waarop ze met elkaar omgaan (aftastend, basaal, intuitief) is tekenend voor haar drang naar volwassenheid en het krijgen van grip op je omgeving. Als het koor in een Griekse tragedie worden de scènes afgewisseld door een absurdistische pas-de-deux tussen Marina en Bella. Alsof ze nog eens aan willen geven dat je het niet hoeft te snappen, als je het maar voelt. (Erik Kersten)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Paffen en Flirten

Love in a Puff – Spectrum
Ho-Cheung Pang • Hongkong, 2010

~

Hongkong heeft strenge maatregelen genomen ten aanzien van roken. Er zijn restricties in gebouwen, maar ook op straat. Werknemers verzamelen zich in steegjes om onder het genot van hun sigaret sterke verhalen te vertellen. Hier ontmoeten de cosmeticaverkoopster Cherie en de net vrijgezelle Jimmy elkaar. Hoewel Cherie een relatie heeft, voelt zij zich tot Jimmy aangetrokken. De twee leren elkaar kennen, terwijl de besluitvorming rondom het roken steeds strenger wordt.

Rook en sigaretten zitten verweven in het verhaal. De restricties lijken niet helemaal doordacht: er wordt niet verklaard waarom je op de ene straathoek mag roken en op de andere niet. De hoofdpersonen lijken zich er niet om te bekommeren. Roken doen ze toch wel en creativiteit geeft soms oplossingen. Het levert in Love in a Puff enkele vermakelijke scènes op. Toch is roken meer een bijzaak in de film. Het draait vooral om Cherie en Jimmy. Ze zoeken elkaar via sms-jes op, hun hippe mobieltjes vol in beeld gebracht. Regisseur Pang lijkt hiermee een link te leggen naar het gebruik van moderne media als basis voor contact. Een thema dat in recente films als The Social Network en Catfish meer uitgediept is.

Maar Love in a Puff ontbeert een diepere boodschap. De film is eigenlijk niet meer dan een romantische komedie voorzien van een zoete soundtrack, banale dialogen en een voorspelbaar einde. Ondanks de leuke verpakking heeft Pang een middelmatige film afgeleverd. Dan is de liefde in Hongkong beter in beeld gebracht in Wong Kar-Wais Chungking Express (1994). (Suzan Groothuis)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Verloren onschuld

Pa negre – Signals: Agustí Villaronga
Agustí Villaronga • Spanje, 2010

~

Een Spaans bergdorpje wordt net na de burgeroorlog ontwricht door een dubbele moord. De gebeurtenis zet alle verhoudingen in de kleine gemeenschap op scherp en brengt pijnlijke seksuele geheimen boven water. Door de ogen van de elfjarige Andreu (perfect gespeeld door Francesc Colomer) zien we hoe de wereld langzaam zijn onschuld verliest.

Nieuw is het niet, om drama’s als overspel en verkrachting vanuit een speelse, naïeve kinderwereld te tonen. Het gebeurde in Pan’s Labyrinth, en in zekere zin ook in Volver. Agustí Villaronga, een van de drie regisseurs die tijdens dit IFFR geëerd worden met een oeuvre-overzicht, positioneert zich met Pa negre precies tussen collega-regisseurs Guillermo del Toro en Pedro Almódovar. Gedragen dus, en melodramatisch. Maar ook: kleurrijk, geloofwaardig en perfect gedoseerd. (Geert Maarse)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Audiovisueel doolhof

You Are Here – Bright Future
Daniel Cockburn • Canada, 2010

~

Even absurd als intrigerend, dit audiovisuele doolhof. Er is een vrouw die alles wat ze vindt opslaat in een enorm archief, een uitvinder die het menselijk brein heeft nagebouwd in een boekenkast, een oude man die golven filmt en een rode stip die misschien wel, maar misschien ook niet, gevolgd moet worden. Het slaat nergens op, maar als regisseur Daniël Cockburn met de elementen aan het schuiven gaat, blijkt dat alles onlosmakelijk met elkaar verbonden is.

Videokunstenaar Cockburn heeft zich zichtbaar laten inspireren door de gelaagde en weemoedige krankzinnigheid van Charlie Kaufman, de scenarioschrijver van Being John Malkovich en Adaptation. Maar tegelijkertijd is zijn eerste speelfilm lichtvoetig genoeg om als het neefje van Me And You And Everyone We Know beschouwd te worden. You Are Here wordt door de makers zelf omschreven als ‘part science fiction, part meta-narrative, part philosophical slapstick‘. Een tikje pretentieus, en wanneer dat soort termen worden gebruikt, is het normaal oppassen geblazen. Maar in dit geval is het de enige zinnige omschrijving. Een prikkelend en veelbelovend debuut. (Geert Maarse)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR