Nederlands Film Festival 2009

Het Festival stond dit jaar vooral in het teken van de Dutch Angle-filmmakers, een groep vernieuwende Nederlandse auteurfilmers. Veel aandacht dus voor de ‘kleine’ film, zoals Kan door Huid Heen van Esther Rots. Regisseurs die niet onder dit label werden gepresenteerd, zoals Tjebbo Penning en Kris Kristinsson, lieten eveneens zien dat met een gelimiteerd budget een mooie film gemaakt kan worden. Maar er was ook ruimte voor de experimentele, korte kunstfilms in het programma Kort Fictie 1, 2 en 3. De vraag rijst echter of deze films wel een gepaste plek hebben op een filmfestival. En dan waren er natuurlijk de documentaires, over onder andere buitenaardse wezens, dronken jongeren en een schippersfamilie

Deel 1 | Deel 2 | Deel 3 | Deel 4 |

Inhoud: Kan door huid heen | Calling E.T. | Kort Fictie 1 & 2 | Ruta del Jaca | Great Kills Road |

Sfeervol en intiem
Kan door huid heen – Gouden Kalf Competitie
Esther Rots, 2009

Met Kan door huid heen toont Esther Rots aan het aan haar verbonden label ‘Dutch Angle filmmaker’ zeker waardig te zijn. Samen met Nanouk Leopold, Eugenie Jansen, Simone van Dusseldorp, Fow Pyng Hu, Mijke de Jong, David Lammers en David Verbeek staat zij dit jaar extra in de schijnwerpers van het Nederlands Filmfestival als getalenteerde, vernieuwende auteursfilmer.

In Kan door huid heen volgen we de lijdensweg van Marieke (Rifka Lodeizen). Na het slachtoffer te zijn geweest van een geweldsdelict vlucht ze naar het Zeeuwse platteland. Daar sluit zij zich af van de buitenwereld in een vervallen boerderij. Terwijl ze de woning probeert op te knappen, valt haar wereld steeds meer uit elkaar. Esther Rots weet met sfeervolle geluidseffecten en dicht op de huid geschoten beelden de angstaanjagende innerlijke wereld te scheppen van een vrouw die de grip op zichzelf en haar omgeving kwijtraakt. De perfecte locatie en prachtige soundtrack dragen bij aan het enorme gevoel van eenzaamheid rondom Marieke. Kan door huid heen is bij tijden naargeestig, dan weer aandoenlijk komisch maar vooral sterk ontroerend. Helaas zorgt een onvolledig uitgewerkte verhaallijn ervoor dat de film tegen het einde aan kracht verliest, maar de meeslepende gevoelens van paranoia, angst en wraaklust blijven je tot de afloop bij de keel grijpen.
Terug naar boven | Deze film op site NFF

Geluiden uit de ruimte
Calling E.T. – Lange documentaire
Prosper de Roos, 2008

Het is de grote vraag die velen van ons bezighoudt: zijn we alleen in het universum? Een internationale groep wetenschappers die onder de naam SETI de ruimte afspeurt naar signalen uit de ruimte, is ervan overtuigd dat dit niet het geval is. Gevuld met positivisme geven zij in Calling E.T. hun visie op buitenaards intelligent leven.

Regisseur Prosper de Roos trok een jaar lang de wereld rond om verschillende wetenschappers te spreken over hun verwachtingen en ideeën omtrent buitenaards leven. Hierbij houdt de regisseur vooral een introspectieve blik op onze eigen wereld aan, want wat moeten de ‘aliens’ wel niet van onze vreemde wereld denken? Het is een vermakelijke en frisse invalshoek. Niet alleen de leden van SETI komen aan het woord. Er blijkt vooral veel discussie te zijn over of we wel of niet signalen de ruimte in moeten sturen, omdat dit gevaarlijk zou kunnen zijn. Een Russische wetenschapper die van mening is dat er wel boodschappen de ruimte in gestuurd moeten worden, blijkt toegang tot de SETI groep geweigerd te zijn. Hij blijft stug signalen verzenden, want de buitenaardse wezens moeten immers ook nieuwsgierig zijn naar ons? De Roos weet zijn documentaire van begin tot einde interessant en visueel aantrekkelijk te houden. Al het gesteggel over hoe en wat we zouden moeten communiceren naar bewoners van andere werelden houdt ons vooral een spiegel voor van de onverenigbaarheid van onze vreemde planeet.
Terug naar boven | Deze film op site NFF

Contextuele misplaatsing
Kort Fictie 1 & 2

Op het Nederlands Film Festival is ook plaats voor de korte, experimentele film. Een lastig genre op zich, maar vooral op een filmfestival.

Fences is een geslaagd visueel experiment, gebaseerd op een wetenschappelijk artikel uit de negentiende eeuw. Het artikel besprak het verschijnsel van koetswielen waarvan de spaken krom lijken als ze achter een hek langsrijden. De flitsende, hoofdpijnveroorzakende beelden en de vaudeville-achtige muziek nemen je mee terug in de tijd. Pijnlijk maar fascinerend. Elvenland is het portret van een jongen die zich voortbeweegt in magische, sprookjesachtige landschappen. Helaas komt de film niet veel verder dan mooie plaatjes, mooie muziek en opgelezen poëzie, die gezamenlijk niet de kracht hebben om een echt boeiende film te vormen en de aandacht vast te houden.

De computeranimatie #37 toont niets anders dan het groeiproces van virtuele kristallen. Interessant voor een paar minuten, maar in een half uur gaat dit al snel vervelen. Het gemiddelde bioscooppubliek zal, zoals ook blijkt tijdens deze voorstelling, de zaal voortijdig verlaten. De film zou in een museale omgeving een stuk beter tot zijn recht komen. Twee andere films die eveneens lijden onder deze contextuele misplaatsing zijn Light, een abstracte verbeelding van de bewegingen van een danseres, en Een rechtschapen man heeft niets te verbergen. Deze laatste film stelt vragen over het fenomeen privacy, maar is gewoon niet spannend genoeg vormgegeven om in een bioscoopzaal de volle tijdsduur boeiend te blijven.

Gelukkig zijn er nog drie uitschieters in het programma te vinden. Geboren en getogen is een erg leuke mockumentary waarin het artistieke new age ouderschap op de hak wordt genomen. In Steigerpijp komt het Amsterdamse straatleven op absurdistische wijze tot leven op een jazz-soundtrack, wat een ritmische lust voor ogen en oren oplevert. Gewichtig wachten is een visueel aantrekkelijke en effectief opgezette verzameling van vier korte films gebaseerd op romans, waarin de aanloop naar een climax verbeeldt wordt.
Terug naar boven

Hamsters en guerrilla’s
Ruta del Jaca – Lange speelfilm
Kris Kristinsson, 2009

Soms overduidelijk in scène gezet, dan weer totaal realistisch. Kris Kristinsson houdt, zoals aan het begin van de film wordt aangegeven, de grenzen tussen realiteit en fictie graag in het midden. Een Amerikaanse jongen gaat in Peru op zoek naar antwoorden omtrent de mysterieuze dood van zijn ouders.

Kristinsson vertaalt een hartverwarmende naïviteit naar het scherm die vooral naar voren komt in de romantische ‘subplot’ over de hoofdpersoon en het Peruaanse meisje dat in het hotel werkt waar hij verblijft. Vooral in deze scènes wordt duidelijk dat dit niet slechts afstandelijk geregistreerde beelden zijn, maar dat er ook sprake is van een regisserende hand. De overige opzet weet dit feit echter uitstekend te verbergen. De illusie wordt enkel nog doorbroken met de flashbacks die door het verhaal heen gemonteerd zijn. Ruta del Jaca is een interessante documentaire met een goede climaxopbouw, en een liefdevolle verkenning van het prachtige Peru en haar turbulente verleden.
Terug naar boven | Deze film op site NFF

Dwalende vreemdeling
Great Kills Road – Gouden Kalf Competitie
Tjebbo Penning, 2009

Zonder enige vorm van budget en met geringe voorbereiding trokken regisseur Tjebbo Penning, cameraman Micha Douwes en acteur Marcel Faber naar New York om daar, zonder toestemming van autoriteiten, een film te maken. Het resultaat is een rauwe, ongepolijste film over een man die door de straten van New York zwerft, op zoek naar zijn ex-vrouw.

Great Kills Road is van begin tot einde een prettige verrassing. Hoofdrolspeler Marcel Faber draagt de film met gemak op zijn schouders, maar deelt het scherm met de stad om hem heen. New York in al zijn facetten fungeert als een perfect ongekunsteld decor dat een ongedwongen interactie met hem aangaat. Het lage budget is de film op alle fronten ten goede gekomen. Het ontbreken van een scenario maakt dat de gebeurtenissen natuurlijk aanvoelen De simpele camera legt de hoofdrolspeler op een indringende wijze vast in de kille en vervreemdende omgeving waarin hij als een verdwaalde en kwetsbare reiziger ronddwaalt. Alle elementen die een film in kwaliteit zouden kunnen afbreken, hebben in dit geval geleid tot een intieme en interessante verbeelding van eenzaamheid en berouw.
Terug naar boven | Deze film op site NFF