Film / Achtergrond
special: In gesprek met Dominic Murphy

Waanzinnige logica

.

Ik wist niets van de film of de makers toen ik de film bekeek, en was erg verrast toen ik ontdekte dat zowel jij als Edward Hogg (die Jesco White speelt) Brits zijn. Hoe kwam je eigenlijk bij deze film terecht?

Dominic Murphy

Dominic Murphy

‘Ik ontmoette scenarioschrijver Shane Smith (die tevens medeoprichter van Vice Magazine is) toen ik ongeveer twaalf jaar geleden op vakantie was in Costa Rica. We werden meteen vrienden en zwoeren samen een film te maken met mijzelf als regisseur. Korte tijd nadat ik naar Londen was teruggekeerd, en hij naar New York, stuurde hij mij een kort verhaal. Het was een monoloog in West-Virginiaans dialect dat het erg intense, donkere levensverhaal vertelde van een personage genaamd Jesco White. Ik wist helemaal niets van de echte Jesco White, maar werd aangetrokken door de waanzinnige logica van het verhaal. Later ontmoette ik Jesco en we werkten samen met hem aan het verhaal. Het was een complete herbewerking van zijn leven, waarbij we het verhaal van zijn echte leven gebruikte als startpunt om te kijken hoe iemand met extreme invloeden op zijn leven om zou kunnen gaan.’

Dat Jesco White een echt iemand is die nog springlevend is, was het tweede wat mij achteraf verbaasde. Dat maakt de film een biopic — maar ook weer totaal niet. Had je geen gewetensbezwaren tegen het gebruik van iemands echte levensverhaal om een ander verhaal te vertellen? En heeft Jesco de film al gezien en weet je wat hij er van vond?
‘De echte Jesco was vanaf het begin betrokken bij het project. Hij begreep dat we een verhaal maakten van wat gebeurd had kunnen zijn of wat hij soms wilde dat was gebeurd. Volgens mij is het een integer verhaal. Ik weet niet of hij het al gezien heeft, ik hoop dat hij het goed vindt.’

Edward Hogg is in mijn ogen een revelatie. Hoe heb je hem gevonden?

Scène uit <i>White Lightnin'</i>

Scène uit White Lightnin’

‘Gedurende de volgende zes jaar, waarbij Eddy Moretti zich bij ons voegde, werkten we aan een af script. Daarna zijn we enkele jaren bezig geweest om de financiering rond te krijgen voordat UKFC (het Britse Filmfonds, red.) het script in handen kreeg en zij vonden het geweldig. Zij gaven ons wat geld om een pilot te maken waarbij we naar een acteur zochten. We zagen mensen in Londen, New York en Los Angeles, we zagen honderden mensen op tape, riepen mensen weer terug en ten slotte hielden we workshops met een shortlist van ongeveer tien acteurs. We hadden iemand nodig met zowel een onschuldige als een psychotische kant — Ed Hogg was perfect voor deze rol. Het feit dat hij Brits is, speelde geen rol.’

‘Ik had nog nooit met hem gewerkt maar het klikte direct. Hij is erg betrokken en erg getalenteerd. Hij is traditioneel opgeleid, dus hij wilde elke scène repeteren zodat hij precies wist wat hij op elk moment moest doen. Maar ik heb een meer improviserende achtergrond, dus liet ik hem niet repeteren; ik wilde het spontaan en fris houden, dus pushte ik hem zoveel mogelijk. Hij reageerde hier goed op en vertrouwde het proces, hoewel hij niet wist of zijn vertolking wel goed was.’

The aftiteling vermeldt Kroatië als filmlocatie. Werd daar gefilmd om budgettaire redenen? En heb je research gepleegd in de Appalachen voor je ging filmen?

Scène uit <i>White Lightnin'</i>

Scène uit White Lightnin’

‘Oorspronkelijk wilde ik een meer documentairachtige stijl van filmen in West Virginia hanteren. Maar toen het script zich ontwikkelde wilde ik voor een tijdlozere, licht-expressionistische stijl van filmen en daarmee werd de precieze locatie van minder belang. Ook was het om allerlei praktische redenen onhandig om in West Virginia te filmen. Eerst keken we nog naar North Carolina, maar dat was te aangeharkt voor wat ik voor ogen had en ook nog eens te duur. Mike Downey, een van de producers, heeft veel ervaring in Kroatië en suggereerde Zagreb. Ik dacht dat hij gek was totdat ik foto’s van de locatie zag. Aardig wat films die in de VS spelen, worden in Oost-Europa opgenomen. Het heeft de perfecte gruizige feel waarnaar ik zocht. Ik wist ook dat we daar perfecte achtergrondfiguren konden krijgen.’

‘Ik heb Jesco meerder malen ontmoet en heb tijd met hem doorgebracht in zijn trailer in West Virginia. Ik heb veel foto’s van hem en zijn omgeving genomen. Ik ben ook nog met een kleine crew naar de omgeving waar Jesco leeft gegaan om daar wat landschapshots te maken die in de film terecht zijn gekomen.’

Dit is jouw eerste speelfilm, maar je hebt jaren ervaring als filmmaker. Was een speelfilm maken een droom van je of simpelweg een kans die zich voordeed?

Scène uit <i>White Lightnin'</i>

Scène uit White Lightnin’

‘Ik kom van de kunstacademie en was van plan om beeldende kunst te gaan doen, maar kwam bij de film terecht. Ik was dus niet echt een filmfanaat en mijn smaak is meer arty dan Hollywood. Maar toen ik eenmaal besloten had dat ik filmmaker wilde worden, is het altijd een ambitie van me geweest om een speelfilm te maken en is het altijd iets geweest waarnaar ik streefde.’

Zijn de hel-en-verdoemenispreken die de film larderen (en profetisch lijken voor Jesco’s afdaling naar de gekte) authentieke opnamen?
‘De hel-en-verdoemenis-preken komen rechtstreeks uit de koker van Shane Smith. Ze zijn min of meer letterlijk overgenomen van het originele korte verhaal. Ze zijn geïnspireerd door het type religieuze onderricht dat je in die regio hoort. Het is misschien niet overduidelijk als je de film ziet, maar het personage dat preekt, is de oude man in de blokhut die aan het eind de donderpreek aan Jesco geeft. We ontdekken dan dat hij niet meer leeft en dat het zich allemaal in Jesco’s moet hebben afgespeeld — dus het idee is dat alle preken zich de hele tijd in Jesco’s hoofd hebben afgespeeld; een van zijn eigen schizofrene stemmen, een kastijdende en veroordelende.’