De Marokkanen komen over u!
.
In haar SUV rijdt Nikki Koudstaal, echtgenote van vastgoedhandelaar Bart Jaap, het terrein van de Bergendaalse Golf & Country Club af. Als ze de grote weg wil opdraaien, knalt ze tegen twee jongens en hun scooter op. De jongens blijken een stel ‘kutmarokkanen’ die na veel ‘kankerhoer’ en ‘blah!’ maar liefst ‘vijf doesoe’ als schadevergoeding eisen. Omdat Nikki met alcohol achter het stuur zat, belooft ze angstig om te betalen.
Eva Perdon
Het gesprek van de dag is op dat moment de televisieshow ‘Wie wil het volk’ waarin gewone mensen een gooi doen naar het politiek leiderschap van een beweging. Een jonge vrouw uit de Achterhoek, Eva Perdon, is de gunst van het volk glansrijk aan het winnen. De man van Nikki raakt betrokken bij deze nieuwe politieke beweging en bedenkt het campagnethema: het moet maar eens uit zijn met dat Marokkaanse tuig dat onschuldige, Hollandse vrouwen afperst en verkracht.
Dat thema heeft Bart Jaap ontleend aan een bekentenis van zijn vrouw. Die is zwanger geraakt van haar Surinaamse minnaar Hugh en gebruikt de afpersing om haar man te misleiden: niet alleen is ze vijfduizend euro afhandig gemaakt, ze is bij de afdracht ook nog verkracht.
Meninkjes
Het plot staat tot dusverre nog maar in de steigers, toch heeft Janssen al zo’n honderd pagina’s ervoor nodig gehad. Het is de grote zwakte van dit boek: er gaan te veel woorden op aan overbodige randverschijnselen, oppervlakkige meningspuierij van zowel verteller als personages en al te uitleggerige passages.
Natuurlijk, zelfs een thriller die het predicaat ‘literair’ meekrijgt hoeft niet uit te blinken in een verzorgde stijl, en al te veel verduistering van motieven is aan het genre niet besteed. Maar een zin als ‘Kwebbelend knibbelden ze aan de knabbeltjes’ zou zelfs in een parodie overdreven zijn. En in één alinea driemaal aangeven dat een personage teleurgesteld is, heeft weinig met het creëren van duidelijkheid te maken.
Twee advocaten hebben het plan om de campagne te verstoren. Niet alleen levert dit weinig spanning op, hun motief is ook ongeloofwaardig en wordt door henzelf al na enkele bladzijden ondermijnd. Maar De stem van het volk is vooral ergerlijk om te lezen door de opzichtige pogingen van Roel Janssen om aan de stem van het volk tegenwicht te bieden. Door politici als Wilders en Verdonk en de op winst en kijkcijfers gefixeerde televisiemakers gaat het land naar de verdoemenis, zo wil hij de lezer inprenten.
Degradatie
Dat zou goed kunnen in een satire, het idee van de Idols-achtige verkiezing leent zich daar uitstekend voor. Maar de dikwijls in borrelpraat gegoten gesprekken over politiek, media en maatschappij komen niet verder dan opmerkingen over het Romeinse ‘brood en spelen’. De televisiedirecteur zegt: ‘De slogan “alle macht aan het volk” is naadloos overgegaan in “alle macht aan de media”.’
Met de steeds groeiende kwaliteit van het Nederlandse spannende boek is het extra teleurstellend dat Roel Janssen, vorig jaar winnaar van de Gouden Strop, alle prachtige kansen die zijn idee bood, heeft gemist. NRC Handelsblad gaf Janssen vanwege die Gouden Strop een ‘welverdiende plaats in de eredivisie’ van thrillerauteurs. Met De stem van het volk is hij echter direct weer gedegradeerd.
