De dichter en de illegaal

Julien speelt zich af in de Verenigde Staten. De Nederlandse Julien Korver vestigt zich daar omdat zijn vriendin Simone er gaat promoveren. Julien vindt het best. Hij was in Nederland bezig met een uitzichtloze carrière bij een fastfoodconcern en heeft maar één droom: een dichtbundel uitgeven. En waar kan hij zich beter aan zijn passie wijden dan in het land der onbegrensde mogelijkheden?

Illegaal

Maar zoals te verwachten is: het valt tegen in de States. Terwijl Simone carrière maakt, gaat Julien zich meer en meer storen aan de hypocriete en betuttelende Amerikaanse maatschappij. Zijn gedichten, waarover hij zelf tamelijk tevreden is, kunnen de Nederlandse uitgeverijen niet boeien: keer op keer krijgt Julien afwijzingen binnen.

Om wat bij te verdienen werkt hij een aantal uren per week in een pizzeria waar de Italiaanse eigenaar Joe het niet zo nauw neemt met het uitbetalen van zijn grotendeels illegaal werkende personeel of met de hygiëne. Julien sluit vriendschap met de Mexicaanse Rui (‘spreek uit Roewie’). In een van de belangrijkste scènes van het boek krijgt Julien de vrouw van Rui, die met hun twee dochtertjes achterbleef in Mexico, aan de telefoon. Op dat moment realiseert Julien zich dat Rui geen vrijgezelle klaploper is zoals hij vermoedde, maar naar Amerika is gekomen om te werken, omdat dat nog altijd beter is dan in zijn eigen land te blijven. Julien leert zichzelf wat Spaanse woorden om met Rui te kunnen praten en trekt zich zijn lot en dat van andere illegale werknemers aan.

Zeepbel

Donkers schetst op deze manier heel mooi twee parallelle levens. Dat van Rui, die symbool staat voor de illegale werknemers in de Verenigde Staten: identiteitloos en kwetsbaar voor uitbuiting. In schril contrast daarmee staat het leven van Julien, wiens papieren in orde zijn, die in een mooi huis woont en netjes uitbetaald krijgt omdat hij nu eenmaal legaal in Amerika verblijft. Maar de American dream is voor beide mannen eenzelfde zeepbel.

Julien is een mooi debuut. Er gebeurt niet zo vreselijk veel en dat is misschien ook wel wat het verhaal zo sterk maakt. De schrijver zoomt in op de details en geeft zo een soms beklemmende sfeeromschrijving. Het karakter van Julien is mooi uitgewerkt en zijn worsteling, ambitie en gevoel niet begrepen te worden, komen goed uit de verf. Julien staat als enige in kleur op een verder zwart-wit doek; de rest van de personages worden slechts in een paar penseelstreken weergegeven. Doordat Julien niet of nauwelijks met de mensen in zijn omgeving communiceert – niet met zijn collega’s omdat hij hun taal nauwelijks spreekt en niet met zijn vriendin omdat ze op een andere golflengte lijkt te zitten – blijft hij rondjes in zijn hoofd draaien. En die rondjes heeft Donkers prachtig uitgewerkt.