Verdieping bij Huis en Festival a/d Werf
Het is niet met grote trom bekend gemaakt, maar bij Huis a/d Werf gaat het een en ander veranderen. De meest duidelijke verandering is dat in Huis a/d Werf niet langer gastvoorstellingen geprogrammeerd worden. Men gaat zich volledig concentreren op het productiehuis en de zalen gaan alleen nog door de huismakers gebruikt worden. Volgens artistiek leider Yvonne Franquinet is dit een logische volgende stap in de ontwikkeling van het Huis en Festival.
~
Huis voor de makers
Huis en Festival a/d Werf heeft al een aantal jaar veel succes met een theatervorm die ‘ervaringstheater’ is gedoopt. Deze ervaringsvoorstellingen hebben met elkaar gemeen dat het publiek niet in een theaterzaal zit, maar zelf een actieve rol heeft. Yvonne Franquinet: ‘Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland wordt er enthousiast gereageerd op ervaringstheater. We krijgen veel aanvragen voor tournees en reprises. Tot nu toe hadden we vaak geen ruimte om daar op in te gaan.’
Door de gastprogrammering af te stoten komt Huis a/d Werf helemaal in dienst te staan van de kunstenaars die er werken. Hierdoor ontstaat er nog meer ruimte voor onderzoek en conceptontwikkeling in het Huis. Franquinet: ‘Wat we de komende tijd bijvoorbeeld verder willen onderzoeken is het hergebruik van installaties. In Huis a/d Werf wordt veel installatiekunst gemaakt. Je zou een installatie kunnen beschouwen als de tekst van een theatervoorstelling. Onze gedachte is dat je een installatie, net als een repertoiretekst, opnieuw kunt gebruiken. We zijn heel benieuwd wat er gebeurt wanneer een andere kunstenaar zich tot een bestaande installatie moet verhouden.’
Daarnaast gaat er intensiever samengewerkt worden met de opleidingen van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Franquinet: ‘Op die manier willen we de praktijk en de opleidingen beter op elkaar afstemmen. Die behoefte is er ook vanuit de HKU. Daarbij gaat het niet alleen om artistiek talent, maar we willen bijvoorbeeld ook zakelijke talenten begeleiden. We gaan onder andere gastlessen geven en werkervaringsplaatsen creëren.’
Aangezien er tijdens het festival in de huidige vorm al veel aandacht is voor de huismakers, verandert er aan de opzet van Festival a/d Werf niet veel. Franquinet: ‘Op het festival willen we dat wat we zelf produceren laten zien in relatie tot wat er elders wordt geproduceerd. De verhouding van vijftig procent eigen makers en vijftig procent gastvoorstellingen blijft gehandhaafd.’
Werkelijkheid en theater
Deze week gaat Festival a/d Werf 2009 van start. Deze editie heeft de titel Get real meegekregen. Die paraplutitel wijst op een trend die Franquinet signaleert binnen de kunst: de makers halen de werkelijkheid het theater binnen. Yvonne Franquinet: ‘De trend van het gebruik van de werkelijkheid in het theater is in Nederland begonnen met het ervaringstheater. In andere landen zijn daar andere vormen voor ontwikkeld. Het startpunt is hetzelfde, maar iedereen gaat hier op zijn eigen manier mee om. Ik vind het interessant om dat nu naast elkaar te zetten op het festival.’
Het collectief Berlin is hier volgens Franquinet een van de vele voorbeelden van: ‘Zij maken theatrale documentaires. De nieuwste is echt een pareltje geworden. Het is een stadsportret van Moskou en laat de grote tegenstellingen in de stad zien. Ze hebben hiervoor zelf een tent ontworpen, gebruiken live muziek en verschillende bewegende schermen. Als toeschouwer maak je zelf een eigen montage uit die verschillende schermen. Maar die montage wordt uiteraard wel gestuurd door de makers.’
Aandacht
Opvallend is dat niet alleen Huis en Festival a/d Werf in haar nieuwe beleid kiest voor verdieping, maar dat de makers op het festival dit ook doen in hun voorstellingen. Franquinet: ‘De wereld van tegenwoordig is druk en hectisch. Het goede is dat jonge mensen daardoor gewend zijn om snel verschillende soorten informatie bij elkaar te brengen. Aan de andere kant mis je daardoor ook iets, namelijk diepgang. De tijd nemen om iets heel gedetailleerd te bestuderen bijvoorbeeld. Ik merk dat dit een behoefte is die sterk leeft bij kunstenaars. Ze willen weer focus aanbrengen in de wereld en zeggen als het ware: “Kijk eerst eens goed naast je voordat je verder kijkt.” Gob Squad is daar een goed voorbeeld van. Zij doorbreken de anonimiteit van de stad en maken de helden van de straat zichtbaar. Hun werk staat voor het nemen van rust om het echte te bekijken.’
De begrippen rust en aandacht lijken ook van toepassing te zijn op het project van James Beckett. In een van de zalen van Huis a/d Werf werkt hij samen met zijn ploeg aan de installatie die straks in een container op de Neude komt te staan. In de perspectivisch toelopende constructie komen jaloezieën van verschillende formaten te hangen. Door middel van het openen van deze jaloezieën gaat een compositie van beweging en geluid ontstaan. Franquinet: ‘De uitvoering van James’ idee is veel werk, maar in wezen is het heel eenvoudig. Ik word heel gelukkig van de schoonheid van zo’n simpel idee.’
Festival a/d Werf vindt plaats van 21 t/m 30 mei in Utrecht.
Zie het 8WEEKLY-festivalverslag.
