Johan Cruijff Superster

Als het publiek de zaal in loopt wordt het meteen warm ontvangen door een bandje dat de ene meezinger naar de andere zingt. De toon is gezet. Nog voor de musical begonnen is zingt iedereen al mee met verschillende Nederlandse en internationale klassiekers. De voetbalfan die zich misschien nog wat ongemakkelijk voelde in het theater, lijkt zich nu ook op zijn plek te voelen.

Dan komt Johan Cruijff (gespeeld door Tobias van Nierop) het toneel op lopen om ons uit te leggen dat we naar een musical over zijn leven kijken. Tobias zet Cruijff gelijk sterk neer, want zeker zijn stemgeluid is net Cruijf. Hij neemt het publiek mee door zijn levensverhaal en geeft er af en toe commentaar op. Zo zien we hem zijn eerste contract met Ajax sluiten, grote wedstrijden winnen, trouwen, stoppen met voetballen, opgelicht worden, weer verder gaan met voetballen tot dat er uiteindelijk een grote tijdsprong is naar zijn dood.

Voetbal en musical: een bijzondere combinatie

Met ‘You never walk alone’ zingen voetbalfans al decennia, zonder het te weten, een musicalliedje uit de musical Carousel. Toch lijkt de gemiddelde voetballiefhebber niets met musicals te hebben en vice versa. Desondanks gaan voetbal en musical best samen, zo was al te zien in All stars de musical (2018) en zo is dit nu ook te zien in 14 de musical.

De beste keuze is dat Johan Cruijff, de hoofdrolspeler, niet zingt en het publiek op een grappige en kritische manier meeneemt in het verhaal van zijn musical. Hij is kritisch op het genre musical, snapt er niet altijd wat van en voorziet het publiek van commentaar op zijn eigen leven. Het geeft de musical vaart en luchtigheid. En wie had nou een zingende Johan Cruijf geloofd?

JCS

De hoofdrol wordt met verve gespeeld door acteur Tobias Nierop, die vooral bekend is als tv-acteur. Hij zet een geloofwaardige Cruijf neer en dat doet hij vooral met zijn stem en accent. Hier valt of staat een biografische musical toch echt mee. In dit geval een erg goede casting.

De musical zit vol (muzikale en tekstuele) verwijzingen naar Jesus Christ Superstar, logisch want Cruijff is natuurlijk ook ‘JC’. Vooral in het begin ligt het er dik bovenop. Al zou dit misschien voorbijgaan aan de gemiddelde bezoeker van deze musical, maar aan ondergetekende gaan natuurlijk alle voetbalverwijzingen voorbij.

Het verhaal maakt grote tijdsprongen, maar is goed te volgen. Mede door de oude beelden die af en toe getoond worden, van onder andere oude voetbalwedstrijden. Cruijff wordt neergezet als een aandoenlijke superster die niet helemaal weet wat hij doet en die onder de plak zit bij zijn vrouw Danny (goed gespeeld door Myrthe Burger). Het samenspel tussen Danny en Johan zorgt regelmatig voor veel gelach en af en toe voor ontroering.

De musical is ook verfrissend, zo worden mannelijke of vrouwelijke ensemblerollen soms door acteurs van het andere geslacht gespeeld. Zo vertolken een aantal vrouwen ook mannenrollen in het elftal en speelt een man af en toe een vrouwenrolletje. Dit alles gaat heel natuurlijk.

Wat minder natuurlijk gaat zijn soms de toneelwisselingen of muziekovergangen. Soms komt een scene ‘uit het niets’ (zoals bij de verschillende reisscenes) en vraag ik me af of een decorwisseling echt nodig was. Het decor is minimaal, maar er wordt veel gewisseld. Wat centraal staat is de lopende band, die op een grappige en handige manier wordt ingezet. Een technisch hoogstandje is een voetballende Cruijff die in de lucht zweeft tussen de oude wedstrijdbeelden.

Nieuw theater in Leusden

14 de musical is de openingsvoorstelling voor een nieuw theater: het AFAS theater in Leusden. Dit theater is zeker het noemen waard, want het valt al op als je aan komt rijden. Het is een glazen koepel, die de aandacht trekt. Binnen in zijn de muren bekleed met (nep) groene planten en het theater straal luxe uit. Parkeren was ook nog nooit zo makkelijk onder het theater in een grote parkeergrage, die overdag vol staat met auto’s van werknemers van het softwarebedrijf AFAS. In de zaal zelf passen 850 mensen. Het theater ligt redelijk centraal, bij Amersfoort de snelweg af en je bent zo bij het theater in Leusden. Een mooie plek voor hopelijk nog vele andere theatershows.

Kortom, 14 de musical is een verrassende musical en heeft niet voor niets de eerste Musical Award voor Origineel Nederlandse Musical gewonnen. Het is een toegankelijke musical en zeker aan te raden, zeker aan voetbalfans. Een leuk uitje voor de voetbalfan of musicalfan, een fantastisch uitje voor die groep mensen die liefhebber is van beide!