Out of focus
.
De verborgen dochter speelt zich hoofdzakelijk af op het strand, waar Leda dagelijks studeert en gluurt naar een grote Napolitaanse familie die naast haar zit. Ze raakt geïntrigeerd door de bijzondere band tussen Nina, haar dochtertje Elena en een pop. Het trio vormt een baken van rust en schoonheid temidden van de schreeuwerige bende, tot de pop verdwijnt. Het strand wordt omgeploegd, het halve dorp helpt mee zoeken, de familie hangt posters op – maar de pop komt niet boven water, en de band tussen Nina en Elena verslechtert met de dag.
Moeder en mens
Leda, die alle ontwikkelingen tussen Nina en Elena op de voet volgt, spiegelt deze aan herinneringen aan haar opgroeiende dochters, herinneringen die blijk geven van een grote innerlijke kloof. Enerzijds wil zij haar dochters mooi en gelukkig zien, anderzijds benijdt ze hen om hun jonge lichamen en vindt ze hen verwende, egocentrische blagen. Hoewel Ferrante deze veranderlijke houding overduidelijk beschrijft, lijkt Leda zich niet bewust van haar tweestrijd. Zij legt de schuld voor hun uiteengroeien bij haar dochters Bianca en Marta:
De tijd gaat voorbij en neemt hun kleine lijven mee, zei ik, die bestaan alleen nog in het geheugen van je armen. Ze groeien, halen je in, worden groter dan jij. (…) Je weet hoe kinderen zijn, soms zijn ze dol op je en vertroetelen ze je, andere keren proberen ze je helemaal naar hun hand te zetten, van voren af aan, je opnieuw uit te vinden.
Het vereist lef om een onsympathiek hoofdpersonage op te voeren, maar Ferrante doet meer dan dat in haar roman. Ze tackelt een taboe dat diep in onze westerse samenleving verankerd is: de moeder die niet van haar kinderen houdt. Leda is volledig op zichzelf gericht en kan alleen gelukkig zijn wanneer zij zich door anderen bewonderd weet. In het verlengde hiervan houdt zij slechts van haar dochters voor zover zij een deel van haar zijn.
Bovendien weigert Leda zich op te offeren voor haar dochters, zoals impliciet van elke moeder verwacht wordt, en schroomt zij niet ze een paar jaar achter te laten omdat ze ‘het gevoel [had] dat mijn liefde voor hen me belette om mezelf te worden’. Hier spreekt een vrouw die in de eerste plaats mens is en pas in de tweede plaats moeder, die weigert haar karakter in te ruilen voor een maatschappelijke rol.
Geen antwoorden
Helaas is dit element, dat veruit het interessantst is in De verborgen dochter, nauwelijks uitgewerkt. Waarom Leda zo in beslag genomen wordt door haar eigen identiteit, waarom zij haar dochters niet kan zien als onafhankelijke wezens – het komt allemaal niet aan bod. Ferrante heeft een enorm interessant personage gevormd, maar gebruikt haar slechts als instrument om de ontwikkelingen in gang te zetten. Ze laat het bij een oppervlakkige beschrijving van Leda’s leven. Het verhaal komt nooit echt uit de verf.
Dat is ook te wijten aan de te droge schrijfstijl. Uit haar zinnen blijkt dat Ferrante wel degelijk de pretentie heeft poëtisch te schrijven, maar ze mist de originaliteit en scherpte om werkelijk te overtuigen. Om de haverklap poneert ze intrigerende vragen en stellingen, om die te beantwoorden met een slappe herinnering die in geen enkel opzicht een waardig antwoord vormt:
Wat is een pop voor een kind. Ik had er een gehad met mooie pijpenkrullen, was er altijd mee in de weer geweest en was haar nooit kwijtgeraakt. Ze heette Mina, volgens mijn moeder had ik haar zo genoemd.
We lezen over een zomer aan zee, over ontmoetingen en een onzinnige, ondoordachte handeling van Leda, maar Leda zelf leren we nooit echt kennen. Dit boek raakt aan veel kwesties maar vestigt nergens de aandacht op, waardoor het out of focus is – met Leda als het boeiende personage dat ergens achter die waas verborgen blijft.
