Leven in een zee van tijd

Robbert Welagen (1981) volgde de Kunstacademie in ‘s-Hertogenbosch en studeerde in 2004 af met verhalen. Hij publiceerde onder andere in Hollands Maandblad. Met Lipari won hij de Selexyz Debuutprijs 2007. Hij studeert nu kunstgeschiedenis in Utrecht, net zoals Robbert de hoofdpersoon uit Philippes middagen.

Wanneer Robbert bij het meisje Rose-Anne op bezoek is, ziet hij in het huis tegenover haar Louise staan, iemand wiens naam hij twaalf jaar geleden voor het laatst uitsprak. In die tijd, Robbert was vijftien jaar oud, was Louise de verloofde van Philippe en met deze man heeft Robbert twee middagen doorgebracht. Al snel nadat hij Louise achter het raam ziet staan, ontmoet Robbert haar weer. Dit brengt een stroom herinneringen op gang aan die zomermaand.

Herinnering

De middagen die Robbert met Philippe doorbrengt, laten een grote indruk achter.

Het voelde alsof ik mijn eigen leven ontsteeg. Ik werd opgetild vanuit de onderwereld van gevonden voorwerpen naar die van iemand die zelf herinneringen creëert. Ik had zojuist een herinnering gecreëerd.

Robbert beleeft die korte periode opnieuw. Philippe blijkt zijn vader te zijn van wie hij niets weet, omdat zijn moeder niet over hem sprak. Robbert voorvoelde al dat het niets zou worden tussen Philippe, Louise en hemzelf en daarmee heeft hij het gevoel gekregen het leven doorgrond te hebben: ‘Er zijn slechts een paar middagen, en de rest is alleen maar tijd.’

Leegte

Robbert heeft, naar eigen zeggen, niet geleerd iemand binnen te laten in zijn leven. Hij ziet zichzelf ‘als een leeg vel papier waar je je gedachten aan toevertrouwt en dat je daarna weggooit’.

De leegte, de desillusie en het langs elkaar heen leven worden wel heel treffend geïllustreerd door Robberts moeder die hem vraagt hoe het op school was, terwijl het zomervakantie is. Het nonchalante handgebaar waarmee zij hem op een gegeven moment wegstuurt, laat je als lezer achter met een brok(je) in de keel en medelijden met Robbert. De afstandelijke manier van doen van zijn moeder vindt zijn hoogtepunt in haar definitieve vertrek uit Nederland wanneer Robbert nauwelijks zestien jaar oud is. Toch denk je wel eens: jongen, doe eens iets, verman jezelf. Robbert heeft deze gedachte zelf af en toe ook, maar de vertaalslag naar daadwerkelijk handelen is te moeilijk.

Motto

Het motto dat Welagen gebruikt voor Philippes middagen is zeer treffend gekozen. Het is een citaat van Seneca: ‘Het gedeelte van het bestaan dat we echt leven is klein. De rest van ons bestaan is geen leven, maar slechts tijd.’ Of was er eerst het motto en toen de roman? Robbert vraagt zich in gesprek met Rose-Anne af:

‘Is dat geen groot woord, vertrouwen?’ zei ik. ‘Zijn we niet slechts wat samen doorgebrachte tijd?’

Toch lijkt Robbert aan het eind iets gewonnen te hebben. Door over de periode van twaalf jaar geleden te spreken is de stilte doorbroken. ‘Als leven íets is, dan is het het doorbreken van de stilte, zodat je weer tussen de geluiden komt.’

Welagen weet in weinig bladzijden een leven, of misschien juist wel het gemis daaraan, neer te zetten. Hier en daar ligt de nadruk op het begrip ‘leegte’ er wellicht wat te dik bovenop, maar in essentie is het een soepel opgeschreven, geloofwaardig verhaal. De roman kent wat meer intrige dan zijn debuut, maar het basisgevoel is herkenbaar gebleven.