The Deer House zet oorlog te kijk en acteurs in hun blootje

Verteld, gezongen, gedanst… maar ook tentoongespreid. Met overdreven inleving alsof het meedogenloze bloedvergieten, de verkrachtingen, het oorlogsleed in Kosovo een beetje belachelijk te kijk worden gezet. ‘Alsof’ … want zowel toeschouwers als acteurs bevinden zich hier op de precaire grens tussen fictie en realiteit.

Feit en fictie

Bij aanvang is er een waar gebeurd element in de voorstelling opgenomen die zin en geest geeft aan The Deer House. Aanleiding van dit toneelstuk was namelijk de dood van de broer van één van de actrices die als oorlogsfotograaf in Kosovo werd neergeschoten. Dit verhaal wordt door de acteurs nagespeeld, nabeleefd en ernstig in vraag gesteld. Wat is de drijfveer van een oorlogsfotograaf? Wat hebben zijn aanwezigheid, zijn foto’s en zijn dood bijgedragen tot de oplossing van een etnisch en cultureel conflict? Deze vraag wordt des te relevanter als blijkt dat de fotograaf door omstandigheden gedwongen werd te kiezen tussen de dood van een moeder of de dood van een kind en zo van toeschouwer tot dader gebombardeerd wordt.

Gruwel en fantasie

Het onwezenlijke van dit geweld staat in schril contrast met het onwezenlijke van de personages van het hertenhuis. Ze krijgen immens grote oorschelpen op het hoofd geplakt. Elfen zijn lieve mythische figuren die tot de kinderlijke verbeelding spreken, maar oorspronkelijk waren het boze geesten en dwergen. In The Deer House drukken ze speels ook die wreedheid en die waanzin uit.

Een naoorlogs absurdistische speelstijl van acteurs die zichtbaar stuiptrekkend of springend het noorden kwijt zijn, compenseert gelukkig af en toe de al te nauw op de huid inzoomende snapshots van menselijke emoties en geile voortplantingsdrift. Zoals hun herten, zijn de bewoners van het kleine dorp in de Balkan opgejaagd wild, ten prooi aan al de mogelijke perversiteiten van een oorlog. Opnieuw om het spel tussen echt en onecht ten top te drijven dragen de personages ook gewoon de namen van de acteurs. Maarten is dus Maarten en Julien Julien … ‘alsof’ het één of ander statement is.

Analyse en dissectie
Maar de vraag over het nut en de bijdrage van oorlogsfotografie keert zich als een boemerang terug op elke vorm van kunst. En dus ook op het theater. The Deer House is een goed gefundeerde en intelligente aanklacht tegen oorlog, tegen het niet handelen en het louter getuigen, tegen het voyeurisme, tegen het ensceneren, theatraliseren en esthetiseren van de werkelijkheid via een medium … en is, zo is te vrezen, tevens de bekrachtiging, de beaming en de belichaming ervan. Oorlog is des mensen.

The Deer House heeft, echt waar, veel meer in zich dan hier kan worden beschreven. Komt dat zien! Komt dat zien!