Autobanden, scrabble en domino

David Mach, Polaris

In 1983 bouwde David Mach de Polaris (een type onderzeeër onder andere bekend van de James Bond-film The Spy Who Loved Me) voor het eerst op in London. De Schotse kunstenaar Mach (1956) heeft in zijn carrière al vele materialen omarmd als bouwsteen voor zijn sculpturen en collages. Zo maakte hij zaalvullende installaties van tijdschriften. Als golven opgestapeld lijken de tijdschriften meubelstukken of zelfs hele auto’s in hun sterke stroming mee te sleuren. Veel kleiner van omvang, maar ook van zijn hand, zijn portretten van mens en dier opgebouwd uit beschilderde lucifers, de matchheads. Deze kan je natuurlijk aansteken, wat een spectaculair gezicht is. Bovendien geeft dit de sculptuur het tijdelijke en veranderlijke karakter van z’n materiaal mee. De boodschap van Mach lijkt niet alleen te zijn dat size doesn’t matter, ook andere kenmerken van een materiaal doen er eigenlijk niet toe. Je kan overal mee bouwen en ieder materiaal benutten.

Klassieken

Naast deze gigantische onderzeeër bouwde hij ooit van containers en autobanden een Griekse tempel op een berg na. Deze werd ’s avonds verlicht als de Acropolis. De fascinatie voor de klassieken is een terugkerend motief in zijn werk. In Haarlem, in kunstkerk Bakenes, is hiervan een zestal grote beelden te zien van vrouwelijk naakt (ongeveer 2m50 hoog) met een uitstraling van klassieke eenvoud en schoonheid.

David Mach, The Hooker

De beelden zijn opgebouwd uit klein materiaal: scrabble- of dominostenen, kleerhangers en plaatjes uit tijdschriften en van ansichten geplakt op mdf. De vrouwen doen denken aan de sculpturen van de Franse kunstenaar Aristide Maillol (1861-1944), wiens beelden die typische serene rust van de archaïsche Griekse beeldhouwkunst hebben. In enkele beelden lijkt Mach direct geïnspireerd door Maillol. The Hooker, opgebouwd uit kleerhangers, vertoont qua pose en proporties grote gelijkenis met het beeld van Pomona van Maillol (zie link). Pomona is een Romeinse godin van fruitbomen. Maillol gaf haar wat fruit in haar opengevouwen handen. The Hooker blijft met lege handen achter.

Pornoknipsels

Het is duidelijk dat het materiaalgebruik van Mach allerminst naar de klassieken verwijst. Waar zij kozen voor kostbare materialen als marmer en brons, grijpt Mach alles aan, als het maar massaal geproduceerd is. Ook hebben zijn beelden een lichtheid die ongekend is in de klassiek (geïnspireerde) sculptuur. Zowel bij Myslexia, uit scrabblestenen, als bij Dominatrix, uit dominostenen, kan je tussen de steentjes door haar binnenste zien. Afgezien van een paal ter ondersteuning, is ze hol. Ze ziet er fragiel uit. Wellicht mede dankzij de waarschuwing “Absoluut niet aanraken!”, krijg je het idee dat een aanraking haar fataal kan zijn. Het vergt weinig inlevingsvermogen om Dominatrix zuchtend ineen te zien zinken om met een daverend kabaal te worden tot wat ze was: een berg dominostenen

David Mach, Bio-woman

Drie van de beelden zijn opgebouwd uit mdf-plaatjes die zijn beplakt met knipsels uit pornoblaadjes en lenticulaire (bewegende) afbeeldingen van ansichten. Bio-woman bijvoorbeeld, staat mooi in contrapose, één hand leunend op een heup, de andere arm leunend in het niets. Van veraf ziet ze er kleurrijk uit en haar blik torent ver over de bezoeker heen. Als je om haar heen loopt, knipogen pornoactrices naar je en nog dichterbij zie je vale flarden van lang blond haar en geile blikken. Een tempel van containers en autobanden en een klassieke schoonheid bestaand uit pornofragmenten. Wat probeert Mach hier te zeggen? Dat er nooit een excuus is om niet te creëren? Er is tenslotte altijd wel een materiaal voorhanden om iets van te maken. Mach lijkt vooralsnog niet door zijn inspiratie heen om nieuwe materialen aan te spreken.