De getemde feeks

De Getemde Feeks staat bekend als één van de moeilijkste stukken van Shakespeare. Niet dat het nu zo’n ingewikkelde verhaallijn heeft, of dat het taalgebruik zo onbegrijpelijk is. Integendeel. Het probleem van dit stuk is dat het eigenlijk helemaal niet in deze tijd past. En dat doet het al een paar eeuwen niet.

Antifeministisch

Het verhaal van de dwarse Katharina die door de edelman Petruchio wel even getemd zal worden is zeer amusant, maar het is op het eerste gezicht een zeer antifeministisch stuk. Katharina wordt getemd en adviseert aan het einde van het stuk de vrouwen in het publiek wel even hoe zij zich tegenover hun man dienen op te stellen.

Als regisseur kun je daar op bepaalde manieren mee omgaan. Je kunt besluiten je aan Shakespeare aanwijzingen te houden en het stuk te spelen zoals het 400 jaar geleden geschreven is. Of je vertaalt het naar nu, en vertelt het verhaal zo dat de eindscene, waarin Katharina haar eindmonoloog over gehoorzaamheid geeft, in feite een spel is tussen haar en Petruchio met de andere karakters en hun echtgenotes als slachtoffer. Zo heb ik het in Engeland gezien, tot groot succes.

Corps

Deze versie van het NNT is zeer trouw aan Shakespeare, met slechts enkele wijzigingen in taalgebruik. Het feit dat Shakespeare nooit veel aanwijzingen over hoe iets moet worden gespeeld geeft blijkt met name in de eerste scènes van het stuk. Het begint vrij statisch en het duurt even voor alles op gang komt. Maar als publiek wordt je wel meteen in de actie gestort. Het is meteen duidelijk dat Katharina de feeks uit de titel is, en de mannen (Hortensio, Lucentio en Gremio) lijken zo uit een willekeurig studentencorps weggelopen te zijn; het type sigarenrokende, sherrydrinkende bankiers.

Gedurende het grootste deel van de voorstelling is De Getemde Feeks een succesvolle komedie die met name gedragen wordt door Yorick Zwart (Tranio en Grumio), Loek Peters (Gremio) en Ludo Hoogmartens (Petruchio). Kleine details, zoals het overdreven nette accent van Tranio als hij voor edelman moet spelen, en Petruchio’s gezichtsuitdrukkingen veranderen de karakters in zeer komische figuren.

Breken

Maar, ongeveer halverwege het stuk, als Petruchio en Katharina daadwerkelijk getrouwd zijn, wordt het grimmiger. De focus verschuift van het komische hofmaken van Lucentio en Bianca naar het harde breken van Katharina. Tegen die tijd begint het bij het publiek ook te knagen; dit is niet grappig meer. Goed, Katharina is een feeks, maar waar is die Lucentio nu eigenlijk mee bezig? En tegen de tijd dat Katharina haar monoloog geeft, zit het publiek een beetje ongemakkelijk te lachen. Katharina, gespeelt door Lotje van Lunteren, richt zich tot het publiek in die monoloog, en is nog alleen met Petruchio op het toneel. Petruchio, die goedkeurend, sigaarrokend, staat toe te kijken hoe Katharina zich in het stof werpt voor hem.

Is Karina Kroft erin geslaagd een snel, hard stuk te regisseren dat eerder de onderbuik dan het intellect aanspreekt? Ja. De Getemde Feeks is zeer geslaagd, zeker als je in aanmerking neemt dat het in slechts drie weken in elkaar is gezet. Ik kon niet aan de gedachte ontkomen dat dit dicht in de buurt komt van hoe Shakespeare’s stukken oorspronkelijk op de planken werden gebracht; een korte repetitietijd, spelers die een tweede rol op zich nemen door het opzetten van een maskertje, en de kleine vergissingen die daar bij horen. De Getemde Feeks is snel, komisch, en zelfs vertederend, en de paar foutjes zijn eigenlijk allemaal terug te brengen naar de tekst van Shakespeare.

De Getemde Feeks wordt nog tot en met 8 november gespeeld in de Machinefabriek. Meer informatie: www.nnt.nl