Politieke kruisbestuiving

Hans Sibbel is geen onbekende van het Noord Nederlands Toneel. Zo speelde hij in 2002 de titelrol van Lenny Bruce gespeeld. De artistiek leider van het gezelschap Koos Terpstra doet de regie van de theaterprogramma’s van het cabaretduo.

Ontwapenend

Wat meteen opvalt aan Sibbels bewerking, is de ongelooflijke snelheid waarmee hij het drama opdist. De vaart waarmee de acteurs het verhaal van Antigone ten tonele voeren, doet meteen denken aan de snelheid bij Sibbels optredens met Dolf Jansen. Snel samengevat: Antigone begraaft haar broer Polyneices tegen het uitdrukkelijke verbod van Creon (de nieuwe koning van Thebe) in en dat levert een hoop ellende op. Met bijna dezelfde snelheid sta je, voordat je het eigenlijk goed beseft, weer in de foyer en dan blijkt dat die vaart een onbevredigende uitwerking heeft.

Aan de ene kant zorgt die vaart dat het drama, de strijd van het individuele geweten met de wetten van de staat, onderbelicht blijft. Het wordt even aangestipt om daarna bedolven te raken door de wervelwind van gebeurtenissen. Jammer genoeg doet Hans Sibbel hiermee Lotje van Lunteren, die de titelrol vertolkt, te kort. Zij lijkt simpelweg geen tijd te hebben om de toeschouwer te laten meevoelen in haar innerlijke strijd en haar uiteindelijke keuze haar straf te aanvaarden. Maar in de tijd die haar wel gegund wordt, weet Lotje van Lunteren met haar ontwapenende verschijning een prestatie van formaat neer te zetten.

Politiek accent

Je gaat je wel op een gegeven moment afvragen waarom deze bewerking nog Antigone heet. Tegelijkertijd is deze laatste opmerking te grof. Want aan de andere kant laat de voorstelling het drama en de worsteling van Creon zien, voortkomend uit de keuzes waar hij voor geplaatst wordt. Blijft hij trouw aan zijn eigen wet of buigt hij met de meerderheid van de bevolking mee, die willen dat de wet versoepeld wordt en zo dus Antigone steunen in haar daad. Door het accent dat Hans Sibbel op Creon legt, krijgt het stuk een heel andere, meer politieke, landing. Maar dat is gezien de achtergrond van de cabaretier niet verwonderlijk. Samen met Jansen springt hij maar al te graag in op de actualiteit. Gelukkig zijn al te gratuite verwijzingen naar het nu achterwege gebleven. Sibbels bewerking van Antigone is eerder een filosofische onderzoeking van wat het begrip ‘leiderschap’ inhoudt. Welke keuzes maak je, als leider, en hoe handhaaf je de wet, ook al zijn die wetten zo impopulair dat ze je ondergang dreigen te worden? En wat wordt een leider allemaal ingefluisterd om te zeggen?

Voortjakkeren

De rol van Creon is op het lijf van acteur Iwan Walhain geschreven. Hij neemt, als het ware, bezit van het podium en laat dat nergens los. Zijn Creon is een man die aan het begin nog niet weet wat hij met zijn nieuw verworven macht moet doen en geleidelijk ten prooi valt aan verstarring en vertwijfeling. Walhain weet moeiteloos te schakelen tussen die tegengestelde emoties en dat is een waar genot om naar te kijken. Net zoals het decor van Joanne van Bladeren. Het podium en een gedeelte van de zitplaatsen werden bedekt door een dikke laag stevig bruin papier. Een bijzonder bruikbaar materiaal. Naast associaties met het droge Griekse land, kan het ook worden aangewend voor meer komische effecten, zoals acteurs die met veel geweld door zo´n stuk papier heen stappen.

Antigone is als kruisbestuiving half geslaagd. Hoewel Hans Sibbels accent op Creon zeker de moeite waard is, is er toch ook het gevoel van gemis. De vaart van het immer voortjakkerende cabaret botst hier op de weerbarstigheid van een Grieks drama en dat merk je. Antigones leven is in een flits voorbij. Net zoals het stuk. Misschien wel een hele opluchting voor het grotendeels jonge publiek.

Voor meer informatie over deze voorstelling kijk hier.