Beul zonder wroeging?

In The Last Hangman (2005) wordt een Britse ervaringsdeskundige geportretteerd – een intrigerend perspectief. Albert Pierrepoint was een van ’s lands laatste beulen. Tussen 1933 en 1966 voltrok hij 608 executies; dat zijn er gemiddeld achttien per jaar. Pierrepoint was getrouwd en kinderloos. Hij bedroop zich eerst als handelsreiziger, later runde hij met zijn vrouw een kroeg.

Pierrepoint (1905–1992) wordt in The Last Hangman neergezet als een eerzaam man. Geen bloeddorstige sadist, wel een koelbloedige professional die zijn orders nauwgezet uitvoert. Zeker eens per maand reist hij af naar een gevangenis in den lande om een veroordeelde op te knopen. Wanneer volksheld generaal Montgomery – liefkozend Monty genoemd – hem prijst als de beste ‘op zijn terrein’, barst Pierrepoint haast uit zijn vel van trots. Dat Monty hem opdraagt Duitse oorlogsmisdadigers op te hangen, beschouwt hij als een eer.

Omslag in opinie

Maar een strakke planning van dertien executies per dag, week in week uit, breekt zelfs Pierrepoint op. Tegelijkertijd wordt in Groot-Brittannië bekend wie hij is. Het levert hem kortstondige roem op – eerder in de film kwamen bioscoopjournaalbeelden voorbij van de dan net ontdekte verschrikkingen in concentratiekampen. Later verandert de bewondering in afkeur en zelfs walging, als de publieke opinie over de doodstraf omslaat. Pierrepoints beroep wordt steeds meer een strop: het houdt zijn kroeg financieel gaande, maar staat tussen hem en zijn vrouw in.

Helaas krijg je weinig inzicht in de zielenroerselen van The Last Hangman, al geeft Timothy Spall nog zo degelijk en fijnzinnig gestalte aan Pierrepoint. Hij volgt in zijn vaders voetsporen, maar die keuze (als het al een keuze is) wordt niet gemotiveerd.

Zijn beroep staat los van zijn persoonlijkheid, zo stelt Pierrepoint zelf, maar tegen het einde begint zijn persoonlijke overtuiging af te wijken van zijn professionele. Een aangrijpende executie lijkt zelfs even een keerpunt. De dramatische spanning die die persoonlijke tegenstelling oplevert wordt echter te weinig benut, waardoor de film teveel leunt op het documentaire-aspect.

Docu of drama?

Uiteindelijk geeft The Last Hangman een mooi en ingetogen tijdsbeeld, dat is de Britten wel toevertrouwd. Maar helaas maakt regisseur Shergold geen duidelijke keuze tussen docu en drama. De mentaliteitsverandering over de doodstraf wordt te diffuus verbeeld om enige zeggingskracht te hebben. Terwijl het luikje keer op keer valt – ontelbaar vaak en telkens met een harde knal – blijft de beul ogenschijnlijk onaangedaan.