De pijnlijke dubbelzinnigheid van het bestaan
In de serie Blind date gaat iedere maand een voorstelling van beginnende, nog onbekende theatermakers, geselecteerd door het Theater Instituut Nederland, op tournee door Nederland. Theatermakers krijgen zo de kans om een groter publiek kennis te laten maken met hun werk. Wie of wat precies speelt, wordt pas kort van tevoren bekend gemaakt om de verrassing niet te vroeg te verklappen. De derde voorstelling in deze verrassingsserie is The Prize Piece van Keren Levi. 8WEEKLY sprak met de choreografe over haar nieuwe voorstelling.
Keren Levi is geen onbekende voor de bezoekers van Blind Date (voorheen de Serie Nieuwe Theatermakers genaamd). In het seizoen 2005-2006 stond haar voorstelling Territory in de serie. Deze voorstelling werd in september 2006 bekroond met de allereerste BNG Nieuwe Theatermakersprijs, en dat betekende dat Levi met de geldprijs een nieuwe voorstelling voor de Serie zou maken. Het resultaat is nu in december te bewonderen in verschillende theaters in Nederland.
Prijswinnaar
Gevraagd naar de thematiek van de nieuwe voorstelling beschrijft Levi haar reactie toen ze hoorde dat ze de prijs had gewonnen: “Mijn eigen reactie verbaasde me een beetje. Ik voelde me er nogal dubbel over. Aan de ene kant is zo’n bekroning natuurlijk een erkenning van je werk en voel je je daardoor gewaardeerd, maar aan de andere kant schept het ook verwachtingen. Er ligt ineens een bepaalde druk op de volgende voorstelling. Met die ambiguïteit ben ik aan de slag gegaan; we gingen tijdens het maakproces op zoek naar de pijnlijke dubbelzinnigheid van het bestaan.”
Keren Levi werd in 1972 in Israël geboren. Ze danste jaren bij de Kibbutz Dance Company, en vertrok in 1996 naar Europa. Sinds 2000 woont ze in Amsterdam. “Ik wilde me verder ontwikkelen. Tot die tijd was ik vooral met traditionele dans bezig geweest, maar in Zweden, en later in Engeland, Zwitserland en Nederland, kreeg ik de kans om met modernere dans aan de slag te gaan. Na een aantal jaren lag het voor mij voor de hand om me in Amsterdam te vestigen. De dans-scene is er erg breed, en iedereen spreekt Engels!”
“Ik werk nu ongeveer drie jaar als choreograaf, en het is een proces waarin ik mezelf continu probeer los te maken van alle verschillende invloeden die ik heb opgedaan in mijn carrière. Mijn insteek is altijd formeel. Ik begin beelden te maken. Dan ontstaat er onvermijdelijk ergens iets dat ik conceptueel interessant vind. Dat ga ik dan concreet benoemen en uitpluizen. Als dat gebeurd is begint het proces weer opnieuw, net zolang tot ik genoeg materiaal voor een voorstelling heb. Ik streef ernaar om de vorm en de structuur zo helder mogelijk te maken, zodat de abstracte, thematische inhoud van het stuk optimaal bij de toeschouwers binnenkomt.”
Chemie
Levi’s vorige voorstelling, couple-like, was een samenwerking met de Vlaamse choreograaf en danser Ugo Dehaes. In dat stuk komt Levi’s aanpak goed uit de verf. Het centrale thema is overduidelijk; het gaat over een paar, een koppel, dat de grenzen van samenzijn en individualiteit in hun liefdesspel aftast. Op dat thema wordt op eindeloos spannende wijze gevarieerd. De voorstelling bestaat uit een choreografie tussen Levi en Dehaes die een enorme intimiteit suggereert, waardoor de toeschouwer het idee krijgt dat hij naar iets heel privés zit te kijken. Het inherent voyeuristische van theater en dans wordt uiteindelijk ook heel direct geproblematiseerd doordat de dansers plotseling de vierde wand doorbreken en het publiek zonder enige gêne bedanken voor hun aanwezigheid. Die benadering maakt het voorgaande tegelijkertijd nog persoonlijker, omdat er geen onderscheid meer wordt gemaakt tussen de dansers tijdens de voorstelling en de persoon die buigt voor het publiek. “Het klikte echt fantastisch met Ugo. Als de chemie niet goed zit, kun je zo’n voorstelling ook niet maken. We hebben eerst een jaar gecorrespondeerd voor we aan het werk gingen en zijn elkaars voorstellingen gaan bezoeken. We vonden elkaar in onze danstaal. We werken namelijk allebei met bewegingen die niet zozeer hun oorsprong hebben in de dans zelf, maar meer voortkomen uit alledaagse bewegingen.”
Voor The Prize Piece selecteerde Levi een aantal jongere dansers van wie ze het idee had dat ze op geïnspireerde wijze in het maakproces zouden staan. “De dansers zijn allemaal zelf ook choreografen. Dat is erg fijn in de fase dat je zo veel mogelijk materiaal wilt maken. Natuurlijk bepaal ik het formele kader, maar het stuk wordt er alleen maar rijker van als ik van verschillende dansers veel input krijg. Het is een werkvorm die me bij The Prize Piece ook weer erg goed bevallen is.”
The Prize Piece ging op 22 november in première in het Grand Theatre in Groningen. De voorstelling is nu voor het eerst weer te zien op 1 december in Theater De NWE Vorst in Tilburg, en gaat daarna op tournee door heel Nederland. Kijk hier voor de speellijst.