De woongroep die stopte met eten en van licht ging leven
Slechts zelden verschijnt een debuut dat zó origineel, verfrissend en kwalitatief hoogstaand is als Wij zijn licht. Gerda Blees publiceerde eerder al een verhalenbundel, maar deze roman vormt haar definitieve doorbraak. Een werk waar je u tegen mag zeggen.
Neem een intrigerend nieuwsartikel en extrapoleer daar een verhaal uit; het is een beproefde schrijfoefening. Bij Blees pakt deze tactiek wonderwel goed uit. Ze liet zich inspireren door de dood van een bewoner van Contact & Muziek, een woongroep die volgens de eigen website bezig was ‘voeding los te laten en te leven van licht, warmte, kleur, muziek en liefde’. Blees stortte zich op deze wonderlijke, oorspronkelijk vierkoppige woongroep en onderzocht wat er schuilging achter hun kleurrijke kozijnen. Het waargebeurde verhaal vormt het fundament van Wij zijn licht (2020), maar de invulling die Blees geeft is compleet eigengereid.
Dood door schuld?
Hoe heeft het zover kunnen komen dat de stille en in zichzelf gekeerde Elizabeth stierf aan ondervoeding? Melodie, de mondige zus en huisgenote van Elizabeth en tevens initiatiefnemer van het hongerplan, sluit uit dat haar dood aan een gebrek aan eten lag. Elizabeth zou rust nodig hebben en Melodie beschouwt haar sterfproces vooral als iets wat ‘mooi’, ‘bijzonder’ en ‘organisch’ verliep.
Muriël en Petrus daarentegen hadden aanvankelijk hun twijfels. Hadden ze toch niet beter een ambulance gebeld? De overredingskracht van Melodie weerhoudt hen ervan. Ondaadkrachtig en onzeker als ze zijn, laten ze zich meevoeren in de bizarre en beklemmende denkbeelden van Melodie. Het levert de recherche veel vraagtekens op: in hoeverre valt Elizabeths dood haar huisgenoten te verwijten?
Unieke perspectieven
Blees gebruikt in ieder hoofdstuk een verschillend en onconventioneel vertelperspectief om de gebeurtenissen in de woongroep te duiden. Zo komt de geur van sinaasappels aan het woord, de plaats delict, Melodies cello en het lichaam van Elizabeth. Dit is geen makkelijke oefening en kan al snel gekunsteld lijken, maar Blees flikt het door zich tot in de vezels in te leven in haar onderwerpen.
Via deze unieke perspectieven ontvouwt zich langzaam de absurde en tragische geschiedenis van deze woongroep. Uiteindelijk zullen we nooit weten wat er echt in Elizabeth omging, maar Blees levert voldoende puzzelstukjes aan om zelf conclusies te trekken. Een niet te missen meesterwerk!