Dodelijke literatuur

Harold Crick (Will Ferrell) is een saaie belastinginspecteur wiens routineuze leven bestaat uit cijfers en patronen. Hij leidt een eenzaam en rustig bestaan, tot hij op een dag een stem begint te horen die zijn levensverhaal vertelt terwijl hij het beleeft. Alsof dat nog niet voor genoeg problemen zorgt, vertelt deze stem ook nog eens dat Harold binnenkort dood zal gaan. De stem blijkt al snel afkomstig van schrijfster Kay Eiffel (Emma Thompson), die met haar nieuwste boek bezig is en te kampen heeft met een writer’s block. Want hoe kan ze Harold’s leven op een originele manier beëindigen? Terwijl ze worstelt met deze vraag, gaat Harold met behulp van literatuurprofessor Jules Hilbert (Dustin Hoffman, die weer eens zijn talent voor comedie laat zien) op zoek naar een manier om de vertelstem van zijn leven te vinden en zo zijn bestaan te redden.

Genreconventies

In de reeks ‘geniet ten volle van je leven’ is Stranger than Fiction nummer zoveel, maar dan wel met een originele insteek. De eeuwenoude vraag; ‘Wat doe je als je weet dat je binnenkort doodgaat?’ is al op veel manieren getracht te beantwoorden en de uiteindelijke acties die Harold zal ondernemen komen ook niet uit een onverwachte hoek. Toch hebben we hier te maken met een formulefilm die goed gebruik maakt van satire en op een leuke manier speelt met genreconventies uit de literatuur. Zo is er een erg vermakelijke scène waarin Harold in opdracht van professor Hilbert probeert uit te vinden of hij zich in een komedie of tragedie bevindt. Want zoals het elke goede komedie betaamt, heeft Harold recentelijk een potentiele liefde (Maggie Gyllenhaal) ontmoet die zijn totale tegenovergestelde is (en hem dus ook haat). Tijd om uit te vinden of dit een romance zou kunnen worden of een verlies. Op een notitieblokje vinkt Harold de gebeurtenissen af die onder tragedie of komedie kunnen vallen.

Deze film zit goed in elkaar. Zo wordt er in het verhaal geen gebruik gemaakt van flauwe, oppervlakkige humor maar weet Stranger than Fiction met onderhuidse en intelligente grappen een glimlach op het gezicht te toveren. Will Ferrell is hilarisch in de voor hem ingetogen rol van sympathieke neuroot en Emma Thompson doet het goed als stereotype kettingrokende, suïcidale auteur. De verhouding tussen drama en humor is goed gedoseerd, maar het zoetsappige einde zal voor velen een twistpunt zijn. Voor een boodschap van ‘joie de vivre’ werkt zowel een negatief als positief einde, maar de makers hebben uiteindelijk gekozen voor een einde dat zowel kunstzinnig bevredigend is als emotioneel aanvaardbaar.

Audiocommentaren

Zoals al eerder gezegd staat de dvd bol van de extra’s. Zo zijn er maar liefst twee audiocommentaren bij de film. Het eerste commentaar (met regisseur Marc Forster en acteurs Will Ferrell en Dustin Hoffman) bestaat vooral uit veel meligheid en het ophalen van herinneringen, waarbij Dustin Hoffman door middel van een grote dosis sarcasme laat doorschemeren dat hij van mening is te weinig schermtijd in deze film te hebben. Marc Forster (vooral bekend van Monster’s Ball en Finding Neverland) laat nog eens goed merken dat hij een goed oog heeft voor esthetische beelden. Het tweede audiocommentaar gaat vooral in op de vormgeving van de film en bestaat eveneens vooral uit grappen en grollen. Over het algemeen bieden beide commentaren een aantal leuke weetjes en veel achtergrondinformatie over het maakproces.

Verder staan er nog een aantal ‘featurettes’ op de dvd. Hierbij worden de personages en de cast, de crew en het script nog eens uitgelicht, gevolgd door een compilatie van beelden op de set. Deze korte documentaires steken qua kwaliteit en opzienbarendheid niet uit boven die van de gemiddelde dvd. Wat wel esthetisch interessant is, is het ontstaan van de zogenaamde Graphic User Interface, oftewel de kleine digitale effectjes die Harolds innerlijke wereld weergeven. Als laatste zijn er nog acht (!) verwijderde en verlengde scènes, die een aantal leuke staaltjes improvisatie van zowel de acteurs als de crew laten zien. Al met al een zeer uitgebreide dvd, die niet echt veel spectaculairs biedt maar toch de teleurstelling van de geannuleerde bioscooprelease een beetje weet te verzachten.