Opgekropte frustraties in typische Carver
Wat doe je als op een dag je beste vrienden voor de deur staan en in je huis komen wonen? Als je 36-jarige dochter na haar vierde mislukte huwelijk weer haar plaats in het gezin opeist? En als je inwonende alcoholistische (schoon)zus commentaar blijft leveren op je leven? Dit is een greep uit de vragen waarmee de middelbare Tobias (Paul R. Kooij) en Agnes (Beppie Melissen) op een avond worden geconfronteerd.
Een onverklaarbare angst drijft Harry (Willem de Wolf) en Edna (Marlies Heuer) hun huis uit en het echtpaar eist onderdak op bij hun beste vrienden. Tobias en Agnes zijn op hun beurt, na het verlies van hun zoontje jaren geleden, in een huwelijk terecht gekomen waarin ieder zijn eigen leven leidt. Fysiek wonen ze nog wel samen, maar emotioneel zijn ze al lang niet meer bij elkaar.
Tastbaar twistpunt
Door de komst van hun vrienden en de angst die zij het huis binnenbrengen, wordt de balans in het leven van Agnes en Tobias aan het wankelen gebracht. Agnes wil de indringers, die volgens haar ‘de pest’ in huis hebben gebracht, zo snel mogelijk weg hebben. Voor haar man Tobias weegt het argument dat Harry zijn beste vriend is zwaarder. De vraag is hoe dit dilemma moet worden opgelost.
Het decor is een simpel interieur bestaande uit twee verdiepingen. Beneden is de kale woonkamer, waarin alleen een vloerkleed ligt en zes stoelen en een piano (die tevens de huisbar is) staan. Boven bevindt zich de vroegere slaapkamer van dochter Julia (Maike Meijer). De kamer vormt het tastbare twistpunt in de ruzie tussen de dochter en het bevriende stel, want beide zien het als hun recht hierin te trekken.
Theatergroep Carver speelt voor het eerst sinds de oprichting zeventien jaar geleden een bestaand stuk: Wankel Evenwicht (1966) van Edward Albee. De Amerikaanse toneelschrijver heeft vooral bekendheid gekregen met de klassieker Who’s Afraid of Virginia Woolf? (1962). Voor A Delicate Balance (Wankel Evenwicht) kreeg hij de Pullitzer Prize. Waar Carver in eerdere eigen voorstellingen door middel van improvisatie het menselijke gedrag tot in detail wist te ontleden en dit treffend wist weer te geven op toneel, slaagt het gezelschap erin om ook in een bestaand stuk de menselijke illusies en tekortkomingen meesterlijk voor het voetlicht te brengen. De personages worstelen openlijk met hun angsten en tekortkomingen, waarbij het absurdistische en de uitvergroting niet worden geschuwd.
Echt Carver
Wankel Evenwicht is een echte Carver-voorstelling geworden waarin de personages naar harte lust schreeuwen, drinken, schelden en vloeken. Alles om de angst maar vorm te geven en weg te jagen. Opgekropte frustraties worden onder woorden gebracht, maar leiden niet tot oplossingen. Ook de kenmerkende zorgvuldig gestyleerde dansjes en synchroon uitgevoerde handelingen hebben hun plaats gevonden in het stuk.De personages worden door de acteurs ontleed en in al hun kwetsbaarheid weergegeven. Zo is zus Claire (Joke Tjalsma) een ontkennend alcoholiste. Over haar bezoeken aan de alcoholhulpgroep zegt ze: “Ik ben geen alcoholist. Ik drink alleen. Zij zijn ziek. Ik niet.” Maar het herkenbare dronkemansloopje, een whiskyglas in de hand en het bijtende, cynische commentaar om de angst te overschreeuwen bewijzen het tegendeel.
Kijk
hier om te zien waar de voorstelling nog te zien is.