Film / Films

Drie keer de Rolling Stones

recensie: Stoned / Sympathy for the Devil / Let's Spend the Night Together

De Rolling Stones spelen 31 juli in de Arena in Amsterdam, ruim 40 jaar na het beruchte eerste concert in Het Kurhaus te Scheveningen. En al werd het Kurhaus nog bijkans afgebroken tijdens dat optreden, tegenwoordig is een concert van de Stones een vrolijk feest voor het gehele gezin – de protestgeneratie uit de jaren zestig vormt nu zelf het establishment. Als representanten van die generatie hebben de Stones veel filmmakers geïnspireerd. Drie films zijn recentelijk op dvd uitgebracht.

Stoned
Stoned (Stephen Woolley, 2005) is een interpretatie van de laatste dagen van Stones-gitarist Brian Jones. Jones was gitarist en oprichter van de Rolling Stones. Eind jaren zestig is zijn rol in de band gemarginaliseerd. Door overmatig drank- en drugsgebruik verkeert hij in een lethargie: hij komt regelmatig niet opdagen voor opnames of optredens. Uiteindelijk wordt Jones uit de band gezet, een paar dagen later verdrinkt hij in zijn zwembad. Rond zijn dood doen verschillende complottheorieën de ronde.

~

Stoned is de eerste film van regisseur Stephen Woolley, bekend als producer van The Crying Game en Beatlesfilm Backbeat. Woolley is gefascineerd door Brian Jones, volgens hem de verpersoonlijking van de ‘Swinging Sixties’. De regisseur laat in flashbacks een aantal beslissende momenten uit het leven van Jones voorbijkomen. Deze momenten schetsen ook het tijdsbeeld: verzet tegen de generatie die de Tweede Wereldoorlog bewust heeft meegemaakt en geëxperimenteer met drugs en vrije liefde.

Brian Jones’ laatste dagen spelen zich af in zijn landhuis, dat wordt verbouwd door een inwonende klusjesman, Frank Thorogood. De film concentreert zich op de verhouding tussen Jones en Thorogood. De eerste een decadente feminiene rockster, de laatste een eenvoudige bouwvakker, een product van de oorlog en de strenge jaren vijftig. Voor Brian Jones is de bouwvakker niet meer dan een object voor verveeld vermaak: hij speelt met hem. Soms teemt hij, soms vernederd Jones Thorogood tot op het bot. Thorogood, gefascineerd als hij is door de rockster en aanwezigheid van gewillige bloedmooie meisjes, kan geen afstand nemen en kropt zijn agressie op. Het levert een interessante spanning in de film op.

~

Woolley heeft zich in zijn stijl ook door de tijdsgeest van de jaren zestig laten beïnvloeden. De film heeft soms psychedelische beelden en een leuke score: muziek waardoor de Stones werden geïnspireerd, geïnterpreteerd door hedendaagse bands. Bij de dvd komt een extra dvd met een lang interview met de regisseur, een interview met een jeugdliefde van Jones (die ook voorzitster van zijn fanclub blijkt te zijn), de trailer en een fotogalerij met wat stills.

Sympathy for the Devil
Sympathy for the Devil (Jean-Luc Godard, 1968) is een typisch product van de ‘Swinging Sixties’. Het is 1968, Parijs staat op zijn kop door extreem links studentenprotest en de Beatles en de Rolling Stones beheersen de muziekwereld. Godard filmt de Stones in een studio, als fly on the wall. De Stones geven in de studio het nummer Sympathy for the Devil vorm. De beelden hiervan worden afgewisseld met korte, ideologisch zwaarbeladen film. Zo wordt er in een stripwinkel uit Mein Kampf geciteerd en zien we Black Panters op een autosloperij politiek radicale teksten, onder andere over het ‘stelen’ van zwarte muziek door blanke bands als de Rolling Stones, opdreunen.

Godard noemde dit zijn laatste bourgeoise film. Godards eerste film A Bout de Souffle uit 1960 betekende de doorbraak van de Nouvelle Vague. De filmstijl van Godard, typerend voor de Nouvelle Vague, was politiek geïnspireerd, een keuze voor de ‘gewone man’. Later zou Godard breken met die inmiddels populair geworden stijl omdat zijn films hun doel voorbij waren geschoten: ze behaagden en waren daarmee voor Godard eerder behoudend dan revolutionair.

~

Sympathy for the Devil behaagt in de delen waar we de Stones in de studio zien. Het is fascinerend om te zien hoe de band samenwerkt, en zoekt naar de uiteindelijke vorm van het nummer. Keith Richard speelt achteloos een aantal prachtige gitaarpartijen. Ook wordt pijnlijk duidelijk dat de rol van Brian Jones in de band uitgespeeld is. Hij zit afgezonderd van de rest tussen een paar schotten. Zijn gitaarspel horen we niet. Af en toe maakt hij contact met de rest van de band, maar dat is om een sigaret of vuur te bietsen. Zo nu en dan horen we niet de Stones maar wordt er door een voice-over voorgelezen uit een bizarre Zuidamerikaanse politieke roman.

De andere delen zijn interessant voorzover ze historische waarde hebben. Het politieke gedachtegoed van die tijd spreekt er zeer sterk uit. Voor degene die daar niet in is geïnteresseerd zal het drammerig overkomen.

In Godards montage wordt het uiteindelijke nummer Sympathy for the Devil niet afgespeeld, het ging Godard om de zoektocht. In de bioscoopversie is het nummer er toch aan toegevoegd. Hetgeen Godard woest de bioscoop deed uitstormen toen hij dat bij de vertoning hoorde. Op de dvd staan de bioscoopversie, de director’s cut en een documentaire over Godard uit 1968.

Let’s Spend the Night Together
Let’s Spend the Night Together (Hal Ashby, 1983) is een tourregistratie. De jaren tachtig zijn inmiddels aangebroken en al hebben de Stones de punk overleefd, er gaan al wel stemmen op dat de band te oud is voor rock-‘n-roll.

~

Getuige de beelden weten de Stones echter wel stadions vol te spelen. We zien de Stones veel van hun bekende nummers op het podium vertolken. Mick swingt op de voor hem karakteristieke wijze, Keith lijkt ver van de wereld. Tijdens twee nummers zijn er korte intermezzi: historische beelden tijdens Time’s On My Side en een keer een wat vreemde clip. Het geluid is niet erg goed, waarschijnlijk is het niet geremasterd voor de dvd.

De film lijkt gemaakt voor Stonesfans: je hoort liveversies van veel hits en ziet de Rolling Stones er nog bij spelen ook. Als bonus bevat de dvd een trailer en een fotogalerij.