Boeken / Fictie

De mystieke boodschap van de kabbala

recensie: Geert Kimpen - De Kabbalist

De Vlaamse Geert Kimpen kwam in aanraking met het levensverhaal van Chaim Vital door een oude Russische Kabbalameester. Deze vroeg hem Vitals geschiedenis te schrijven. Kimpen theaterschrijver, columnist en auteur van onder andere Het Liefdesdagboek zag hierin een taak weggelegd en werd algauw gegrepen door het personage van Vital. Van de een op de andere dag wijdde hij zich fulltime aan het schrijven en aan het overbrengen van de universele boodschap van de kabbala.

De manier waarop deze roman tot stand is gekomen is opvallend te noemen, stof voor een roman op zichzelf als het ware. Kimpen zwierf jarenlang in het spirituele circuit, maar vond er geen bevredigende antwoorden. Op een dag (bijzonder sprookjesachtig) zei hij tot God dat hij hem nu graag echt wilde leren kennen, als dat zou gebeuren, zo beloofde Kimpen, schreef hij er een boek over. Meteen daarna ontving hij een mailtje van een Amsterdamse Kabbalaleraar en zag hierin een teken. Hij ging lessen volgen bij deze oude Russische professor binnen zijn selecte groep van leerlingen en ontdekte er het verhaal van Chaim Vital.

Chaim Vital

Chaim Vital werd naar verluidt in het jaar 1542 in het plaatsje Tsfat geboren. Nadat hij eerst de alchemie bestudeert en de kabbala afzweert, komt hij uiteindelijk toch in de leer bij de kabbalameester Cordovero. Na zijn overlijden ontmoet Vital Itschak Luria, een kabbalakenner die na een voorspelling naar Tsfat is verhuist. Deze voorspelling luidde dat Luria een man zou ontmoeten die zijn kabbalalessen op papier kon zetten; deze man is Chaim Vital. Dit boek zou een schat aan kabbalistische wijsheid toegankelijk maken voor de gehele mensheid.

Hier begint de belangrijke taak voor Chaim. De kabbalalessen zijn zwaar en ingewikkeld. Er een coherent boek van maken is allesbehalve een makkelijke opgave. Bovendien voert hij een innerlijke strijd met zichzelf waardoor hij regelmatig de kabbalawijsheid uit het oog verliest en gegrepen wordt door twijfel en verlangens. De grootste test komt echter op het moment dat het boek af is. Luria claimt het als zijnde van hem met het zogenaamde doel Vital het ultieme offer te laten brengen: dat van zijn ego.

Synchroniciteit

Hetzelfde overkwam Kimpen, zo vertelt hij in een interview voor Imagine. Nadat hij zijn manuscript bij de Russische Kabbalameester had achtergelaten, terwijl hij samen met zijn gezin een laatste bezoek bracht aan Tsfat, ontdekte hij terug in Nederland dat de Kabbalameester het boek had laten drukken in eigen beheer uitgegeven met zijn naam op de kaft. Kimpen was verbijsterd. Hij had zich als Chaim gevoeld tijdens het schrijven en nu overkwam hem precies hetzelfde! Door middel van een kort geding kreeg Kimpen zijn manuscript terug, maar de vriendschap met de man wiens lessen hij volgde en die hem net zoals Luria voorspelde dat iemand het verhaal van Vital op papier zou zetten, is voorbij.

De historische figuur van Luria is voor de joden wat Jezus voor de niet-joden is. Kimpen geeft hem een onbestemde kant. Hij maakt hem tot een diepgelovige kabbalist die bijna niet meer van deze wereld is. Grote wijsheid gaat samen met grote verantwoordelijkheid en Luria lijkt deze op momenten niet het hoofd te kunnen bieden. Zijn acties worden enkel geleid door het hogere belang: het verbeteren van de wereld.

Voor die betere wereld huwelijkt hij zijn dochter tegen haar zin uit, ziet hij zijn vrouw alleen als een heilig voertuig in plaats van als vrouw en zet hij het boek van Chaim op zijn eigen naam. Of hij echt de grote wijsheid heeft die hij claimt te hebben klinkt misschien door in zijn woorden, maar spreekt veelal niet uit zijn acties en dat maakt zijn personage moeilijk te doorgronden. De geestelijke worsteling van Chaim komt veel beter uit de verf, hij is een mens bij wie de vlam van wijsheid wordt aangestoken. Hij is het ook die niet verbrand in het licht van de Schechina (de vrouwelijke kant van God) als hij in diepe meditatie oog in oog met haar staat.

De verborgen krachten van het universum

De Kabbalist is een opvallend boek te noemen alleen al vanwege zijn ontstaansgeschiedenis. Het spiegelt als het ware zijn inhoud en dat is een griezelig, maar tegelijkertijd prachtig gegeven. Stel je voor dat dit boek er (net zoals het boek dat Vital zo veel jaren geleden schreef) inderdaad moest komen, dat de mensheid opnieuw de kans krijgt kennis te nemen van deze oude esoterische stroming en van Chaim Vitals aandeel daarin. Stel je voor dat de krachten van het universum samengewerkt hebben dit boek tot stand te brengen! Dan heeft God Kimpens verzoek in ieder geval gehoord. In dat geval heeft Kimpen een heel belangrijk boek geschreven!

Paulo Coelho is een van de favoriete schrijvers van Kimpen en dat is te merken aan zijn schrijfstijl. Hij schrijft bloemrijk, maar enigszins moralistisch. Daar moet je van houden, de moraal druipt er in beeldende zinnen van het papier. De wijsheid is niet verborgen, je hoeft er niet naar op zoek. Dit boek reikt antwoorden aan. Dat is prachtig voor degenen die ze aanpakken, voor de rest zijn het waarschijnlijk parelen voor de zwijnen. De gelaagdheid van het boek zal niet door iedereen worden ontdekt. De oppervlakkige lezer zal er gewoon een boekje over vroeger in lezen. Desalniettemin is dit een belangrijk boek. Kimpens leermeester schijnt zelfs een film en groot succes voorspeld te hebben. De rechten van De Kabbalist zijn al verkocht aan Scandinavië en het boek is in Nederland inmiddels toe aan zijn derde druk. Dit boek bevat misschien wel een kabbalistische schat aan wijsheid voor de gehele mensheid!