Brede programmering, theater voor iedereen

The Day Dolly Danced – fABULEUS / Randi De Vlieghe

In het glazen huis op de Neude kon slechts een beperkt aantal mensen genieten van de voorstelling The Day Dolly Danced van Randi De Vlieghe. En dat was jammer, want de voorstelling was meer dan de moeite waard.

Wellicht was het juist de intimiteit van het beperkte publiek, die de voorstelling haar sfeer gaf. In de voorstelling vertelt De Vlieghe aan de hand van liedjes van Dolly Parton zijn levensverhaal. Af en toe is de grens tussen stand-up comedy en theater erg klein. Met een minimaal decor en een microfoon in zijn hand laat Randi De Vlieghe zien dat hij een sterke improvisator is. Hoe minimaal het decor ook mag zijn, het is er wel. Aan de hand van een kledingrek met tientallen t-shirts bedrukt met one-liners geeft hij zijn verhaal vorm. En het is nog al een verhaal. De Vlieghe vertelt over zijn carrière als acteur in Berlijn en zijn ontluikende homosexualiteit.

Daarnaast komt er aan de hand van korte verhalen over de legendarische choreografe Martha Graham en de alom geprezen theater- en operaregisseur Robert Wilson ook nog een stukje theater- en dansgeschiedenis aan bod. De voorstelling bevat dus zeker een educatief randje, maar of het een jeugdvoorstelling is? De Tweetakt organisatie gaf zelf een leeftijdsgrens van 16 jaar en ouder aan. Hoewel het een zeer vermakelijke voorstelling is, lijkt het mij niet een uitgelezen Tweetakt voorstelling.

Salvador – Tweetakt

Foto: Eugenie Jansen

De personificatie van een rollator werd in het programmaboekje van Tweetakt als komisch element van de voorstelling weergegeven. Jammer genoeg zijn juist ‘het vergaan van de tijd’, ‘ouder worden’ en ‘de dood’ de thema’s van Salvador, een (jeugd)voorstelling, die op Tweetakt in première ging. Hiermee wil ik overigens niet zeggen dat deze thema’s in jeugdtheater vermeden moeten worden. Ik heb echter wel mijn twijfels bij de discrepantie tussen de publiciteitstekst en de voorstelling.

Het stuk is gebaseerd op de succesvolle film Polleke, waarbij de relatie tussen het elfjarige Nederlandse meisje Polleke, en de evenzo oude Marokkaanse jongen Mimoun, centraal staat. In Salvador zijn beide personages ruim de tachtig gepasseerd en is Mimoun aan gene zijde beland. Hij spreekt met Polleke via drie enorme projectieschermen. En dat is knap gedaan. De theaterscènes en filmscènes lopen naadloos in elkaar over, zelfs tot aan het ophalen van het applaus toe.

Helaas was de veertienjarige Liv Stig niet geloofwaardig in haar rol als 83-jarige. De trage bewegingen kwamen niet waarschijnlijk over en ook het er te dik opgelegde cynisme was niet geloofwaardig voor een pubermeisje. Mamoun Elyounoussi kwam goed over op film, maar ook hij bleef toch een puberjongen en geen bejaarde man.

Dit was het eerste theateruitstapje van film- en televisiemaaksters Eugenie Jansen en Ineke Houtman. Het maken van film en televisie lijkt hen meer te liggen.

Meerdere Kansen voor een Eerste Indruk – Art-Jan de Vries

Achttien mensen worden op zes vierkante meter bijeengebracht. Het is donker. Een stem vraagt het publiek goed om zich heen te kijken en een eerste indruk te vormen van de mensen om je heen. Een gordijn valt naar beneden en het publiek blijkt onderdeel van een heuse spelshow. In de zaal staan negen onstabiele picknick tafels, waar men door middel van een stoelendans viermaal naast verschillende mensen komt te zitten. Ontzettend ongemakkelijk, maar o zo hilarisch.

Het concept van de stoelendans is simpel: Je gaat dansen, de muziek stopt en je zoekt een plaats. Bij de voorstelling Meerdere Kansen voor een Eerste Indruk valt er niemand af, maar ga je een gesprek aan met een wildvreemde. De eerste keer is dit heel ongemakkelijk, maar iedereen doet het, dus waarom jij niet? Tussen de vier rondes in vermaken Art-Jan de Vries en Marie Groothof het publiek met geënsceneerde, ongemakkelijke eerste ontmoetingen in alledaagse situaties: op een kantoor en in een restaurant. De acteurs houden op deze manier het publiek een spiegel voor, omdat het publiek immers in hetzelfde – hoewel niet geënsceneerde – schuitje zit als de acteurs.

De stoelendans komt tot een hoogtepunt in de derde ronde. In deze ronde wordt gevraagd de persoon tegenover je 30 seconde lang aan te kijken en vervolgens, zonder met elkaar te praten, een enquête over elkaar in te vullen. Deze enquête bevat vragen over geloof, burgerlijke stand, sport, eten, woonsituatie en beroep. Het is ontzettend leuk om te lezen hoe een wildvreemde jou op deze gebieden indeelt.

In de andere drie rondes mag je degene tegenover je één vraag stellen. De drie vragen lopen in intimiteit op. Wat begint met ‘Hoe wil je reïncarneren’ eindigde met ‘Welk lichaamsdeel vind je het meest sexy’. De voorstelling werd gesponsord door een wijnmerk. Wijn werd dan ook volop geschonken. Dit maakte de ongemakkelijke ontmoetingen net iets luchtiger.

Lezingen en debat

Het lijkt wel of debatten en lezingen tijdens Tweetakt hun doel een beetje voorbij streven. Na de publieksstilte bij het debat van vorig jaar, werd er dit jaar een lezing georganiseerd tijdens het jeugdtheaterfestival, waarbij verschillende aspecten van het jeugdtheater aan bod kwamen. Zo werden onder andere nieuwe tendensen op het gebied van jeugdtheater aan de orde gesteld. De sprekers merkten echter op, dat die er nauwelijks waren.

Psycholoog Bram Bakker en documentairemaakster Menna Laura Meijer kregen de opdracht om de grenzen van het jeugdtheater te formuleren. Beide sprekers waren echter van mening dat juist het ontbreken van deze grenzen het jeugdtheater zo interessant maakt. Vrij Nederland recensente Marijn van der Jagt durfde zelfs nog een stapje verder te gaan. Zij pleitte voor een meer grensverleggende vorm van jeugdtheater, waarin theater niet de vriend van het publiek tracht te zijn, maar juist de aanjager van grote emoties als angst woede en gêne.

Hoewel elke lector zijn best deed om zijn verhaal met persoonlijke anekdotes aan te kleden, bleek uiteindelijk de pauze het meest geslaagde onderdeel voor de theaterprofessionals. Onder het genot van een glaasje rode wijn kwam de discussie over bovenstaande onderwerpen toch nog op gang.

Gasten – HKU

De familievoorstelling Gasten verdiende haar plekje op Tweetakt. Drie studenten van de Hogeschool voor de Kunsten – Maurits van den Berg, Sacha Muller en Sjors Stassen – lieten zien dat ze veel disciplines binnen het theatervak beheersen. De hybride voorstelling bevat zang, dans, poppenspel, slap-stick, mime en dat alles in de beperkte ruimte van een kleedkamer. En wat voor kleedkamer! De ene keer is het de kleedkamer van een sportzaal, dan weer van een concertzaal en een andere keer van een zwembad.

In hun bizarre trainingspakken en soms tot op hun ondergoed uitgekleed wisten de heren het publiek mee de ruimte in te slepen. De drie jonge acteurs zijn totaal verschillend, maar juist hun tegenstrijdige karakters maken het stuk tot een succes. Uitblinker is Maurits van den Berg. Hij is een echte fysieke acteur die tot op het bot boos kan worden, blij kan zijn of zijn verdriet kan uiten. Dit alles – zelfs het laatste – met een komisch randje. Gasten is een verrassend goede voorstelling, die naar alle waarschijnlijkheid door Beumer en Drost geprolongeerd gaat worden. En dat verdienen de mannen.

LaLa#3: Cocomotel – Victoria/Productiehuis Brabant

Foto: Michiel de Jaeger

Zoals de titel al doet vermoeden is LALA#3: Cocomotel het derde deel van een drieluik. Wat vind ik het jammer dat ik de eerste twee delen gemist heb, want deel drie was fenomenaal. Niet voor niets wonnen Laure Dever en Laura Vanborm met het tweede deel de KBC TAZ hoofdprijs, een prijs voor Jong Theater Werk (Theater Aan Zee 2005). In dit derde deel klopte alles.

De danseressen maken optimaal gebruik van de ruimte. Het decor bestaat uit drie kubussen waarin, waarop en waarvoor de choreografieën plaatsvinden. Beide dames hebben één kubus die precies op maat gemaakt is. Via de wanden klimmen de lenige vrouwen als acrobaten omhoog. Het ene moment zijn de danseressen net jonge dieren die elkaar en de wereld aan het ontdekken zijn, het andere moment ontstaat een waar kat-en-muis spel, al is het niet altijd helemaal duidelijk wie de kat en wie de muis is.

De kubussen kunnen met een luik worden afgesloten. Op dit luik worden filmfragmenten geprojecteerd. De meest intrigerende projectie is een vechtscène op straat, door middel van stills aan elkaar gemonteerd. Dever en Vanborm zijn supervrouwen, waarbij de grens tussen de stoep en de weg ook een grens tussen grond en lucht vormt. Een geloofwaardige constructie als onderdeel van een dynamische voorstelling, die humor niet ontwijkt, is de uitkomst.

Bijzondere aandacht is besteed aan het schoeisel van beide Vlamingen. Op rolschaatsen, sportschoenen en naaldhakken doen de danseressen hun act. En die act doen ze erg goed. Het kostuum verandert van een schaatspak in een zwempak. En een lange ren-scène op naaldhakken is meer dan indrukwekkend.

LaLa#3 is op 12 en 13 april nog te zien in De Melkweg in Amsterdam en als je ook maar een beetje van dansen houdt, is het echt de moeite waard om er heen te gaan.