Wisselvallige collage over illegaliteit
In 48 scènes geven vijf acteurs een kijkje in het bestaan van zeventien mensen die leven in en rondom Thais-Chinees-Vietnamees restaurant De gouden draak. De personages blijven in Vanderputtes regie te vaak vertellers in plaats van echte mensen, waardoor Schimmelpfennigs actuele thematiek soms beneveld raakt.
Der goldener Drache van Ronald Schimmelpfennig, in Duitstalig Europa een veel gespeelde en vaak gelauwerde theaterauteur, draait om illegaliteit en hoe illegaliteit zich op verschillende manieren manifesteert in de Europese samenleving. Dit thema is alleen nog maar prangender en zichtbaarder geworden sinds het stuk in 2009 in première ging. Daarmee is Vanderputtes keuze voor dit stuk als basis voor hoogwaardig theater dat thuishoort in een actueel maatschappelijk kader, gerechtvaardigd.
Vergevorderde vervreemding
Schimmelpfennig heeft verfrissende middelen gehanteerd om het moeilijke thema tastbaarder te maken en Vandeputte volgt deze op. Ten eerste vertolken de acteurs personages die ver van henzelf af liggen. Zo spelen vrouwen mannenrollen, jongeren ouderenrollen en vice versa. Ten tweede zijn de spelers naast personage soms verteller. Ze zeggen bijvoorbeeld soms regie-aanwijzingen hardop. Deze keuzes zorgen voor een constant bewustzijn van dat er een toneelstuk gaande is. Dit is enerzijds prettig, omdat er zo ruimte ontstaat voor kritische reflectie op de verwikkelingen en zo uiteindelijk op het thema. Anderzijds ontstaat het risico dat de personages eendimensionale demonstraties worden van de verschillende subthema´s, in plaats van echte mensen.
Onscherpe scènebegrenzing
Het probleem met De gouden draak van het Nationale Toneel is dat die tweede zijde op veel fronten inderdaad het meeste gewicht heeft gekregen. De vijf verhaallijnen zijn soms lastig te volgen en van elkaar te onderscheiden, wat komt doordat het regelmatig onduidelijk is wanneer zich een scènewisseling heeft voorgedaan. Dit heeft te maken met de willekeurige plaatsing van de scènes op het toneel. Ook het decor, bestaande uit een mix tussen een kringloopwinkel, keuken, wasserette en magazijn, biedt weinig houvast. Tevens is er geen lijn te trekken in de audio en wordt er schaars gebruikgemaakt van lichteffecten. Als laatste is er te weinig variatie in hoe de verschillende personages worden neergezet. Hun toon en houding geven slechts spaarzaam inzicht in welk personage er op dat moment wordt vertolkt. Dat moet voornamelijk worden afgeleid uit de teksten.
Abstracte presentatie
Vanderputte lijkt de personages expres in elkaar te laten overvloeien. Deze vloeibaarheid zorgt ervoor dat scherp duidelijk wordt dat alle personages in een door illegaliteit veroorzaakte ellende verzeild zijn geraakt. De vlakheid van de personages verhindert echter gevoelens van mededogen en sympathie voor de slachtoffers van die ellende. De personages blijven zo hoofdzakelijk anonieme vertellers. Al met al is De gouden draak meer een abstracte presentatie dan een theatervoorstelling. Dat is zonde, want het thema heeft meer dan genoeg volume om heftige indrukken achter te laten.
