Sprekend beeldverhaal van een buitenstaander
In het Foam Fotografiemuseum is op dit moment de tentoonstelling Bible and Dildo van de Japanse fotografe Momo Okabe (1981) te zien. Met de twee intieme fotoseries, waarin zij haar transgender-relaties volgde tijdens hun transformaties, won zij de Foam Paul Huf Award 2015.
Untitled from the series Bible 2013 -© Momo Okabe
Bij binnenkomst via een zwart gordijn komt de bezoeker, in een sfeer van rood licht, in de fotoserie Bible terecht. In de donkere ruimte hangen grote foto’s zonder frame aan de muur en maken meteen indruk. Er zijn beelden te zien van de Miyagi-regio in Japan na de Fukushima-aardbeving van 2011, die worden getoond naast de naaktfoto’s van Okabe’s intieme transgender-relaties. Het vergelijken van de naakt- en aardbevingsfoto’s wekt de suggestie dat gelukkig leven als transgender in Japan onmogelijk is en dat zij worden gezien als buitenstaanders en het ‘puin’ van de maatschappij. Daarnaast zorgen de grote prints voor een overweldigend effect, iets wat de aardbeving ongetwijfeld ook teweeg heeft gebracht.
Educatief politiek karakter
In de twee aaneensluitende ruimtes is vervolgens de serie Dildo te zien, waarin het documentaire aspect van Okabe’s werk sterk naar voren komt. Er hangen foto’s van haar geliefden, die in het ziekenhuis worden voorbereid op sekseveranderende operaties. Het zijn indringende beelden van privé-situaties.
De foto’s zijn afgedrukt op een klein formaat en schuilen in een zwart frame. Het zijn deze beelden die de tentoonstelling een educatief politiek karakter geven, wat in de Westerse wereld wellicht niet nodig was geweest. In Japan is het taboe op transseksualiteit echter zo groot dat het als dapper gezien mag worden om zulke foto’s te maken en te laten zien aan de buitenwereld.
Untitled from the series Dildo 2007 – © Momo Okabe
Verstilde stadslandschappen
Naast de beelden uit het ziekenhuis, toont de serie Dildo verschillende foto’s van verstilde stadslandschappen, die de tentoonstelling tot een overtuigend geheel maken. Niet alleen toont Okabe zich een verhalenverteller met de rauwe realistische beelden uit het dagelijks leven, die gaan over hoop en verdriet, ook laat zij met de foto’s die de serie compleet maken, haar verbeeldingskracht zien. Met de gekleurde filters die een aantal van de foto’s hebben, creëert zij weer afstand tussen zichzelf als maker en de toeschouwer. Het zijn beelden met een intieme esthetiek en zij maken deze intrigerende tentoonstelling zeer de moeite waard.
