Opgezwolle

Langzaam maar zeker is Zwolle het brandpunt geworden van de Nederlandstalige hip hop. Het debuutalbum Spuugdingen op de mic hield de gemoederen in 2001 al bezig en deed uitkijken naar de tijd dat Opgezwolle verder zou opbloeien. In de tussentijd werden er banden gelegd met gelijkgestemden: lokale ’tjappies’ als de opvliegende rapper Jawat, producer Kubus en DuvelDuvel met zijn Rotterdamse rare rauwheid. Met het album Vloeistof (2003) nestelden de heren zich definitief diep in de Nederlandse hip hop scene. De formule? Eerlijke, nuchtere raps met de voeten stevig in een dikke modderlaag van hamerende beats. Dat deze calvinistische inslag nu zoveel zalen vult en platen doet verkopen is waarschijnlijk mede te danken aan de overdadigheid aan de alom aanwezige bling bling en bijkomende ergernissen. Er was wel weer eens behoefte aan wat tegenwicht. Opgezwolle kan het ondertussen weinig schelen; de ‘hype’ speelt zich vooral af in het westen. Buiten het westen is het gewoon muziek maken. En dat is maar goed ook. Eigen wereld is simpelweg het volgende hoofdstuk, maar overtreft ondertussen wel alle verwachtingen.

Het Tom-Waits-in-de-regengevoel

Niet alleen zijn de rhymes van Sticks en Rico naadloos op elkaar afgestemd, ze vallen ook als eenheid samen met de unieke hip hop beats. Voormalig drummer Delic zet een onvergelijkbaar nieuw geluid neer: geen stoffige platensamples, maar een hybride van Autechre-iaanse elektronica en een zigeunerziel. Zingende zagen, accordeons en veel duistere echo’s, het Tom-Waits-in-de-regengevoel, maar dan anders. Nagemaakt brengt de melancholieke duisterheid bijvoorbeeld met slome Ed Rush & Optical-achtige zoemers. Op een van de beste tracks Balans spreekt Shy Rock (oude hip hop bekende, o.a. van Postmen) een woordje Nederlands mee en rapt over Delics meest avontuurlijke breaks en drumloze vlagen.

Zwollinezen

Naast verhalen over hun stad, skills en eigen wereld, wordt er ook scherp gekeken naar de buitenwereld en dat zonder prekerig te worden. Zoals een cyborgachtige Rico in Elektro stress die zich verwondert over de onmisbaarheid van mobieltjes met camera. Made in NL is een andere parel waarin feilloos de Nederlandse hypecultuur op z’n plek wordt gewezen: “Zodra er start speelt de rest mee in het spel // Een schaap over de dam, dan volgen er meer // Veel geschreeuw voor de wol die je scheert”. De ‘Zwollinezen’ roken ondertussen gewoon shag van Van Nelle, af en toe een ‘snaak’ en staan “niet in de VIP, maar midden in het publiek”.

De grote kracht van deze plaat is dat het zonder enig spoor van voorbedachte hits of opsmuk een geheel vormt en je dwingt de eigen wereld van de boys opnieuw te verkennen. De feilloze overgangen tussen de nummers en het gebrek aan onzin tussendoor helpen daarbij. Let op, er komt meer uit deze stal dit jaar, zoals een soloalbum van Sticks getiteld Fakkelteit. Het blijft jammer dat de Nederlandse taalgrens zo beperkend is. Deze muziek verdient expansie.