Aan de overkant (Huis aan de Amstel)

Kleine kinderschoentjes lopen over de brug. Bedachtzame stapjes over de oude stenen, aarzelend als de stenen wijken. De schoentjes worden groter, worden klompen, gympen, regenlaarzen… Het zijn de schoenen van Hanna en Zakka. Hanna woont aan de ene kant van de stad, en Zakka aan de overkant. Zakka haalt Hanna elke dag op om samen naar school te gaan en Hanna’s moeder vindt Zakka’s vader de beste bakker van de stad. Maar terwijl Hanna en Zakka met elkaar opgroeien, begint het gepraat, het gekonkel en komen er verwijten. En op een dag haalt de bakker Zakka van school af; ze beweren daar dat God een zoon heeft! Zakka en zijn vader komen sindsdien nauwelijks meer aan de andere kant. En op een nacht begint het schieten; het is oorlog in de stad.

Klein verhaal

In korte scènes zetten de spelers van Huis aan de Amstel een kleine samenleving neer die worstelt met de oorlog. Met snel wisselende perspectieven wordt de worsteling geschetst die de stad in zijn greep houdt. Hanna en Zakka waren nog kinderen toen de oorlog begon, maar wat zijn ze eigenlijk na de oorlog – kind of al volwassen? Hun ouders zijn over en weer vervreemd van elkaar, de brug is kapotgeschoten en contact met de overkant is uit den boze.

Brug en Rivier

De brug, die heeft zijn eigen verhaal in de voorstelling Aan de Overkant. Hij kent de mensen langer dan vandaag of gisteren. De enige die er eerder was, is de rivier. Maar dat is zo’n wispelturig wezen, zo vol van zichzelf, dat de brug haar liever kwijt is dan rijk. Roel Adam speelt de rol van brug met een grote vanzelfsprekendheid; met een simpel wit bestoft hoedje op is hij een eigenwijze Brug met karakter. Antoinette Jelgersma is helemaal op haar plaats als de behaagzieke Rivier, met haar glinsterend blauwe haren.

Brug en Rivier zijn een humoristisch stel; hilarisch zijn ze vooral wanneer er na de oorlog weer een nieuwe brug moet komen, en de twee tegen elkaar uitgespeeld worden door een listige ingenieur van het type spelshowhost uit de jaren vijftig. Brug en Rivier zorgen daarmee voor de nodige lichtheid, want, ook al vergeet je dat bij aanvang, de voorstelling is in eerste instantie gemaakt voor kinderen. Die kinderen kunnen het gekke gekibbel tussen Rivier en Brug wel gebruiken bij zo’n serieus onderwerp. Het geeft ze een beetje lucht na de mooie, maar vaak schrijnende scènes tussen Hanna, Zakka en hun ouders.

Raak en invoelbaar

Toch draait Aan de Overkant om het verhaal van Hanna en Zakka. De felle Hanna moet niets meer weten van haar vroegere maatje Zakka. Zij van de overkant hebben toch al hun huizen kapot gemaakt? Zakka is zijn broer verloren in de oorlog, voor hem is er maar één kant die dat te verwijten is; de kant van de stad waar Hanna woont. De dialogen tussen Hanna en Zakka en tussen beide kinderen en hun omgeving zijn raak geschreven en invoelbaar. De jonge generatie zit vol vijandigheid, en als Hanna’s moeder naar de overkant wil – “de oorlog is toch al vijf jaar voorbij?” – dan volgt er een heftige confrontatie tussen moeder en dochter. Volwassenen blijven niet hangen in ruzie maken, die praten met elkaar, zegt de moeder. Maar Hanna vindt het maar niks om volwassen te worden, want wat schiet je daar nou mee op?

Zal de brug herbouwd worden? Zal de vader van Zakka weer brood gaan bakken? En wordt het lichaam van Milo, Zakka’s broer, ooit gevonden en begraven? De antwoorden liggen in een prachtige tekst van een evenwichtige voorstelling. Het klein gehouden Aan de Overkant verdient een groot publiek, van alle leeftijden.

Aan de overkant is nog te zien t/m 18 december 2005. Meer informatie over speeldata is te vinden op de website van Huis aan de Amstel.