Drama en erotiek

Het Rembrandthuis toont een overzichtstentoonstelling van beeldend kunstenaar Kurt Löb. Het is een representatieve keuze uit zijn veelzijdige oeuvre. Löb als de vertellende schilder, de schilderachtige tekenaar, de gepassioneerde illustrator van literaire teksten, de typograaf en de ontwerper van boekbanden. Het is duidelijk dat het hier gaat om een kunstenaar die ook gefascineerd is door literatuur.

Plaatje bij het praatje?

Kurt Löb, Zomernacht. Olieverf, 1972.

Kurt Löb werd geboren in Berlijn in 1926. Op dertienjarige leeftijd vluchtte hij met zijn familie naar Nederland, waar hij aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunst in Amsterdam studeerde en zich ontwikkelde tot een begenadigd tekenaar en schilder. Al vanaf het begin van zijn carrière is Löb gefascineerd door literaire teksten en voorzag hij vele meesterwerken van illustraties. Op de tentoonstelling zijn daarvan een paar prachtige voorbeelden te zien, zoals de illustraties bij het werk van Gogol, De Maupassant, Tsjechov, Böll en zelfs van Annie M.G. Schmidt. De illustraties van Kurt Löb zijn nooit ondergeschikt aan het verhaal. Het zijn geen plaatjes bij het praatje, maar kleine meesterwerkjes die de sfeer, de dramatiek en de erotiek van het verhaal zo verbeelden, dat de fantasie van de kijker geprikkeld wordt. Ook zonder het verhaal blijven de beelden overeind. Het zijn illustraties die een eigen verhaal vertellen en door de vloeiende lijnen en uitgebalanceerde schaduwen een arsenaal aan emoties oproepen.

Krachtige vrouwen vs. sulletjes

Kurt Löb, Vrouwelijk halfnaakt. Illustratie bij gedicht van Han G.

Verdriet, genot, vertwijfeling of lust, nederigheid of ijdelheid, onnozelheid of doortraptheid – bij Löb worden menselijke emoties trefzeker weergegeven. Ook in zijn schilderijen zijn de emoties en expressies krachtig neergezet. De schilderstijl van Löb doet denken aan de late impressionisten en de expressionisten. Dik opgebrachte lagen verf, krachtige verfstreken en een donker kleurenpalet roepen een mysterieuze en duistere sfeer op. Als thema keren steeds weer de wulpse, rondborstige, rijpe vrouwen terug die door hun weldadige lichaamsvormen een enorme sensuele uitstraling hebben. Staand, dansend, liggend of zittend op de rand van doorwoelde bedden, Löb laat zijn vrouwen nooit onderdanig of ondergeschikt aan de man zijn. Het zijn juist de mannen die het onderspit moeten delven, doordat ze neergezet worden als lulletjes rozenwater.

Menselijk drama

Kurt Löb, Oude portretschilder. Offset kleurenlitho, 1978.

Löb heeft ook veel getekend en geschetst tijdens rechtszittingen. Hierbij gaat het hem vooral om de mens in al zijn kleine of grotere dramatische situaties. Hij schetste in de rechtszaal verschillende rechtszaken, die hij daarna in zijn atelier uitwerkte tot schilderijen. In tegenstelling tot deze schetsen werden de menselijke eigenschappen en karakters in zijn schilderijen uitvergroot tot absurde proporties. Hierdoor zijn het karikaturen geworden die iedereen meteen zal herkennen. De sfeer en stijl van zijn rechtbankschilderijen doen trouwens sterk denken aan het werk van de Franse kunstenaar Honoré Daumier.

Kurt Löb is altijd ver van moderne kunststromingen vandaan gebleven en daardoor doet zijn werk nu enigszins gedateerd aan. Toch heeft hij een indrukwekkend oeuvre opgebouwd waarbij zijn illustraties het absolute hoogtepunt vormen. Löb is dus geen illustrerende schilder, maar een fabelachtige illustrator.