Van de stomme film tot ‘La Vita è Bella’

In tegenstelling tot veel andere geschiedschrijvers heeft Wood er voor gekozen om in Italian Cinema geen chronologische structuur aan te houden. Het eerste, en langste, hoofdstuk behandelt de hele Italiaanse filmgeschiedenis en beschrijft in grote lijnen de meest belangrijke en opvallende kenmerken. Van de stomme film, via de fascistische cinema tot aan La Vita è Bella – alle oude bekenden komen aan bod. Ook de relevante ontwikkelingen op sociaal-maatschappelijk vlak en hun invloed op het filmklimaat worden beschreven.

Relativerend

Na dit eerste inleidende hoofdstuk pakt Wood verschillende onderwerpen uit de rijke filmgeschiedenis en behandelt deze in aparte hoofdstukken. Zo analyseert ze de historische, epische films, waarmee Italië vooral in de eerste decennia van de filmgeschiedenis grote indruk maakte en een wereldwijde voortrekkersrol had. Uiteraard wijdt ze ook een apart hoofdstuk aan het neorealisme. Ze beschrijft het als een aparte stroming, maar relativeert deze claim direct weer. Want hoe invloedrijk deze stroming ook was, veel mensen weten niet dat de neorealistische films een ongelofelijk klein aandeel in de totale productie van Italiaanse films hadden. Veel fans van het neorealisme (geïnspireerde regisseurs, cinefielen, filmdocenten) dichten het een grotere rol toe dan het daadwerkelijk had. Verder geeft Wood aan dat het neorealisme pas een decennium later werd opgenomen in de internationale cinematografische canon.

Verplicht

Na het neorealisme bespreekt Wood in een wel heel mager hoofdstuk de Italiaanse auteursfilm. Wood denkt in tien pagina’s het belang van grote filmauteurs als Visconti, Fellini, Rossellini, Pasolini en Antonioni te kunnen aangeven en als ik dit mager noem, is het nog een understatement. Aan de andere kant zijn er al talloze boeken aan bovengenoemde grootheden gewijd, dus het zij haar vergeven dat ze ons meer informatie en een uitgebreide analyse onthoudt. Nadat Woord met sneltreinvaart de Italiaanse filmauteurs behandeld heeft, stelt ze in een verplicht aandoend hoofdstuk het gendervraagstuk aan de orde. Zelf ben ik geen groot voorstander van het genderdenken, omdat je naar mijn mening in bijna elke film alles kunt vinden wat je maar wilt (genderverhoudingen, discriminatie, seksualiteit, nazisme, etc.), zolang je met de door jouw gewenste bril naar een film kijkt. De reden dat Wood een hoofdstuk over gender heeft opgenomen in haar boek, heeft ongetwijfeld veel van doen met het feit dat Laura Mulvey, de Godmother van het genderdenken, haar collega aan het Birkbeck College is.

Academisch

Wood hanteert een opvallende academische schrijfstijl. Al haar beweringen worden goed onderbouwd, talloze boeken worden aangehaald en de tekst staat vol met noten en literatuurverwijzingen. Italian Cinema heeft hierdoor eerder het karakter van een academisch proefschrift dan een fijn leesboek voor de filmliefhebber. De één houdt erg van zo’n stevige stijl, een ander vindt dit niet prettig lezen.

Italian Cinema is geen boek voor iemand die meer te weten wil komen over Italiaanse films (qua inhoud en thematiek), maar geeft wel een gedegen schets van de filmsociologische achtergronden waartegen je Italiaanse films moet plaatsen. Wood is een gedegen verzamelaar van feiten over bezoekersaantallen, arbeidsrelaties en geschiedenis, en heeft dit alles gebundeld. Gezien het feit dat Wood uit alle andere boeken de belangrijkste informatie geselecteerd heeft, doet Italian Cinema wel wat denken aan een Best of... Als lezer heb je haast alles al wel een keer voorbij zien komen in de boeken van Wiegand, Landy of Bordwell & Thompson. Dit neemt niet weg dat Italian Cinema een mooi, compleet overzicht is met hier en daar leuke ‘kleine’ feitjes die je echt nog niet wist.

Italian cinema is te verkrijgen bij de gespecialiseerde boekhandel, te bestellen bij de uitgever of aan te schaffen via internet.