Veel woorden en uiteindelijk ook wol
De verteller van het verhaal komt op een dag in het bezit van een vijftal cassettebandjes. “De vijf bandjes zijn gemerkt met een archaïsch vignet dat een felrood gekleurde man voorstelt, een vuurrode man of, vrij vertaald, de Scharlaken Man.” Hiermee begint de nieuwe roman van Paolo Maurensig én het verhaal van een man zonder verleden.
De bandjes bevatten de gesprekken tussen een psychiater en een man die zijn geheugen is kwijtgeraakt. De man praat over de kliniek waar hij in behandeling is en over het stripverhaal dat hij tekent: De Scharlaken Man. Langzaam maar zeker ontvouwt zich het verhaal rondom het verleden van de man. Hoe meer hij vertelt, hoe meer hij over zichzelf ontdekt. Totdat hij het verleden niet meer uit de weg kan gaan en onder ogen moet zien. Maar is dit nieuw verkregen inzicht nu echt de werkelijkheid?
Lof of sof
~
Het lijkt misschien een paradox, maar uiteindelijk is het alleen de psyche die lijdt onder het feit dat ze sterfelijk is, want het lichaam wordt getransformeerd, levert zich over aan de aardse elementen, terwijl het bestaan ervan wordt voortgezet door de soort, die over alle mogelijkheden beschikt om zich eindeloos te vereeuwigen.
Dit is slechts één zin van een betoog dat zich over zes pagina’s uitstrekt. Om een paar pagina’s later nog eens dunnetjes overgedaan te worden, maar nu in een korte versie van twee pagina’s, die dan ook eindelijk de vaart weer in het verhaal brengt en de volgende fase van het boek inluidt.
Ingezakt
Door het breedsprakerige taalgebruik, het afdwalen van de verhaallijn en de vele filosofische verhandelingen van de personages verliest het boek een groot deel van zijn vaart. Na de initiële nieuwsgierigheid die opgewekt wordt door de onbekende situatie waarin de hoofdpersoon zich bevindt, zakt het boek behoorlijk in. In het middengedeelte van de roman worden personages en gespreksonderwerpen geïntroduceerd waarvan je jezelf op dat moment afvraagt waarom ze überhaupt aangehaald worden. Pas tegen het eind word je weer wakker geschud. Opeens staat de wereld op zijn kop.
Gebruikelijk
Het eind van De Scharlaken Man is totaal niet wat je ervan verwacht. Als je het middendeel overleeft staat je echt een verrassing te wachten. De informatie, de personen, de gesprekken: ze krijgen allemaal opeens een andere betekenis. Het waren niet allemaal overbodige uitwijdingen, maar ze dienden wel degelijk een doel in het verhaal. Dit neemt niet weg dat het middengedeelte van de roman nog steeds het zwakste deel van het boek blijft, maar je kunt er nu beter mee leven. Je hebt zelfs bijna de neiging terug te bladeren om je beeld te completeren.
De Scharlaken Man vormt een uitdaging voor de lezer, doordat het zich zo langzaam naar het einde sleept. Degene die echter de finish bereikt kan op een grote beloning rekenen. Een goed einde moet je nooit verraden, maar één ding wil ik hierover wel kwijt. Degenen onder u die The Usual Suspects hebben gezien en het een goede film vonden, zullen niet teleurgesteld zijn in deze roman. Net als bij die film zul je na afloop nog even stomverbaasd voor je uit zitten staren en je afvragen wat er nu eigenlijk allemaal gebeurd is.
