De fascinerende stad van Paul Noble

Paul Noble, Mall

De fantasiestad van Noble roept associaties op met utopistische stedenbouwkundige plannen, met het verschil dat Nobson Newtown geen mooie toekomst belooft. De tekeningen zitten vol sporen van vernietiging en bizarre details. De vorm van de gebouwen is onpraktisch, want gebaseerd op driedimensionale letters uit het door de kunstenaar ontworpen lettertype Nobfont. Een rijtje gebouwen vormt zo een woord: taal is bij Noble letterlijk de bouwsteen van de beschaving. Het stedenbouwkundige karakter van de tekeningen wordt ook afgezwakt door cartooneske details, die bovendien de maatschappijkritiek die uit de tekeningen lijkt te spreken relativeren met humor.

Judas als drol

Eén van de tekeningen laat een gebouw zien, dat door de stenen te ‘lezen’, een winkelcentrum blijkt. De vormgeving verwijst echter naar verschillende religieuze gebouwen en op de gevel is Judas te zien in de vorm van een drol. In dit gebouw wordt de God of Shopping aanbeden, aldus de catalogus. Juist door de complexiteit van de tekeningen ontstaat een ambigu en genuanceerd beeld dat het onmogelijk maakt te stellen dat Noble hier slechts kritiek geeft op de moderne consumptiemaatschappij. Door de gedetailleerde uitwerking van de beelden krijgen de tekeningen een anekdotisch karakter en worden derhalve meer dan een sombere toekomstvoorspelling.

Bizarre objecten

Paul Noble, Egg

De tekeningen zijn aangevuld met enkele objecten die verwijzen naar onderdelen van Nobson Newtown, waaronder een kamerscherm met marqueterie dat in z’n truttigheid als object prettig contrasteert met het bevreemdende landschap dat erop geborduurd is. Daarnaast is een enorm gipsen ei te zien, dat geheel is bedekt met stripachtige tekeningen vol menselijke resten en dieren in bizarre situaties; volgens de kunstenaar is de sculptuur een kruising tussen een Fabergé-ei en een Griekse urn.

Nobles belevingswereld

Een bezoek aan de expositie en het lezen van de catalogus – de eerste monografie over Noble – is als het langzaam leren kennen van een nieuwe liefde. Wellicht meer dan dat je bekend raakt met de fantasiestad (de stad is te surrealistisch om je als echt voor te stellen), verdiep je je in de innerlijke wereld van Noble. Steeds zijn er nieuwe details in de tekeningen te ontdekken die wijzen op weer een fascinatie. Een aanzienlijk deel van de catalogus is gevuld met beelden en teksten die Noble zelf geselecteerd heeft en die een beeld geven van zijn belevingswereld, van dingen die hij in zijn jeugd heeft gezien, thema’s die hem fascineren (zoals eieren, konten, ruïnes), teksten die hem ooit aanspraken. Hier doorheen bladeren is als neuzen in iemands geest. De kunstenaar trekt je zijn wereld in, een wereld die onherbergzaam is en decadent, maar ook humoristisch en treffend weet te spreken over onze eigen wereld.