Onbeantwoord, toch interessant

Fascinerend is Niemandsland in ieder geval wel. Niet in de laatste plaats omdat de zinnen die worden uitgesproken zijn doorspekt met symboliek. En als je even je ogen dichtdoet en luistert naar de vaak poëtische zinnen, word je meegenomen naar een andere wereld. Een literair genot om naar te luisteren. Maar de acteurs weten ook zeker je aandacht vast te houden. Hun houding en manier van kijken zegt soms meer dan woorden.

Landré

Niemandsland draait voornamelijk om gesprekken tussen twee oude mannen. Spooner is er één van en wordt gespeeld door Lou Landré. Het is zijn laatste stuk, want na veertig jaar theater houdt Landré het voor gezien. Een gemis voor het Nationale Toneel, want deze man heeft heel wat in zijn mars. Nadat hij vorig seizoen al schitterde in Poker, haalt hij nu ook weer het beste uit de kast. Wat een ongelooflijk onplezierig mannetje weet hij hier neer te zetten. Hoe hij bepaalde zinnen weet uit te spreken, bezorgt je kippenvel. Maar er kan ook om hem gelachen worden als hij als een bezetene een champagne-ontbijt verorberd. Landré weet hoe het moet.

Grimmiger

Maar dan nog even terug naar het verhaal. Waar de twee mannen elkaar van kennen, of ze vreemden zijn of vrienden, is onduidelijk. Terwijl de flessen drank steeds leger raken, wordt het gesprek tussen beide heren steeds grimmiger. En dan zijn er ook nog twee ‘bedienden’. Bij hun rol kunnen ook vraagtekens gezet worden. Wat Pinter precies bedoelt met Niemandsland is vaag. De schrijver in kwestie zwijgt in alle talen.

Eigen invulling

Het Nationale Toneel zou lef hebben getoond als ze hun eigen interpretatie hadden gebracht. Voor een deel hebben ze dat ook wel gedaan, maar de onduidelijkheid blijft. Vragen worden nog steeds opgeroepen en niet beantwoord. Precies zoals Pinter het bedoeld heeft. De nadruk ligt op de teksten, daardoor komt het stuk in het begin langzaam op gang en door de vaagheid is twee uur wellicht iets aan de lange kant.

Vrije loop

Regisseur Antoine Uitdehaag heeft wel z’n best gedaan er iets moois van te maken en de juiste toon te vinden. Zelfs met een tikje humor. Want dit stuk is gewoon niet gemakkelijk om te brengen. Probeer maar eens een acteur zo ver te krijgen in dit onduidelijke stuk te stappen. Maar met de juiste acteurs (Caro Lenssen, Lou Landré, Hajo Bruins en Peter Bolhuis) is het geheel toch fascinerend. Antwoorden kun je ook zelf bedenken natuurlijk. Laat je gedachten de vrije loop. Maar als je echt niet met onbeantwoorde vragen om kan gaan, is het verstandig deze voorstelling links te laten liggen.

Niemandsland wordt nog tot en met 20 november 2004 in de theaters gespeeld.