Klein verhaal, grote emoties

Tijdens de vroege winter van 1988, in een lommerrijke buurt in Tokio, leidt een schrijversechtpaar een tamelijk tevreden leven. In een kleine dienstwoning, die ze huren van een oud vrouwtje, slijten ze hun dagen – voornamelijk nachten. Zwijgend werken ze tegelijk aan hun opdrachten. Dan verschijnt Pukkie in hun leven. Een gevlekte Japanse poes die aan de buren toebehoort. Maar Pukkie houdt ervan om op avontuur te gaan en komt van lieverlede steeds vaker op bezoek. De twee schrijvers beginnen uit te kijken naar haar komst en raken verknocht aan het dier. Liefdevol, alsof het over een kind gaat, tekent Hiraide hun gevoelens op:

Zodra ze, gekruld als zo’n antieke kommavormige kraal, op de sofa in slaap viel, beving ons een diepe vreugde, alsof het huis zelf dit tafereel aanschouwde. (…) Ik zag nergens een groter ‘prachtstuk’ dan Pukkie, niet op de tv en ook niet op een kalender.

Vreugde en verdriet

Takashi Hiraide, naast schrijver professor kunstgeschiedenis aan de Tama Universiteit in Tokio, moet een bedachtzaam man zijn. Met een elegante rust beschrijft hij het andere leven in de miljoenenstad. Een leven waarin de voorbijrazende tijd geen vaart mindert, maar wel een breder pad toont. Met oog voor het kleinste detail verkrijgt het leven een vleugje poëzie. Door de komst van Pukkie observeert en absorbeert het echtpaar het leven aanzienlijk intenser. Niet enkel vreugde, ook verdriet. Want Pukkie sterft en hun droefheid is groot. Ook grote universele gevoelens van rouw, niet alleen om Pukkie, maar om allen die ons dierbaar zijn, weet Hiraide prachtig te vangen. Hij schrijft:

Waarom willen we op de plek staan waar het lichaam van een dode geborgen ligt? Waar komt dat verlangen vandaan? Het is een verlangen om te bevestigen hoe dierbaar en onvervangbaar iemand is die we voorgoed hebben verloren, en een uitdrukking van onze wil om voortaan met die persoon verbonden te zijn via een doorgang naar een andere dimensie.

Melancholie
De plek waar hun geliefde kat begraven ligt is echter onbereikbaar. Een bezoek aan het graf? De buurvrouw en vroegere bezitter van Pukkie wil het om mysterieuze redenen niet hebben. Wanneer de twee schrijvers ook nog eens noodgedwongen moeten verhuizen doen ze dit met pijn in het hart. Het liefst waren ze zo dicht mogelijk bij Pukkie in de buurt gebleven. Vol melancholie pakken ze hun herinneringen in. Te voet is het zeven minuten naar Pukkies zelkova, de plek waar zij begraven is. ‘Ja, wie weet konden we samen met de wuivende zelkova’s buiten voor het raam de zelkova van Pukkies huis wel zien wuiven.’ Het zijn deze opmerkingen die van De kat een juweeltje van een boek maken. Sommigen zullen Hiraides schetsen (onterecht) als sentimenteel afdoen. Zeker in een tijd waarin het wereldnieuws nooit harder is geweest, durft Hiraide onze diepste en meest basale emoties aan te spreken – en daar is lef voor nodig. Liefde, verlies, momenten van geluk, verdriet; ga op zoek naar reflecterende kattenoogjes en laat u ontroeren.