Een onvervalste tragedie

Een schrijver van een zoetsappige roman, een na het verlies van hun ouders zwaar getraumatiseerde broer en zus, een noodlottige driehoeksverhouding; bij het lezen van de achterflap kruipt een onbedwingbare drang tot lezen niet acuut door de aderen. Het verhaal is, zoals Flaubert zou zeggen, nogal smal. Maar de schrijver heet Yves Petry (1967) en heeft al een aantal uitstekende romans afgeleverd, zoals De achterblijver en het met de Libris Literatuurprijs bekroonde werk De maagd Marino. En ja, na twintig pagina’s is duidelijk dat ook diens jongste schepping moeiteloos aanhaakt bij zijn constante niveau van de afgelopen jaren.

Een levenslange strijd
Over deze driehoeksverhouding verhaalt Alex Jaspers, een schrijver die na een succesroman hevig twijfelt aan zijn geloofwaardigheid. Op zoek naar zijn eigen stem laveert hij tussen het schrijven van onverkoopbare, maar oprechte boekjes (verhalend over zijn leven als homoseksueel) of bleke, halfzachte  romans die gretig aftrek vinden bij vrouwen van middelbare leeftijd. Uiteindelijk begint hij aan het manuscript waar geen ontkomen aan is. De geschiedenis die zijn leven beheerst moet worden verteld. Schrijven zonder concessies. Of zijn partner én uitgever Henk het nu wil publiceren of niet. Zoals Alex Henk uitlegt: ‘Ik wil mijn boodschap niet afstemmen op de ontvangstfrequentie van jouw dames. Sterker, ik heb geen boodschap.’

Deze geschiedenis begint op de laatste zaterdag van juni 1986. Jasper en Kristien Fielinckx maken zich op voor de jaarlijks terugkerende vakantie met hun ouders. Om de verveling de baas te blijven neemt de zeventienjarige en hevig verliefde Jasper een tas vol boeken mee. Bij vertrek leest hij Kafka’s Liefdesbrieven. Een half uur later zijn zijn ouders dood en begint voor broer en zus een levenslange strijd. Een strijd die beiden op hun eigen wijze voeren. Na het auto-ongeluk is Jasper als een lege huls, literatuur interesseert hem niet meer; eigenlijk interesseert niets hem meer. Zus Kristien komt er wonderbaarlijk goed vanaf en lijkt enkel last te hebben van de gebruikelijke symptomen na zo’n traumatische ervaring. Is het vreemd dat ze een kind wil? Is het vreemd dat ze de homoseksuele Alex vraagt of hij de vader wilt zijn? Kristien weet Jasper te overtuigen: ‘De band van vlees en bloed met het verleden is gebroken. Er blijven alleen herinneringen over. (…) Ik heb een band van vlees en bloed met de toekomst nodig.’

Uitbarsting
Petry weet de individuele worsteling van al zijn personages invoelbaar te maken door het beschrijven van hun daden, gesprekken, gedachten. Het verhaal speelt zich tussen de regels af. Grote emoties ontbreken, een traan valt als manipulatiemiddel, achter een vriendelijk woord schuilt een donker plan. En onder deze geharde laag cement borrelt het, is het wachten op een uitbarsting. Niet of, maar wanneer deze plaatsvindt is de vraag. Dat we hier met een onvervalste tragedie te maken hebben en dat er in een tragedie tenminste een dode moet vallen, doet niets af aan de spanning van het verhaal. Petry weet deze tot het einde toe vast te houden. Liefde bij wijze van spreken is te lezen op meerdere niveaus. Lees het als een tragische, jammerlijke geschiedenis. Probeer het point of no return te vinden; is dat het ongeluk of was er nadien wellicht nog een moment om aan de noodrem te trekken? Lees het ook als een commentaar op de hedendaagse literatuur. Een wereld waarin succes en verkoopcijfers een carrière maken of breken. Maar bovenal: lees het.