Film / Films

The Discovery Of Heaven

recensie: The Discovery Of Heaven

Ik begrijp eerlijk gezegd niet wat er zo onverfilmbaar zou moeten zijn aan Mulisch’ Ontdekking van de hemel. Schrap alle encyclopedische feitjes, negeer de kinderachtige wetenschappelijke en politieke visies en wat overblijft is een merkwaardige metafysische fantasie. Fantasieën lenen zich naar mijn mening uitstekend om verfilmd te worden, zo ook het negenhonderd bladzijden lange verhaal van Neerlands grootste fantast.

~

God heeft zo langzamerhand genoeg van de mensheid. De mensen met hun vrije wil en tomeloze arrogantie denken dat ze zelf heersers van het universum geworden zijn. God heeft daarom besloten dat hij de tien geboden terug wil. Aangezien het de engelen verboden is zelf naar de aarde te gaan, moeten ze van boven af zorgen dat de juiste persoon gecreëerd wordt die in staat is de tien geboden op te sporen en naar de hemel te brengen.

Nou weten we allang dat Gods wegen ondoorgrondelijk zijn, maar de wegen van de met de opdracht belastte engelen zijn helemaal absurd te noemen. Oorlogen, misdaad, noodweer en meteorieten worden uit de kast gehaald om alles naar wens te laten verlopen.
De engelen zorgen ervoor dat Onno (Stephen Fry) en Max (Greg Wise) elkaar ’toevallig’ ontmoeten. Tussen beide mannen ontpopt zich de ultieme vriendschap. Ze gaan volledig in elkaar op tot dat Ada (Flora Montgomery) verschijnt. Tussen hen drieën onstaat een merkwaardige relatie waar uiteindelijk de uitverkoren Quinten (Neil Newbon) uit voortkomt. Zal hij de stenen tafelen weten te vinden en zijn leven willen opofferen?

De verwachtingen van The Discovery Of Heaven waren zeer hoog gespannen; de verfilming van de bekendste Nederlandstalige roman in combinatie met een voor Nederlandse begrippen gigantisch budget van dertig miljoen gulden. De eerste berichten in de pers deden vermoeden dat het hier om een meesterlijke verfilming zou gaan. Ik kan me voorstellen dat zo’n dure productie de steun nodig heeft van de pers, maar ik ben zelf ernstig teleurgesteld in het eindresultaat.

~

The Discovery Of Heaven is in de eerste plaats geen coherente film geworden. De scènes zijn een lappendeken zonder een goede continuïteit. Dit werkt vanaf het begin tot eind zeer storend. Het fragmentarische karakter zorgt er tevens voor dat de onderliggende relaties in het geheel niet uit de verf komen. De vriendschap tussen Onno en Max lijkt dan ook meer op een absurd toneelstukje dan op een symbiotische relatie.

Ten tweede vind ik de adaptatie van Edwin de Vries van een hapsnap-niveau. Hijzelf denkt daar anders over: “Het is natuurlijk een enorme uitdaging om uit zulk rijk materiaal en zo’n perfect geconstrueerd verhaal een goed script te maken. Maar ik geloof dat we erin geslaagd zijn om uit het boek een spannend, avontuurlijk en emotioneel filmverhaal te destilleren.” Spannend is de film in het geheel niet en het avontuur en emotionaliteit zijn helemaal ver te zoeken. Wat mij betreft is The Discovery Of Heaven dé film vol gemiste kansen. Met een hermetischer geschreven script en met meer gevoel voor regie was het wel een geslaagde verfilming geworden. Jammer dat zo’n film het toonbeeld moet worden van grote Nederlandse filmproducties.