Kunst / Expo binnenland

Een persoonlijke reis

recensie: JH Engström - Close Surrounding

In een vogelvlucht van Zweden naar Parijs? In het Foam is dat nu mogelijk. Close Surrounding brengt je er naartoe met de foto’s van JH Engström. Een tentoonstelling waarbij het contrast tussen het platteland en de stad centraal staat.

JH Engström, From the series Far from Stockholm, 2013 © JH Engström

JH Engström, From the series Far from Stockholm, 2013 © JH Engström

JH Engström is afkomstig uit een dorpje in Zweden. Op tienjarige leeftijd verhuist hij naar de drukke stad Parijs en in zijn verdere leven blijft hij reizen tussen de tegenpolen dorp en stad. De tentoonstelling begint zoals Engströms leven ook begon: in het rustige Zweden. Grote omlijste foto’s van het prachtige landschap zijn te zien in combinatie met portretten van mensen. Ensgström ziet Zweden als zijn thuis. Dit wordt getoond door een foto van een persoon die met graffiti ‘This is where I’am from’ op een muur schrijft. Zijn herinneringen legt hij vast in de foto’s van de natuur en de mensen, maar ook zijn er enkele unieke collages te zien waarin Engström zelf poseert in zijn omgeving. De zaal ademt, net als de foto’s zelf, rust door de geordende weergave van de foto’s.

Transit-zone

De overgang tussen de twee verschillende werelden wordt op een krachtige wijze getoond. Door grijze, overbelichte foto’s van een vliegveld wordt de reis tussen Zweden en Frankrijk sprekend. De donkere kiekjes wekken verschillende gevoelens op die Engström ook ervaren moet hebben, zoals angst, eenzaamheid en onzekerheid over wat komen gaat.

JH Engström, From the series Sketch of Paris 6, 2013 ©JH Engström, Courtesy Galerie VU

JH Engström, From the series Sketch of Paris 6, 2013 ©JH Engström, Courtesy Galerie VU

De andere wereld

In tegenstelling tot de geordende zaal van het platteland, staat chaos juist centraal in de zaal van stad. De omlijsting is hier achterwege gelaten, er zijn alleen kleinere foto’s te zien in zwart-wit en in kleur die als een collage zijn opgehangen. De ‘chaotische’ stijl waarop de foto’s tentoongesteld worden, komt overeen met de foto’s zelf, die een impressie geven van het turbulente leven in Parijs. In de eerste zaal bevonden zich foto’s van mensen en van de omgeving, in deze zaal worden helaas alleen foto’s van mensen getoond. Hierdoor valt het nauwelijks op dat de foto’s in Parijs zijn gemaakt. De ongeordendheid die de sfeer van een stad oproept, stoort ook enigszins. Bepaalde foto’s worden hierdoor namelijk in zekere mate aan het zicht onttrokken.

Persoonlijke touch

De sfeer van de verschillende plekken wordt heel goed weergeven in de foto’s. Het is duidelijk dat het om persoonlijke foto’s gaat die gevoelens, herinneringen en observaties uiten. De tentoonstelling geeft als het ware een kijkje in het leven van JH Engström. “Not even in photography is it possible to seperate objectivity from emotion” is een passende quote van hemzelf. Hoewel de foto’s op het eerste gezicht alledaags, toevallig en misschien wel betekenisloos lijken, wordt het al snel duidelijk dat het gaat om foto’s met een persoonlijk randje. Met Engströms stijl wordt dit versterkt: hij toont namelijk dat de foto’s slechts constructies zijn, niet de werkelijkheid zelf. Dit doet hij door soms nog delen van het negatief te tonen, de foto’s over te belichten of te vervagen en een mix van zwart-wit en kleur te gebruiken.

From the series Sketch of Paris 7, 2013 © JH Engström, Courtesy Galerie VU

From the series Sketch of Paris 7, 2013 © JH Engström, Courtesy Galerie VU

De zaal van de stad doet Parijs helaas weinig eer aan. Zweden wordt daarentegen wel goed vertegenwoordigd en als bezoeker krijg je een helder beeld over hoe het er aan toe gaat op het Zweedse platteland. De persoonlijke draai die Engström aan zijn foto’s heeft gegeven en de manier waarop deze tentoongesteld zijn, zorgen voor een goede sfeerimpressie. De landschapsfoto’s van Zweden zijn prachtig en op zichzelf al de moeite waard om de tentoonstelling te bezoeken.