De schoonheid van het conflict

In Foam is het recente werk van Richard Mosse (1980, Kilkenny, Ierland) te zien. Dit werk is gemaakt tijdens een langdurig bezoek aan Congo, waar Mosse met een filmploeg het geweld van de rebellen portretteerde. De tentoonstelling The Enclave bestaat uit een gelijknamige video-installatie en een aantal fotografische werken.

Drag, 2012 © Richard Mosse / Courtesy of the artist and Jack Shainman Gallery, New York.

Ware betekenis van magenta

In de uitgestrekte tropische landschappen zijn alle groentinten vervangen door magenta. Deze bedwelmende verandering geeft het beeld een dromerige sfeer. In de natuur, die in de beelden veel aanwezig is, heeft magenta echter een andere betekenis. Het is de kleur van geweld en liefde. Zo kleuren octopussen rood om vrouwtjes te verleiden, terwijl kleine dieren de kleur juist gebruiken om andere dieren te verjagen; ze lijken gevaarlijk of zelfs giftig.

Geweld is aanwezig in de foto’s, maar vooral ook veel te zien in de video-installatie The Enclave (2012-2013). De liefde weerspiegelt niet alleen in de schoonheid van de beelden zelf maar ook in de strijd die de rebellen al twintig jaar voeren voor hun vaderland.

Platon, 2012 © Richard Mosse / Courtesy of the artist and Jack Shainman Gallery, New York.

Ervaringen van wanorde en schoonheid

In de video-installatie The Enclave worden verschillende opnames van rebellengroepen en slachtoffers van geweld afgespeeld op tegenover elkaar geplaatste schermen. Door deze indeling lijken de verschillende groepen mensen uit de video’s regelmatig met elkaar in conflict te komen. De bezoekers weten niet waar te kijken. Ze staan, net als de bevolking van Congo, tussen groepen mannen met geweren in.

Op de fotografische werken komt de rebel minder prominent naar voren waardoor er meer aandacht overblijft voor het landschap. Dat is prachtig gefotografeerd en wederom lijkt de tropische omgeving afkomstig uit een droom. De toeschouwer kan zich echter nog uit de video-installatie herinneren wat de kleur werkelijk inhoudt. De foto’s hebben de context van The Enclave nodig om te kunnen communiceren.

The Enclave is een krachtige verbeelding van het geweld in Congo. De keuze om groen te veranderen in magenta lijkt cliché, maar biedt een mooi contrast tussen de verwachting van de bezoeker en de werkelijke betekenis van de kleuren. In de zalen met foto’s kunnen bezoekers nagenieten van alle schitterende landschappen, die in de video-installatie te snel voorbij gingen. Het geweld is hier zo mooi dat bezoekers eveneens acht slaan op de oorlog.