Grote meesters in kleine kiekjes

Brain Child, 2013, oil on canvas, Courtesy ZERP Gallery

De onderwerpen die Dondeyne afbeeldt zijn alledaags: ze kunnen zo uit een fotoalbum komen. Het zouden echter wel de beelden zijn waaraan liever voorbij gebladerd wordt. De werken hebben iets onheilspellends over zich. Een duistere sfeer die elke onschuldig ogende voorstelling belaadt met een voorgeschiedenis. Waarom zit de jongen in Territory (2009) op de kade, en zwemt hij niet verder? Dit ongemakkelijke gevoel wordt versterkt door de felle lichtval en harde schaduwen, die in veel van Dondeynes schilderijen aanwezig zijn. Territory verbeeldt het moment op een zomerse dag waarop veel gebeurt, maar de hitte te intens is om precies te beseffen wát. Dit moment wordt benadrukt door het spel van golvende lijnen die de toeschouwer net uit zijn concentratie weet te houden.

Ode aan de grote schilders

In de kunstkritiek wordt Dondeynes werk vergeleken met het impressionisme, vanwege de aanwezigheid van ‘het moment’ en de alledaagse onderwerpen. De schilderijen zijn inderdaad herkenbaar, maar niet alleen vanwege de gelijkenis met het impressionisme. Bow Fly (2007) lijkt weliswaar bijzonder veel op Édouard Manets Soap Bubbles (1867) en Fate (2010) lijkt veel op Claude Monets pogingen de Cathédrale de Rouen vast te leggen, maar verderop vinden we ook niet-impressionistische werken. The Awakening (2004) verwijst onmiskenbaar naar Nu Descendant un Escalier van Duchamp, Inside Out (2007) zou een Richter kunnen zijn en Image Building (2008) refereert naar de archieflades van Kiefer. Even verder zouden zo een Philip Pearlstein, Man Ray, Richard Long en Antoine Bourdelle kunnen hangen. We hebben te maken met een kunstenaar die zijn klassiekers kent.

Who Will Save Me?, 2009, oil on canvas

De duistere sfeer in de schilderijen maakt de voorstellingen realistisch. Het zijn toevallige beelden met een donkere, onderliggende laag. Om de verhalen in deze laag te ontdekken moet de toeschouwer eerst door het hypnotiserende lijnenspel heen kijken.

Schilderijen om te ontcijferen

De catalogus van de tentoonstelling laat zich lezen als een puzzelboek voor gevorderden. In elk werk zijn subtiele verwijzingen naar de kunstgeschiedenis te vinden. De catalogus weerspiegelt het oeuvre van een kunstenaar die door onheilspellende beelden heen kan kijken, zonder deze sinistere sfeer uit het oog te verliezen tijdens het schilderen.

Distances. Luc Dondeyne ● Boogaard, Oscar van den; Vanderstichelen, Sven; Verhoeven, Thibaut ● Mer. Paperkunsthalle & galerie Transit Mechelen ● 320 pagina’s ● 29,50 euro ● 9789490693978