Happy

Een riksjachauffeur uit de sloppenwijken van India opent de film. Hij vertelt dat hij ondanks zijn armoede gelukkig is, omdat hij familie en vrienden heeft. Een Amerikaanse vrouw vertelt vervolgens dat zij zich na haar gezichtsverminking gelukkiger voelt dan ervoor. Happy zet hiermee de toon, we zouden ons gelukkig moeten voelen met de dingen die we hebben en geen hebzucht moeten najagen. Kortom: geld maakt niet gelukkig.

Happy numbers

Om dit te bewijzen, worden verschillende onderzoekers en psychologen geïnterviewd die de wetenschap van geluk onderzoeken. De eerste cijfers die worden getoond, liegen er niet om, maar zijn tegelijkertijd ook niet verbijsterend. Ons inkomen is in de afgelopen vijftig jaar namelijk gestegen, maar ons geluk niet. Wat wel bewonderenswaardig is, zijn de resultaten die laten zien waaruit ons geluk bestaat. Zo wordt er gesteld dat vijftig procent genetisch is bepaald. Slechts tien procent bestaat uit status, geld, carrière en objecten. De resterende veertig procent bestaat uit gedrag en het maken van keuzes. Dat betekent dat we veertig procent van ons geluk zelf in de hand hebben en kunnen ontwikkelen. Zoals met alle vaardigheden baart oefening kunst en zul je, naarmate je jouw ‘geluksflow’ vaker ervaart, gelukkiger worden. Deze ‘flow’ kan gehaald worden uit bijvoorbeeld hobbies. Diepte-interviews met mensen over heel de wereld tonen aan dat de meesten van ons hun geluk vinden in altruïsme, tijd doorbrengen met familie en vrienden, delen met anderen en deel uitmaken van een gemeenschap.

Geluk moet je niet najagen

Happy geeft hiermee enigszins een vertekend en eenzijdig beeld van het begrip geluk. Er wordt bijvoorbeeld niet ingegaan op de vraag hoe we geluk ervaren en wanneer we geluksmomenten beleven. Het enige waar de makers op hameren is dat geluk in de kleine dingetjes van het leven zit. Daar kunnen wij in onze gejaagde westerse maatschappij nog iets van leren. We zijn te prestatiegericht, waardoor we het eigenlijke doel missen. De tien procent geluk die wij uit carrière en status halen, schijnt volgens de makers van Happy ook averechts te werken. Een inkijk in de Japanse cultuur laat zien hoe te veel werken kan leiden tot de dood. Helaas worden er in de documentaire geen andere ongelukkige voorbeelden gegeven.

Al met al is Happy hoopgevend, omdat we kunnen leren gelukkig(er) te zijn. De documentaire laat zien dat ‘zelfs’ arme mensen, of eigenlijk juist arme mensen, ook gelukkig kunnen zijn. Jammer genoeg biedt deze zes jaar lange zoektocht geen nieuwe inzichten. Het is eerder een verzameling van inzichten die we al hadden, verpakt in een nieuw jasje. Hoe dan ook, de verschillende prijzen die de film heeft gewonnen, zal Belic ongetwijfeld gelukkig stemmen.