Milieupolitiek drama met een geweten

In Promised Land is Steve Butler (Matt Damon) verkoper voor Global Crosspower Solutions, een aardgasbedrijf. Samen met zijn collega Sue Thomason (Frances McDormand) reist hij af naar het boerendorp McKinley, dat in economisch zwaar weer verkeert. Hier proberen zij om boorrechten te verkrijgen van zo veel mogelijk landeigenaren. Aanvankelijk doen ze goede zaken, totdat plaatselijke leraar Frank Yates (Hal Holbrook) de bewoners wijst op de potentiële risico’s voor de leefomgeving, waardoor degemeenschap besluit om pas drie weken later definitief over de kwestie te stemmen. Tot overmaat van ramp voor Steve en Sue duikt in de tussentijd de charismatische milieuactivist Dustin Noble (John Krasinski) op, die een fanatieke campagne beginttegen de komst van hun werkgever in het dorp.

David versus Goliath

Eén van de onderwerpen die in Promised Land wordt aangesneden is hydraulisch fractureren: een omstreden boormethode om diep in de bodem gas te winnen, waarvan verondersteld wordt dat het leidt tot de vervuiling van grondwater. De film zet wel een beetje aan het denken over de mogelijke ecologische implicaties van deze vorm van boren, maar besteedt daarnaast in eerste instantie voornamelijk aandacht aan de doortrapte praktijken die de machtige gascorporatie inzet om ingang te krijgen in de gemeenschap. Van Steve wordt verwacht dat hij ten koste van alles de doelstelling van zijn miljardenbedrijf zal verwezenlijken. Hij manipuleert en intimideert, vertelt leugens en biedt landeigenaren schamele bedragen die in geen verhouding staan tot de winst die Global Crosspower Solutions over hun rug zal verdienen. En als deze tactieken en het bieden van smeergeld niet het gewenste resultaat opleveren gaat hij over tot de sponsoring van het jeugdhonkbalteam. Ook organiseert hij een dorpsfeest om zo het vertrouwen van de bevolking te winnen.

Steve komt echter zelf ook uit een klein plattelandsplaatsje, dat ontwricht werd door de sluiting van een Caterpillar-fabriek. Door die achtergrond begint het dorpsleven steeds meer invloed op hem krijgen. Als hij vervolgens ook nog gevoelens krijgt voor een schooljuf (Rosemarie DeWitt) uit McKinley, komt hij in gewetensnood. De morele keuze die Steve vervolgens maakt, leidt tot een wending in het plot die de rest van de film behoorlijk voorspelbaar maakt.  

Zonder poespas

Ondanks deze nogal kunstmatig aanvoelende ingreep van de scenarioschrijvers, is Promised Land toch goed gemaakt. Met zijn rechttoe rechtaan regie focust de ingetogen film niet op ingewikkelde filmtrucjes of een schokkend plot, maar op karakteruitdieping. Daarnaast weet Gus van Sant een mooi beeld te schetsen van het leven in kleine Amerikaanse dorpen, met beelden vol pittoreske landschappen, landweggetjes, boerderijen, en uitgestrekte velden. Tenslotte geeft het script alle acteurs de kans om zich van hun sterkste kant te laten zien, met grotendeels geloofwaardige personages. Krasinski bijvoorbeeld bewijst eens te meer dat hij een volwassener rol kan neerzetten dan alleen lolbroek Jim Halpert uit The Office. 

Hoewel het voorspelbare plot zeker afdoet aan de film als geheel, is Promised Land door de goede regie, de mooie cinematografie en de sterke cast toch zeker de moeite waard.