Casque d'or

Het oeuvre van de Franse regisseur Jacques Becker bestaat uit slechts dertien films. Hij is vooral bekend van de gangsterfilm Touchez pas au Grisbi (1954) en het gevangenisdrama Le Trou (1960). Casque d’or (1952), een liefdesverhaal dat zich afspeelt in het gangstermilieu van Parijs tijdens de Belle Epoque, is een minder bekend, maar niet minder fraai meesterwerk. De kijker wordt meegevoerd naar een andere tijd en plaats met een eigen tempo en drama.

Monet in stemmig zwartwit

Voor het uitbreken van de gruwelijkheden van de Eerste Wereldoorlog in 1914 was Parijs vredig en welvarend. De kunst bloeide op: literatuur, muziek en schilderkunst beleefden gouden jaren. Romantische ensceneringen, geïnspireerd door Beckers leermeester Jean Renoir en de Franse impressionisten, beschouwen het goede leven in het 20ste arrondissement. Verschillende plaatjes zien er uit alsof Monet ze in sfeervol zwartwit zou hebben geschilderd: roeien op een rivier, picknicks en de gezellige drukte van een drinkgelag in een cafétuin.

In deze ambiance van vrolijkheid en feestjes volgen we prostituee Marie (Simone Signoret), gezegend met blond haar (casque d’or betekent letterlijk gouden helm) en het liefje van pooier Roland. Tijdens het dansen wordt ze op slag verliefd op de vreemdeling Georges Manda (Serge Reggiani), maar na vijf jaar gevangenis zit deze niet te wachten op problemen. Gangsterbaas Felix Leca (Claude Dauphin) stuurt aan op een confrontatie tussen Roland en Georges, waarbij de eerste wordt gedood. Als de politie komt, is iedereen gevlucht. Marie zoekt haar heil in een dorp.

Guillotine maakt einde aan illusie

Georges weet haar te vinden en samen beleven ze een idyllische tijd. Liggend in het gras bij een riviertje, warme zonnegloed in het gezicht, wapperende haren, als een eeuwig durend geluk. Helaas horen ze dat Georges’ vriend Raymond is gearresteerd voor de moord op Roland. Hij gaat terug naar Parijs, bekent zijn daad en verneemt dat Leca hem in de val heeft gelokt. Georges weet te ontsnappen en schiet Leca dood. Hijzelf laat het leven onder de guillotine, terwijl de gebroken Marie vanuit een hotelraam gedesillusioneerd het drama aanschouwt.

Naast een lust voor het oog is Casque d’or een prachtige studie van karakters in een omgeving waar de actie zonder dralen is en de boeven geen petten maar hoeden dragen. Het verhaal is gebaseerd op het waargebeurde Leca-Mandaschandaal. Het treffen tussen ex-crimineel Manda en gangsterbaas Leca werd destijds dramatisch uitvergroot in de tabloids. Het duurde nog lang voordat de film werd opgenomen. Hij flopte bij de première, maar zoals vaker kwam de waardering voor de kunstzinnige benadering later. Zeker van de Nouvelle Vague-regisseurs, die zich net als Jacques Becker afzetten tegen de droomfabriek van Hollywood en in hem een voorbeeld zagen.