Ironie uit Rusland

Sergey Chilikov en Petr Lovigin zijn boodschappers van hun tijd. Twee ironische chroniqueurs die de puurheid en onschuld van hun tijd willen vastleggen. Russische fotografen die hun land op geheel eigen wijze portretteren.

Cover Planet Lovigin

Sergey Chilikov (1935) begon als non-conformist en blijkt na ruim dertig jaar nog steeds de gave te bezitten om achter het sociale masker van mensen te kijken. In zijn verzamelwerk Selected Works 1978- wordt het lijdend voorwerp van het portret geparodieerd. Plezier wordt van alle glamour ontdaan en opzichtig gestileerd voor de kijker zonder aan documentairewaarde in te boeten.

Hoewel Petr Lovigin (1981) de New kid on the Block is, toont zijn werk niet minder gestileerd en geeft ook hij een ironische blik op het Russische leven. Sinds 2006 is de fotograaf actief in de kunstwereld en hoogst populair op internet onder jonge Russen. Brutaal maar met mededogen fotografeert Lovigin zijn onderwerpen. Planet Lovigin is zijn eerste retrospectief.

Kijk op ouderdom

Old Samara: Sergey Chilikov

Chilikov brengt een pictorale humor die dweept met de esthetiek van gewone kiekjes waarin veel onopgedirkt naakt is te zien. Hier en daar is het resultaat even gek doen voor de camera, wat lijkt op huis-tuin-en-keuken-humor. Een voorbeeld hiervan is de Body Builders serie: met twee gekke bekken naast een grote man die met zijn kont naar ons toe voorover buigt. Toch bekijkt Chilikov bekijkt de wereld voornamelijk met een briljante subtiliteit. Met oog voor de menselijke absurditeit schuwt hij pathetiek niet, zoals te zien in de Aunts-Uncles of de Old Samara serie. Twee mannen op een bed met een bordje in de hand, een vrouw hal transparant achter een openstaand raam, een ander opzichtig met een sjaal poserend tegen de muur. Of vier oude vrouwtjes die de lege toekomst in staren, zittend op aanrecht en stoelen, kopje in de hand.

Petr Lovigin

Lovigin bekijkt ouderdom dan toch op een andere wijze. Een grijs omaatje genietend van de zon met een walkman op. Twee oudjes die innig een krokodillen- en haaienluchtkussen omhelzen of langs de Wolga een atletisch potje voetbal spelen. Het jonge leven wordt door het oude op een komische wijze zijn plaats gewezen.

Expressie van onschuld
Lovigins serie die gemaakt is in Tblisi, Georgië, is echter een expressie van onschuld. Spelende kinderen, een familie die Teletubbies kijkt in een oud en arm huis en een kind dat met de ogen dicht door haar vader in de lucht wordt geslingers. Deze Georgië serie verbeeldt meer religie, meer intimiteit en lijkt voor Lovigin een reis terug in de tijd.

Sergey Chilikov

De puurheid in Chilikovs werk komt naar voren in de bewogen tableaus vivants van jong en oud die een lichte beschaamdheid oproepen. Het lijkt alsof de fotograaf een imaginaire soft spot aanraakt van de mensen die geportretteerd worden. Een karikaturale weergave van hun eigen zelfbeeld dat ze niemand zouden vertellen. Kleine onschuldige verlangens die de camera uitvergroot.

Het verschil in de fotografie van beide Russen geeft des te meer de diepte van de Russische cultuur weer. Met humor en onverwachte beelden maken beide boeken de lezer deelgenoot van de traditie en het hedendaagse leven in Moskou en het uitgestrekte territorium.

Selected Works 1978- • Sergey Chilikov • Schilt Publishing • 192 blz. • € 35,- • ISBN 978-90-5330-760-1

Planet Lovigin • Petr Lovigin • Kehrer Verlag • 112 blz. • € 39,90 • ISBN 978-3-86828-287-0